Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 7 - Bài 11: Từ đồng âm

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 7 - Bài 11: Từ đồng âm

1. Đầu - đuôi
2. Nhắm – mở
3. Khóc - Cười
4. Dài- ngắn
5. Nhanh - chậm
6. Bà già đi chợ Cầu Đông, Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng? Thầy bói gieo quẻ nói rằng: “Lợi thì có lợi nhưng răng chẳng còn”.
7. 4/ Anh chàng trong câu chuyện SGK đã dùng từ ồng âm ể lấy lí do không trả cái vạc cho người hàng xóm. Muốn phân rõ phải trái thì phải dựa vào
8. 1- Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa. => sự đan xen (che chở) giữa vật với vật (động từ)=> đan, cài, 2- Mua được con chim, bạn tôi nhốt ngay nó vào lồng. đồ đan bằng tre, nứa hoặc vật liệu khác, dùng để nhốt chim, gà (danh từ) chuồng, rọ 3- Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên. => hoạt động của con vật đang đứng im bỗng nhảy dựng lên rất khó kìm giữ (động từ) => tế, phóc, nhảy, phi, vọt
9. Nghĩa của các từ lồng: Giống Khác nhau về nhau về âm thanh nghĩa Từ đồng âm Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan tới nhau.
10. Bài tập nhanh: Giải nghĩa các cặp từ: a) Những đôi mắt sáng (1) thức đến sáng(2). b)Sao đầy hoàng hôn trong(1) mắt trong(2) - Sáng 1: tÝnh chÊt cña m¾t, tr¸i nghÜa víi ®ôc, mê, tèi. - Sáng 2: chỉ thời gian: phân biệt với trưa, chiều, tối. - Trong 1: chØ vÞ trÝ, ph©n biÖt víi ngoài, gi÷a - Trong 2: chØ tÝnh chÊt cña m¾t, tr¸i nghĩa víi ®ôc, mê tèi.
11. Cùng thi tài! Luật chơi: Cả lớp được chia thành thành 4 đội. Nhiệm vụ của mỗi đội là trong thời gian 3 phút phải thảo luận thật nhanh để làm bài tập dưới đây. Đội nào hoàn thành tốt hơn sẽ là đội chiến thắng. Chúc các em thành công!
12. HÕt123 giê • Bµi tËp: §Æt c©u cã sö dông ®ång thêi c¸c cÆp tõ ®ång ©m sau: 1. bµn (DT) – bµn (§T) • 2. s©u (DT) – s©u (TT) 3. n¨m (DT) – n¨m (Sè tõ) 4. ®Ëu (§T) - ®Ëu (DT) 5. s¸ng (DT) – s¸ng (TT) • VD: bß (§T) – bß (DT) • => §Æt c©u: Con kiÕn bß vµo ®Üa thÞt bß.
13. 1. Bàn (DT)- bàn (ĐT) Anh ấy ngồi trên bàn để bàn công chuyện với ba. 2. Sâu (DT)- sâu(TT). Con sâu rúc sâu vào bụi 3. Năm (DT)- năm (số từ). Anh Năm nuôi được năm con mèo. 4. Đậu (ĐT) – đậu (DT) Ruồi đậu mâm xôi đậu. 5. Sáng (DT) – sáng (TT) Anh Sáng rất sáng dạ =>Dùng từ đồng âm để chơi chữ là biện pháp tu từ, tạo ra những câu nói nhiều nghĩa, gây bất ngờ, thú vị cho người đọc, người nghe.
14. Giải thích nghĩa của các từ “chân” trong các câu sau đây? Từ “chân” trong 3 câu trên có phải là từ đồng âm không? 1.Cái ghế này chân bị gãy rồi. 2.Các vận động viên đang tập trung dưới chân núi. 3.Nam đá bóng nên bị đau chân.
15. Chân 1: Bộ phận dưới cùng của ghế, dùng để đỡ mặt ghế và những vật đặt lên trên mặt ghế Chân 2: Bộ phận dưới cùng của một số vật tiếp giáp và bám chặt với mặt nền (Chân núi, chân tường) Chân 3: Bộ phận dưới cùng của cơ thể dùng để đi => Đây không phải là từ đồng âm. Vì giữa chúng có một nét nghĩa chung làm cơ sở, chỉ “bộ phận dưới cùng” (nghĩa gốc). Mà là từ nhiều nghĩa.
16. Phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa Nghĩa hoàn toàn khác Có một nét nghĩa chung nhau, không liên quan gì giống nhau làm cơ sở để tới nhau hiểu nghĩa của từ
17. Thảo luận nhóm đôi: Dùa vµo ®©u mµ em ph©n biÖt ®ưîc nghÜa cña tõ lång trong hai c©u: 1/ Con ngùa ®ang ®øng bçng lång lªn. 2/ Mua ®ưîc con chim, b¹n t«i nhèt ngay vµo lồng. Dựa vào ngữ cảnh. C©u “§em c¸ vÒ kho” nÕu t¸ch khái ng÷ c¶nh th× tõ “kho” cã thÓ hiÓu theo mÊy nghÜa? Kho 1 (ĐT): Cách chế biến Kho 2 (DT): Nơi món ăn (Kho để chứa hàng cá, kho thịt)
18. Em h·y thªm vµo c©u “§em c¸ vÒ kho” mét vµi tõ ®Ó c©u trë thµnh ®¬n nghÜa. §em c¸ vÒ mµ kho. §em c¸ vÒ ®Ó nhËp kho. “kho” chØ cã thÓ hiÓu => “kho” chØ cã thÓ hiÓu lµ mét ho¹t ®éng. lµ chç chøa ®ùng.
19. Qua hai bµi tËp trªn, theo em ®Ó tr¸nh nh÷ng hiÓu lÇm do hiÖn tưîng ®ång ©m g©y ra cÇn chó ý ®iÒu g× khi giao tiÕp? Trong giao tiÕp ph¶i chó ý ®Çy ®ñ ®Õn ng÷ c¶nh ®Ó tr¸nh hiÓu sai nghÜa cña tõ hoÆc dïng tõ víi nghÜa nưíc ®«i do hiÖn tưîng ®ång ©m g©y ra.
20. 1.Bµi tËp: Gi¶i thÝch ý nghÜa cña tõ “ch¶” trong ng÷ c¶nh sau: Trêi mưa ®Êt thÞt tr¬n như mì. Dß ®Õn hµng nem ch¶ muèn ¨n. Tõ “ch¶” cã hai c¸ch hiÓu: * Mét mãn ¨n, ý nghÜa sù vËt:giß ch¶, nem ch¶ * Phñ ®Þnh tõ: kh«ng chưa, ch¼ng
21. 2,Cho c¸c vÝ dô sau: 1/ a) T«i cã nghe phong thanh chuyÖn ®ã. b) Trêi l¹nh mµ sao anh ¨n mÆc phong phanh thÕ? 2/ a) MÊt viÖc lµm, cuéc sèng cña anh Êy thËt lao ®ao. b) Say qu¸, anh Êy l¶o ®¶o bưíc vÒ nhµ. 3/ a) §ã lµ nguyÖn väng thiÕt tha cña t«i. b) Nh÷ng tµ ¸o dµi thưít tha bên hå. CÆp tõ: phong thanh - phong phanh Kh«ng ®ång ©m, nhưng lao ®ao - l¶o ®¶o khi nãi, do ph¸t ©m kh«ng chuÈn nªn ta dÔ thiÕt tha - thưít tha nhÇm tưëng lµ ®ång ©m.
22. 3/ Anh chàng trong câu chuyện này đã dùng từ đồng âm ( vạc đồng ) để lấy lí do không trả cái vạc cho người hàng xóm. Muốn phân rõ phải trái thì phải dựa vào ngữ cảnh : phải nói rõ là cái vạc bằng đồng để phân biệt với con vạc ngoài đồng.
23. Trß ch¬i LuËt ch¬i Cã 12 h×nh ¶nh trªn mµn h×nh, c¸c em ph¶i nhanh chãng nhËn biÕt c¸c tõ ®ång ©m tương ứng víi c¸c h×nh ¶nh ®ã. Sau 5 phót, em nµo t×m ®ưîc 6 cặp tõ ®ång ©m, em ®ã sÏ th¾ng.
24. §ång tiÒn – Tưîng ®ång Hßn ®¸ - §¸ bãng L¸ cê – Cê vua KhÈu sóng - Hoa sóng Em bÐ bß – Con bß Con ®ưêng - Đưêng cát
25. - Tìm một bài ca dao hoặc thơ, tục ngữ, câu đối trong đó có sử dụng từ đồng âm để chơi chữ và nêu giá trị mà các từ đồng âm đó mang lại cho văn bản. - Soạn bài : Các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm
26. Ví dụ : Mùa xuân là tết trồng cây Làm cho đất nước càng ngày càng xuân. ( Hồ Chí Minh ) →Xuân ( mùa xuân ) →Xuân ( tươi trẻ ) Chị Xuân đi chợ mùa hè Mua cá thu về chợ hãy còn đông. ( Ca dao ) → Xuân, thu, đông ( chỉ các mùa trong năm )