Báo cáo chuyên đề Các phương pháp dạy từ vựng cho học sinh

Nội dung text: Báo cáo chuyên đề Các phương pháp dạy từ vựng cho học sinh

1. TRƯỜNG THCS NGUYỄN HUỆ TỔ NGOẠI NGỮ SINH HOẠT CHUYÊN ĐỀ THÁNG 10 Tên chuyên đề: CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY TỪ VỰNG CHO HỌC SINH I. ĐẶT VẤN ĐỀ: Tiếng Anh đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của chúng ta. Nó đã và đang trở thành một nhu cầu cần thiết trong giao tiếp hàng ngày, trong công việc và trong quá trình nghiên cứu khoa học. Tiếng Anh được sử dụng như một thứ ngôn ngữ phổ thông trên thế giới. Thông qua ngôn ngữ chung này mà con người trên khắp hành tinh hiểu biết lẫn nhau, trao đổi cho nhau những thành tựu khoa học, văn hoá thể thao, nghệ thuật, văn minh tiến bộ của loài người. Đất nước ta đang trên đà hội nhập và phát triển, vì vậy mà Tiếng Anh chính là chìa khoá để mở cánh cửa hội nhập giữa nước ta với các nước trên thế giới. Hiện nay phong trào học tiếng Anh đang lan rộng và phát triển ở nhiều địa phương. Trên thực tế các em đều yêu thích môn học, tự giác tích cực học tập tốt môn tiếng Anh. Muốn việc dạy và học Tiếng Anh đạt hiệu quả thì giáo viên phải cung cấp cho học sinh một vốn kiến thức ngữ pháp và vốn từ vựng phong phú. Nhìn chung học sinh Việt Nam ngữ pháp khá tốt nhưng vốn từ vựng của các em thì khá nghèo nàn.Vì vậy giúp các em luyện tập để ghi nhớ được vốn từ vựng Tiếng Anh là vô cùng quan trọng và đòi hỏi mỗi giáo viên Tiếng Anh cần phải quan tâm, chú trọng. Hệ thống từ vựng giúp cho học sinh phân biệt kiểu loại nói và viết trong từng trường hợp cụ thể, bởi vậy nó làm cho người học tự tin hơn trong quá trình giao tiếp với người nước ngoài. Nhưng phần lớn học sinh chưa nhận thức được điều đó và ngay cả chúng ta là những người trực tiếp giảng dạy vẫn thường làm thay học sinh rất nhiều, giáo viên cung cấp kiến thức ngữ pháp, giúp học sinh lựa chọn viết từ mới, cách đó không đem lại hiệu quả cao mà tạo cho học sinh sức ì và phụ thuộc. Bên cạnh đó một số em chưa thực sự tích cực trong giờ học, các em rất thụ động, không tiếp thu được bài học, thậm chí chán nản, căng thẳng trong giờ học. Phải chăng nội dung chưa lôi cuốn? phương pháp chưa phù hợp? đồ dùng dạy học( đddh) chưa đáp ứng? hay giáo viên chưa có những giải phát tốt nhằm phát huy tính tích cực của các em khi học tiếng Anh. Vì vậy, người giáo viên phải thực sự là người tổ chức hướng dẫn để các em chủ động, tích cực trong mọi hoạt động học tập. Giáo viên phải tìm ra phương pháp giảng dạy phù hợp nhằm giúp học sinh luyện tập và ghi nhớ tốt những từ vựng mà các em đã được học đồng thời giúp các em hứng thú hơn đối với việc học tiếng Anh. Đó là vấn đề mà tôi muốn trao đổi trong báo cáo chuyên đề này.
2. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ : Môn ngoại ngữ mang sắc thái riêng khác biệt với môn học khác. Nó không chỉ là dạy kiến thức ngôn ngữ mà còn bao gồm cả kiến thức xã hội sâu sắc, phong tục, tập quán, lối sống văn hoá của nhân loại được thông qua ngôn ngữ, qua hệ thống từ vựng. Nghiên cứu để tìm ra những phương pháp hay và có hiệu quả giúp học sinh ghi nhớ được vốn từ vựng Tiếng Anh. Từ đó giúp các em ham học và thích học Tiếng Anh hơn. Sau đây tôi xin trình bày một số phương pháp dạy từ vựng để kích thích sự ham học của học sinh đồng thời giúp các em hiểu rõ hơn về hệ thống từ vựng trong tiếng Anh. * MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY TỪ VỰNG: 1. Tìm nghĩa của từ dựa theo ngữ cảnh cụ thể: + Mục đích: Rèn luyện hình thái chữ viết và âm thanh giúp học sinh chủ động ghi nhớ, hiểu nghĩa và vận dụng từ. + Thực hiện: - Giáo viên chuẩn bị khoảng từ 8 đến 10 từ, viết sẵn trong các tấm bìa cứng. - Giáo viên bật băng, đĩa hoặc cho học sinh đọc bài khóa/ đoạn văn có trong sách để học sinh phát hiện ra những từ trên các tấm bìa cứng. - Học sinh đoán nghĩa của những từ nhờ vào những ngữ cảnh được nhắc đến trong đoạn băng/ đoạn văn. - Giáo viên có thể giải thích những từ khó cho các em. Khuyến khích học sinh sử dụng tiếng Anh để giải thích các từ. 2. Giới thiệu các loại từ có cùng gốc: + Mục đích: Giúp học sinh phân biệt từ loại trong câu nói hoặc viết đồng thời giúp các em biết cách tạo từ loại cho phù hợp. Thông qua việc sử dụng mẫu câu tốt, hiệu quả. + Thực hiện: Bước 1: Hướng dẫn học sinh cách tạo từ mới, từ gốc, thông qua đó học s inh nắm vững được từ loại. - Giáo viên viết lên bảng một số từ giải thích Organnize (v) -> organnization (n) Explain (v) -> explanation (n) Encourage (v) -> encouragement Establish (v) -> establishment Bước 2: Tìm từ cùng gốc giúp học sinh phát hiện từ loại nhanh. - Giáo viên yêu cầu học sinh tìm các từ loại khác nhau có cùng gốc;
3. Verb Adjective Adverb Noun Act Active Actively Activity/action 3. Gợi mở từ vựng: + Mục đích: Giúp học sinh nhớ từ theo cặp và có khả năng sử dụng chúng một cách linh hoạt trong ngữ cảnh cụ thể. + Cách tiến hành: Giáo viên có thể sử dụng những cách sau để gợi mở: - Tìm từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ cho trước: Giáo viên có thể yêu cầu học sinh tìm từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với những từ đã được học, từ đó gợi mở học sinh những từ vựng mới. Ví dụ: wide > < dangerous - Điền chữ cái còn thiếu để tạo nên từ có nghĩa: Giáo viên có thể sử dụng trò chơi Hang man để gợi mở từ cho học sinh. Có thể cho trước một gợi ý hoặc một chữ cái trước Ví dụ: E_ _ _ _ _ _ _ _ _ electrical - Gợi mở hình ảnh: Giáo viên có thể cho học sinh xem tranh, vật cụ thể (relia) hoặc tích hợp với công nghệ thông tin (sử dụng power point) để trình chiếu những hình ảnh, video phù hợp với gợi ý của từ. Học sinh sẽ xem tranh/ vật cụ thể/ video để đoán từ vựng nào đang được nhắc đến. Ví du: Cho học sinh xem tranh về nhà sàn để gợi mở từ stilt house hoặc một đoạn video về những điệu nhảy dân tộc để gợi mở từ folk dance. - Trò chơi ô chữ (crossword puzzle): Giáo viên có thể thiết kế một ô chữ với số từ hàng ngang tương ứng với số chữ trong từ khóa hàng dọc. Những từ hàng ngang là những từ đã được học trong những bài trước, được gợi ý với những câu hỏi hoặc điền khuyết. Học sinh giải ô chữ và tìm ra từ khóa hàng dọc. Ví dụ: H E R D T I M E H O R S E F R I E N D L Y R I C E C O U N T R Y * BÀI HỌC KINH NGHIỆM: Qua quá trình thực hiện “ Một số Phương pháp dạy từ vựng ”ở trường THCS Nguyễn Huệ tôi rút ra một số kinh nghiệm như sau : -Việc dạy học môn Tiếng Anh không chỉ đơn thuần là dạy theo chuẩn nội dung của chương trình mà còn dạy các em niềm đam mê, yêu thích môn học này .
4. - Giáo viên dạy phải có sự sáng tạo trong việc vận dụng các giải pháp để hướng dẫn các em khai thác bài một cách hiệu quả. - Giáo viên phải nắm bắt được mức độ và khả năng tiếp thu bài của từng đối tượng học sinh trong từng khối, lớp để có những yêu cầu phù hợp với từng đối tượng học sinh. Đặc biệt tùy theo điều kiện HS từng trường, từng lớp mà giáo viên có những giải pháp phù hợp để khuyến khích, động viên, tổ chức cho các em học sinh các hoạt động nhằm khơi dậy trong học sinh lòng đam mê, hứng thú, tìm tòi phát hiện và cả sự hợp tác. - Giáo viên phải có lòng đam mê nghề nghiệp lúc đó mới có những bài dạy hay, những lời động viên tích cực, biết cảm thông và hướng dẫn các em yếu, kém một cách nhiệt tình. - Phải biết khai thác các phương tiện dạy học hiện đại như : máy tính xách tay , máy projector , các phần mềm dạy tiếng Anh hay các trang web liên quan đến bộ môn đồng thời khai thác những phương tiện dạy học trực quan như: poster, tranh ảnh, mẫu vật thật - Giáo viên phải tính toán thời gian phù hợp với một tiết dạy để áp dụng những phương pháp phù hợp cho từng bài, từ đối tượng học sinh, tránh việc lạm dụng các trò chơi nhiều quá, tuy rằng có thể kích thích sự nhiệt tình, hứng thú của học sinh nhưng có thể bị trượt khỏi khung giờ quy định dẫn tới việc cháy giáo án hoặc không bao quát hết được nội dung cần dạy trong một buổi học. III. KẾT LUẬN Hiện nay, tiếng Anh được sử dụng ở hầu hết mọi lĩnh vực trong cuộc sống và nó được coi là ngôn ngữ quốc tế số một trên thế giới. Vì thế, việc học và sử dụng tiếng Anh ngày càng tăng ở Việt Nam, tiếng Anh ngày càng chiếm vị trí quan trọng và đang là môn ngoại ngữ được sử dụng phổ biến nhất. Trước đây, việc giảng dạy ngoại ngữ bị chi phối bởi phương pháp dạy truyền thống, trong đó giáo viên là người chi phối mọi hoạt động dạy và học trên lớp và môi trường học tập chủ yếu là môi trường lấy người dạy làm trung tâm. Học sinh không có nhiều cơ hội để tự tìm tòi từ đó dẫn đến việc thụ động trong việc học. Thực tế, trong dạy và học ngoại ngữ, học sinh sẽ học hiệu quả hơn nếu các em được học trong bầu không khí học tập vui vẻ, thư giãn và có nhiều cơ hội được giao tiếp trong bối cảnh của thế giới thực. Việc sử dụng các trò chơi , các câu hỏi chỉ định , cách sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả , cách hướng dẫn các em học bài và chuẩn bị bài của giáo viên giảng dạy Tiếng Anh những giải pháp hữu hiệu có thể làm tăng động cơ học tập cho học sinh đồng thời giúp và khích lệ các em duy trì việc học và sự hứng thú của học sinh với việc học. Ngoài ra, những phương pháp tương tác với học sinh và giáo viên cũng như giữa học sinh với nhay còn giúp cho giáo viên tạo ra những ngữ cảnh mà ở đó ngôn ngữ thực hành rất hữu dụng và dễ hiểu với người học, giúp các em có thể vận dụng từ vựng theo ngữ cảnh một cách chính xác và linh hoạt
5. Trên đây là một vài phương pháp dạy từ vựng nhằm góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn Tiếng Anh. Tôi xin chân thành cảm ơn! Người thực hiện Hồ Hải Xuân Trang Tổ Ngoại Ngữ Trường THCS Nguyễn Huệ