Bài giảng Vật lí Lớp 7 - Bài 3: Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng - Phan Thị Thùy Linh

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 7 - Bài 3: Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng - Phan Thị Thùy Linh

1. TRƯỜNG THCS BỒ ĐỀ TiÕt 3: øng dông ®Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh s¸ng GV thực hiện:Phan Thị Thùy Linh ChúcChúc cáccác emem họchọc tậptập tốttốt 1
2. Phaùt bieåu ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng.AÙnh saùng truyeàn töø Maët trôøi ñeán Traùi Ñaát theo thaúng hay cong, vì sao ? Trả lời : AÙnhTrong saùng moâitruyeàn tröôøng töø Maët trongTrôøi ñeán suoát Quaûvaø Ñaát ñoàng khoâng tính theo aùnh ñöôøng saùng thaúng vì moâitruyeàn tröôøng theo truyeàn ñöôøng aùnh saùng thaúng khoâng ñoàng tính. 2
3. Ñoá bieát coù khi naøo giöõa ban ngaøy trôøi quang maây taïnh nhöng laïi khoâng nhìn thaáy Maët Trôøi ? Taïi saoQuaù laïi deã, coù khi coù hieän töôïnghieän töôïng naøy Nhaät ???thöïc xaûy ra. 3
4. TIẾT 3 I. BOÙNG TOÁI-BOÙNG NÖÛA TOÁI Thí nghiệm1: Bố trí như hình 3.1.Quan sát vùng sáng, vùng tối trên màn. C1: Hãy chỉ ra trên màn chắn vùng sáng, vùng tối. Giải thích vì sao các vùng các vùng đó lại tối hoặc sáng? Vùng tối có màu đen vì không có ánh sáng từ bóng đèn pin truyền tới. Vùng sáng có màu trắng vì nó nhận được ánh sáng từ bóng đèn pin truyền tới. 4
5. TIẾT 3 I. BOÙNG TOÁI-BOÙNG NÖÛA TOÁI Thí nghiệm1: Bố trí như hình 3.1.Quan sát vùng sáng, vùng tối trên màn. Nhận xét TrênV ìmànsao trênchắn m đặtàn phía chắn sau lại vậtcó vcảnùng có ho mộtàn tovùngàn khôngkhông nhậnnhận đượcđược ánh ánh sáng từ nguồn sáng đến? sáng từ nguồn gọi là bóng tối. PhVậy:ần mBóngàu đentối nằmhoànở tophíaàn saukhôngvật cản,nhậnkhông đưnhậnợc áđượcnh sáánhng tsángừ ngutừồnnguồntới vìsángánhtruyềnsáng tới. truyền theo đường thẳng, bị vật chắn chặn lại 5
6. TIẾT 3 I. BOÙNG TOÁI-BOÙNG NÖÛA TOÁI Thí nghiệm1: Bóng tối nằm ở phía sau vật cản, không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới. Thí nghiệm 2: Bố trí như hình 3.2. Quan sát trên màn chắn 3 vùng sáng tối khác nhau. C2: Hãy chỉ ra trên màn chắn vùng nào là bóng tối, vùng nào được chiếu sáng đầy đủ. Nhận xét độ sáng của vùng còn lại so với hai vùng trên và nhận xét. 6
7. TIẾT 3 I. BOÙNG TOÁI-BOÙNG NÖÛA TOÁI Thí nghiệm 2: Bố trí như hình 3.2. Quan sát trên màn chắn 3 vùng sáng tối khác nhau. Nhận xét  TrênVùngmàntối chắncó màuđặtđenphíavìsaukhôngvậtcócảnánhcósángmột từvùng chỉ nhận được một bóngphầnđènánhđiệnsángtruyềntừ nguồntới. gọi là bóng nửa tối. Vùng sáng mờ hơi tối vì ánh sáng từ bóng đèn điện truyền tới rất ít. Vùng sáng có màu trắng vì nó nhận được ánh sáng từ bóng đèn điện truyền tới. 7
8. TIẾT 3 I. BOÙNG TOÁI-BOÙNG NÖÛA TOÁI Bóng tối nằm ở phía sau vật cản, không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới. II. NHAÄT THÖÏC-NGUYEÄT THÖÏC Những quan sát thiên văn cho biết Mặt Trăng quay xung quanh trái đất, Mặt Trời chiếu sáng Mặt Trăng và Trái Đất. Khi Mặt Trăng nằm trong khoảng từ Mặt Trời đến Trái Đất như hình vẽ 3.3, thì trên Trái Đất xuất hiện bóng tối và bóng nữa tối. Đứng ở chổ bóng tối, không nhìn thấy Mặt Trời, ta gọi là nhật thực toàn phần. Đứng ở chổ bóng nữa tối, nhìn thấy một phần Mặt Trời, gọi là nhật thực một phần. Nhật thực toàn phần Trái Đất Mặt Trời Mặt Trăng Nhật thực một phần 8
9. TIẾT 3 I. BOÙNG TOÁI-BOÙNG NÖÛA TOÁI Bóng tối nằm ở phía sau vật cản, không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới. II. NHAÄT THÖÏC-NGUYEÄT THÖÏC HIỆN TƯỢNG NHẬT THỰC TRÁI ĐẤT MẶT TRỜI C3: Giải thích vì sao khi đứng ở nơi có nhật thực toàn phần ta lại không thấy mặt trời và thấy trời tối lại? Vì lúc này ta đang đứng trong vùng bóng đen của Mặt Trăng, không có ánh sáng Mặt Trời chiếu tới trái đất, ta thấy trời tối lại. 9
10. TIẾT 3 I. BOÙNG TOÁI-BOÙNG NÖÛA TOÁI HIỆN TƯỢNG NHẬT THỰC TOÀN PHẦN II. NHAÄT THÖÏC-NGUYEÄT THÖÏC 10
11. TIẾT 3 I. BOÙNG TOÁI-BOÙNG NÖÛA TOÁI Bóng tối nằm ở phía sau vật cản, không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới. II. NHAÄT THÖÏC-NGUYEÄT THÖÏC HIỆN TƯỢNG NGUYỆT THỰC TRÁI ĐẤT MẶT TRỜI Mặt Trời chiếu sáng Mặt Trăng. Đứng trên Trái Đất về ban đêm, ta nhìn thấy Mặt Trăng sáng vì có ánh sáng chiếu từ Mặt Trời. Bởi thế, khi Mặt Trăng bị Trái Đất che không được Mặt Trời chiếu sáng nữa, lúc đó ta không nhìn thấy Mặt Trăng. Ta nói là có nguyệt thực. 11
12. TIẾT 3 I. BOÙNG TOÁI-BOÙNG NÖÛA TOÁI Bóng tối nằm ở phía sau vật cản, không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới. II. NHAÄT THÖÏC-NGUYEÄT THÖÏC Mặt Trăng 3 2 . A Mặt Trời 1 Trái Đất C4: Hãy chỉ ra, trên hình 3.4, Mặt Trăng ở vị trí nào thì người đứng ở điểm A trên Trái Đất thấy trăng sáng, thấy có nguyệt thực. Mặt trăng ở vị trí 2 và 3 thì thấy trăng sáng. Mặt trăng ở vị trí 1 thì thấy nguyệt thực. 12
13. NGUYỆT THỰC 16/06/2011 TẠI CẦN THƠ 13
14. TIẾT 3 III.VAÄN DUÏNG C5: Làm lại thí nghiệm hình 3.2. Di chuyển miếng bìa từ từ lại gần màn chắn. Quan sát bóng tối và bóng nữa tối trên màn, xem chúng thay đổi thế nào?. Trả lời: Khi miếng bìa lại gần màn chắn hơn thì bóng tối và bóng nửa tối đều thu hẹp lại hơn. Khi miếng bìa gần sát màn chắn thì hầu như không còn bóng nửa tối nữa, chỉ còn bóng tối rõ nét. 14
15. TIẾT 3 III.VAÄN DUÏNG C6: Ban đêm khi dùng một quyển vở che kín một bóng đèn dây tóc đang sáng, trên bàn sẽ tối, có khi không thể đọc sách được. Nhưng nếu dùng quyển vở che đèn ống thì ta vẫn đọc được. Giải thích vì sao lại có sự khác nhau đó? Trả lời: Khi dùng quyển vở che kín bóng đèn dây tóc đang sáng, bàn nằm trong vùng bóng tối sau quyển vở, không nhận được ánh sáng từ đèn truyền tới nên ta không thể đọc sách được. Dùng quyển vở không che kín được đèn ống. Bàn nằm trong vùng nửa tối sau quyển vở, nhận được 1 phần ánh sáng của đèn truyền tới nên vẫn đọc được sách. 15
16. Học thuộc nội dung ghi nhớ của bài Làm các bàit ập từ 3.1 đến3.4 SBT Đäc phÇn cã thÓ em cha biÕt, (sgk/4). ChuÈn bÞ bµi 4: Ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng(sgk/8). 16
17. Haõy yeâu thích vieäc mình laøm baïn seõ caûm thaáy thuù vò hôn vaø vieäc mình laøm seõ coù hieäu quaû hôn. 17