Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Chủ đề: Nghị luận về một hiện tượng đời sống

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Chủ đề: Nghị luận về một hiện tượng đời sống

1. * Những vấn đề chung. - Thế nào là hiện tượng đời sống? - Thế nào là nghị luận về một hiện tượng đời sống? - Mời cỏc em xem 1 số hỡnh ảnh và bày tỏ ý kiến của mỡnh về hiện tượng đời sống được nờu trong bài viết sau: “Chia chiếc bỏnh của mỡnh cho ai”
2. Nếu coi thời gian trong một ngày của bạn là chiếc bỏnh trũn trịa, bạn sẽ chia chiếc bỏnh cho bố mẹ, cho cụng việc, cho gia đỡnh bao nhiờu và dành cho mỡnh bao nhiờu phần? Nguyễn Hữu Ân và mỏ Phẳng tại bệnh viện.
3. Trong khi khụng ớt bạn trẻ hiện nay đang lóng phớ chiếc bỏnh của mỡnh vào những trũ chơi vụ bổ thỡ chàng “Thanh niờn trẻ tiờu biểu thành phố Hồ Chớ Minh 2007” Nguyễn Hữu Ân lại dành hết chiếc bỏnh thời gian của mỡnh cho những người bệnh ung thư giai đoạn cuối. Một cõu chuyện lạ lựng ( theo Tạ Minh Phương, bỏo điện tử Nguoiduongthoi.com.vn)
4. 1.Tỡm hiểu đề. Lập dàn ý a) Tỡm hiểu đề: - Yờu cầu của đề: “Hiện tượng” Nguyễn Hữu Ân.Cỏch sử dụng thời gian của TN hiện nay. -Yờu cầu về nội dung: + Cõu chuyện về Nguyễn Hữu Ân và cỏch sử dụng thời gian hợp lý, tớch cực, đỏng khõm phục. + Phờ phỏn hiện tượng tiờu cực trong lối sống lóng phớ thời gian của một số thanh niờn + Đưa ra một số giải phỏp để sử dụng thời gian hiệu quả, trỏnh việc sử dụng thời gian tiờu cực + Bản thõn anh / chị chia sẻ kinh nghiệm sử dụng thời gian hợp lý, hiệu quả. -Yờu cầu về dẫn chứng: “Chuyện cổ tớch mang tờn Nguyễn Hữu Ân” – bỏo điện tử Dantri.com.vn; Tăng Văn Bỡnh thủ khoa - Yờu cầu về thao tỏc nghị luận: giải thớch, lập luận phõn tớch, lập luận chứng minh, lập luận so sỏnh, bỡnh luận
5. b. Lập dàn ý. *Thõn bài. Mở bài. -Lđ1: Nờu hiện tượng Nguyễn Hữu Ân, túm tắt cõu Giới thiệu vấn đề nghị luận: chuyện về Ân - đó dành hết thời gian của mỡnh (cỏch sử dụng thời gian cho những người bệnh ung thư giai đoạn cuối. của thanh niờn hiện nay). -> í nghĩa: + Thể hiện hành động cú ý nghĩa tớch cực đối với đời sống xó hội, ca ngợi nghị lực vượt khú vươn lờn, tấm lũng tương thõn tương ỏi của thanh niờn DC: ( phong trào “hiến mỏu nhõn đạo”, Giới thiệu hiện “tiếp sức mựa thi” của học sinh, sinh viờn) tượng cần bàn luận -Lđ 2: Phờ phỏn hiện tượng tiờu cực của thanh niờn, học sinh. DC về một số thanh niờn học sinh, sinh viờn nghiện Internet, truyện tranh -Lđ 3: Đưa ra một số giải phỏp để sử dụng thời gian hiệu quả, trỏnh việc sử dụng thời gian Bàn bạc, phõn tiờu cực. tớch làm rừ hiện tượng qua cỏc thao tỏc lập luận *Kết bài. Nờu phương hướng, Cần cú lối sống tớch cực, suy nghĩ trước hiện nghị lực vượt khú vươn lờn, tượng đời sống tinh thần tương thõn tương ỏi.
6. 2.Cỏch làm bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống a. Khỏi niệm : * “Hiện tượng đời sống”: Tất cả những gỡ diễn ra xung quanh cuộc sống con người đều là hiện tượng đời sống (cú thể là hiện tượng tớch cực nhưng cũng cú thể là hiện tượng tiờu cực ) * Nghị luận về một hiện tượng đời sống: - Là kiểu bài sử dụng tổng hợp cỏc thao tỏc lập luận để làm cho người đọc hiểu rừ, hiểu đỳng, hiểu sõu và đồng tỡnh với ý kiến của người viết trước những hiện tượng đời sống cú ý nghĩa xó hội.
7. 2. Cỏch làm bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống b. Cỏch làm bài nghị luận về hiện tượng đời sống: - Trước khi tỡm hiểu đề phải thực hiện 3 thao tỏc : Đọc kĩ đề bài; Gạch chõn cỏc từ quan trọng; Ngăn vế ( nếu cú ) - Tỡm hiểu đề: + Tỡm hiểu về nội dung (đề cú những ý nào) + Thao tỏc lập luận chớnh + Xỏc định phạm vi tư liệu dẫn chứng - Lập dàn ý: + Mở bài: giới thiệu được hiện tượng đời sống cần nghị luận + Thõn bài: bàn bạc, phõn tớch làm rừ hiện tượng qua cỏc thao tỏc lập luận + Kết bài: Nờu phương hướng, suy nghĩ trước hiện tượng đời sống
8. 2. Cỏch làm bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống c. Yờu cầu của nghị luận về hiện tượng đời sống : - Người viết phải hiểu rừ, hiểu đỳng,hiểu sõu, nắm được bản chất hiện tượng -> Muốn vậy phải đi sõu tỡm tũi,tập hợp tư liệu chớnh xỏc, thuyết phục. - Người viết phải, cú lập trường quan điểm vững vàng, thể hiện rừ quan điểm, thỏi độ của mỡnh trước hiện tượng nghị luận -> chỉ ra đỳng – sai, lợi - hại, nguyờn nhõn, cỏch khắc phục. Qua hiện tượng đú, chỉ ra vấn đề cần quan tõm - Diễn đạt trong sỏng, cú thể sử dụng phộp tu từ, yếu tố biểu cảm và nờu cảm nghĩ riờng.
9. 3. Luyện tập: Bài tập 1: (SGK- 67): a) Tác giả Nguyễn ái Quốc bàn về hiện tợng: Thanh niên,HS Việt Nam du học nớc ngoài dành quá nhiều thời gian cho việc chơi bời, giải trí mà cha chăm chỉ học tập, rèn luyện để khi trở về góp phần xây dựng đất nớc. Hiện tợng đó diễn ra vào những năm đầu thế kỉ XX. b) Tác giả dùng các thao tác lập luận: - Phân tích: Thanh niên du học mải chơi, thanh niên trong nớc “không làm gì cả”, họ sống “già cỗi”, thiếu tổ chức, rất nguy hại cho tơng lai đất nớc - So sánh: Nêu hiện tợng thanh niên, sinh viên Trung Hoa du học chăm chỉ, cần cù. - Bác bỏ: “Thế thì thanh niên của ta đang làm gì?Nói ra thì buồn, c)buồn Nghệ lắm: thuật Họ diễn không đạt làm của g vìăcả.”n bản: Dùng từ, nêu dẫn chứng xác đáng, cụ thể, kết hợp nhuần nhuyễn các kiểu câu trần thuật, câu hỏi, câu cảm thán. d) Bài học cho bản thân: Xác định lí tởng, cách sống, mục đích, thái độ học tập đúng đắn.
10. Bài tập 2: Em suy nghĩ gì về hiện tợng “nghiện Internet” trong nhiều bạn trẻ hiện nay? lập dàn ý cho bài viết của mình. Dàn ý *Mở bài: - Nêu hiện tợng cần nghị luận *Thân bài: - Phân tích mặt lợi, mặt hại của việc sử dụng Internet trong giới trẻ hiện nay. - Bình luận hiện tợng “nghiện Internet” - Bày tỏ ý kiến của bản thân trong việc sử dụng Internet có hiệu quả, phục vụ cho mục đích học tập. *Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận và bày tỏ cảm nghĩ riêng