Đề thi học sinh giỏi thành phố môn Lịch sử Lớp 9 - Năm học 2016-2017 - Sở GD và ĐT Thành phố Đà Nẵng (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi học sinh giỏi thành phố môn Lịch sử Lớp 9 - Năm học 2016-2017 - Sở GD và ĐT Thành phố Đà Nẵng (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI HỌC SINH GIỎI THÀNH PHỐ Năm học 2016 - 2017 THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG Môn thi: LỊCH SỬ LỚP 9 Thời gian làm bài:150 phút (không tính thời gian giao đề) ĐỀ CHÍNH THỨC Câu 1. (4,0 điểm) Trình bày và nêu nhận xét về những hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc từ năm 1919 đến năm 1924. Câu 2. (5,0 điểm) Hoàn chỉnh bảng hệ thống kiến thức về chủ trương của Đảng Cộng sản Đông Dương trong hai thời kì 1930 – 1931 và 1936 – 1939, theo mẫu sau: Phong trào cách mạng Phong trào dân chủ 1930 - 1931 1936 - 1939 Nhiệm vụ Lực lượng Hình thức đấu tranh Hình thức tập hợp lực lượng Câu 3. (5,0 điểm) Làm rõ điều kiện chủ quan, khách quan của Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam. Trong hoàn cảnh đó, Đảng Cộng sản Đông Dương và Mặt trận Việt Minh có chủ trương, biện pháp gì để lãnh đạo toàn dân nổi dậy giành chính quyền ? Câu 4. (6,0 điểm) Sau khi “Chiến tranh lạnh” chấm dứt, trật tự thế giới hai cực I-an-ta tan rã, tình hình thế giới phát triển theo các xu thế nào ? Vì sao nói: “Hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển” vừa là thời cơ vừa là thách thức đối với các quốc gia, dân tộc ? Hết
2. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM (Đáp án gồm có 02 trang) Trình bày và nêu nhận xét về những hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Câu 1 (4,0 đ) Quốc từ năm 1919 đến năm 1924. a. Hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc - Tháng 6 - 1919, Nguyễn Ái Quốc gửi đến Hội nghị Vecxai Bản yêu sách của 0,50 nhân dân An Nam - Tháng 7 - 1920, Nguyễn Ái Quốc đọc Sơ thảo Luận lần thứ nhất những luận 0,50 cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa, từ đó của Lê-nin - Tháng 12 - 1920, tại Đại hội Tua của Đảng Xã hội Pháp, Nguyễn Ái Quốc 0,50 tán thành gia nhập Quốc tế thứ ba và tham gia sáng lập Đảng Cộng sản Pháp - Năm 1921, cùng với một số người yêu nước của các thuộc địa Pháp, Nguyễn 0,50 Ái Quốc tham gia sáng lập Hội liên hiêp các dân tộc thuộc địa ở Pa-ri - Chủ nhiệm (kiêm chủ bút) báo Người cùng khổ, viết tác phẩm Bản án chế độ 0,50 thực dân Pháp, viết bài cho các báo Nhân đạo, Đời sống công nhân - Tham dự Hội nghị Quốc tế nông dân (1923), Đại hội lần thứ V Quốc tế Cộng 0,50 sản (1924) b. Nhận xét - Nguyễn Ái Quốc vừa học tập nghiên cứu, vừa hoạt động trong phong trào 0,50 đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động các nước - Nguyễn Ái Quốc đã xác định con đường cứu nước đúng cho nhân dân Việt 0,50 Nam, đó là con đường cách mạng vô sản. Học sinh có thể trình bày trước rồi sau đó mới nêu nhận xét (như đáp án) hoặc vừa trình bày vừa nhận xét theo cách riêng của mình. Hoàn chỉnh bảng hệ thống kiến thức về chủ trương của Đảng Cộng sản Câu 2 (5,0 đ) Đông Dương trong hai thời kì 1930 – 1931 và 1936 – 1939, theo mẫu sau Phong trào cách mạng 1930 - 1931 Phong trào dân chủ 1936 - 1939 - Chống phát xít, chống chiến tranh, - Chống đế quốc, chống phong kiến và Nhiệm vụ chống bọn phản động thuộc địa và tay tay sai. (0,50) sai. (0,75) - Công nhân, nông dân và các tầng lớp Lực lượng - Nông dân, công nhân (0,50) lao động khác. (0,75) Hình thức - Công khai, hợp pháp, nửa hợp pháp - Bí mật, bất hợp pháp (0,50) đấu tranh (0,75) - Mặt trận Nhân dân phản đế Đông Hình thức tập - Liên minh công nông (0,50) Dương. (đến tháng 3 – 1938, đổi thành hợp lực ượng Mặt trận dân chủ Đông Dương). (0,75) Làm rõ điều kiện chủ quan, khách quan của Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam. Trong hoàn cảnh đó, Đảng Cộng sản Đông Dương Câu 3 (5,0 đ) và Mặt trận Việt Minh có chủ trương, biện pháp gì để lãnh đạo toàn dân nổi dậy giành chính quyền ? a. Điều kiện - Chủ quan + Giữa tháng 8 – 1945, việc chuẩn bị lực lượng khởi nghĩa đã căn bản hoàn 0,75 thành: lực lượng chính trị, lực lượng vũ trang và các căn cứ địa cách mạng + Từ trong cao trào “Kháng Nhật, cứu nước”, một bầu không khí tiền khởi 0,50 nghĩa lan tràn khắp cả nước, báo trước giờ hành động quyết định sắp tới. - Khách quan 0,50 + Quân phiệt Nhật đầu hàng Đồng minh không điều kiện (8 – 1945). + Quân đội Nhật ở Đông Dương rệu rã, Chính phủ thân Nhật hoang mang 0,75 Điều kiện khách quan thuận lợi cho Tổng khởi nghĩa đã đến.
3. b. Chủ trương, biện pháp - Ngay khi nghe tin Chính phủ Nhật đầu hàng, Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc 0,50 được thành lập và ra bản Quân lệnh số 1, kêu gọi toàn dân nổi dậy. - Ngày 14, 15 – 8 – 1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào (Tuyên Quang) đã quyết định Tổng khởi nghĩa trong cả nước, giành chính 0,75 quyền trước khi quân Đồng minh vào Đông Dương. - Ngày 16 – 8 – 1945, Đại hội Quốc dân được triệu tập ở Tân Trào , tán thành chủ trương Tổng khởi nghĩa của Đảng, thông qua 10 chính sách của Việt 0,75 Minh, cử ra Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. - Thực hiện chủ trương, biện pháp của Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh, từ ngày 14 đến ngày 28 – 8 – 1945, toàn thể nhân dân Việt Nam đã nổi 0,50 dậy tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Sau khi trật tự thế giới hai cực Ianta tan rã, tình hình thế giới phát triển Câu 4 theo các xu thế nào? Vì sao nói: “Hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển” (6,0 đ) vừa là thời cơ vừa là thách thức đối với các quốc gia, dân tộc. a. Các xu thế phát triển của thế giới - Sau khi trật tự thế giới hai cực I-an-ta bị tan rã (1991), lịch sử thế giới hiện đại đã bước sang một giai đoạn mới, thường được gọi là giai đoạn sau Chiến 0,25 tranh lạnh. Nhiều hiện tượng mới và xu thế mới xuất hiện. - Một trật tự thế giới mới đang trong quá trình hình thành theo chiều hướng 0,75 trật tự thế giới đa cực, nhiều trung tâm. - Các cường quốc đang ra sức vươn lên, điều chỉnh các mối quan hệ theo xu hướng hòa hoãn, thỏa hiệp giữa các nước lớn để có một ưu thế trong trật tự thế 0,75 giới mới. - Dưới tác động của cách mạng khoa học – kĩ thuật, hầu như tất cả các quốc gia đang ra sức điều chỉnh chiến lược phát triển với việc lấy kinh tế làm trọng 0,75 điểm và tích cực mở rộng quan hệ quốc tế để cùng hợp tác phát triển. - Nguy cơ chiến tranh thế giới bị đẩy lùi, nhưng hòa bình ở nhiều khu vực lại bị đe dọa nghiêm trọng (xung đột quân sự, nội chiến do mâu thuẫn sắc tộc, tôn 0,75 giáo và tranh chấp lãnh thổ; nguy cơ của chủ nghĩa khủng bố, li khai ) - Xu hướng chung của thế giới ngày nay là hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển. Đây vừa là thời cơ, vừa là thách thức đối với các dân tộc trong bối cảnh 0,75 thế giới sau Chiến tranh lạnh. b. Hòa bình, ổn định và hợp tác vừa là thời cơ vừa là thách thức - Thời cơ: Tận dụng những điều kiện thuận lợi của tình hình thế giới sau Chiến tranh lạnh, các nước có cơ hội thuận lợi trong việc xây dựng và phát triển đất nước, tăng cường hợp tác và tham gia các liên minh kinh tế khu vực. 0,75 Bên cạnh đó, các nước đang phát triển có thể tiếp thu những tiến bộ khoa học - kĩ thuật của thế giới và khai thác nguồn vốn đầu tư nước ngoài để rút ngắn thời gian xây dựng và phát triển đất nước. - Thách thức: Phần lớn các nước đang phát triển đều có điểm xuất phát thấp về kinh tế; trình độ dân trí và chất lượng nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế; sự 0,75 cạnh tranh quyết liệt của thị trường thế giới; việc giữ gìn, bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc và sự kết hợp hài hòa các yếu tố truyền thống và hiện đại - Các nước đang phát triển cần nhận thức đầy đủ sự cần thiết tất yếu và tìm kiếm con đường, cách thức hợp lí nhất trong quá trình hội nhập quốc tế, biết 0,50 phát huy thế mạnh của mình để tận dụng thời cơ và vượt qua thách thức. Lưu ý Trường hợp học sinh làm thêm những ý ngoài đáp án mà đúng thì có thể cho điểm – nếu chưa đạt điểm tối đa của câu đó.