Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Chủ đề: Phân tích chi tiết, hình ảnh mang nghĩa biểu tượng và nhan đề tác phẩm - Năm học 2018-2019

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Chủ đề: Phân tích chi tiết, hình ảnh mang nghĩa biểu tượng và nhan đề tác phẩm - Năm học 2018-2019

1. TRÒ CHƠI
2. RÈN KỸ NĂNG LÀM DẠNG BÀI PHÂN TÍCH CHI TIẾT, HÌNH ẢNH MANG NGHĨA BIỂU TƯỢNG VÀ NHAN ĐỀ TÁC PHẨM
3. Nhiệm vụ Nhóm 1, 2, 3: Các bước làm dạng bài phân tích chi tiết, hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng. Nhóm 4, 5, 6: Các bước làm dạng bài phân tích ý nghĩa nhan đề tác phẩm.
4. Xác định chi tiết, hình ảnh ( vị trí, số lần xuất hiện ) Phân tích chi tiết, hình ảnh mang ý nghĩa Nghĩa thực biểu tượng Ý nghĩa Nghĩa biểu tượng
5. Viếng lăng Bác ( Viễn Phương) Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng. Xuất hiện hai lần, trong các câu thơ 2,3,4 Nghĩa thực: là hình ảnh hàng tre được trồng hai bên lăng Hình ảnh Bác “ hàng tre” Ý nghĩa Nghĩa biểu tượng: Tâm hồn thanh cao, sức sống bền bỉ của con người Việt Nam
6. Các bước phân tích ý nghĩa nhan đề Ví dụ: Nhan đề “ Lặng lẽ Sa Pa” 1 Nhan đề là một cụm từ đảo trật Nhận xét cấu tạo của nhan đề tự cú pháp: tính từ “lặng lẽ” đảo (từ, cụm từ, ngắn, dài, ) lên trước danh từ “Sa Pa”. 2 Cách viết như vậy làm nổi bật Phân tích ý nghĩa của nhan đề: đặc điểm riêng của Sa Pa: sự - Nghĩa thực lặng lẽ của thiên nhiên và sự - Nghĩa ẩn dụ ( nếu có) cống hiến âm thầm, lặng lẽ của những con người nơi đây. 3 Nhan đề làm nổi bật chủ đề, tư Tác dụng, ý nghĩa của nhan đề tưởng của tác phẩm: Ca ngợi sự trong việc nêu bật chủ đề, tư cống hiến, hi sinh thầm lặng của tưởng tác phẩm. những con người ngày đêm bảo vệ, xây dựng đất nước.
7. Bài 1: Cho đoạn thơ sau: “ Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.” ( “Sang thu”- Hữu Thỉnh) a. Tìm các hình ảnh mang nghĩa biểu tượng trong đoạn thơ trên. b. Nêu ý nghĩa của những hình ảnh ấy.
8. 1. Thời gian: 4 phút. 2. Hình thức: - Thảo luận nhóm 4 học sinh. - Kĩ thuật: “Khăn trải bàn” - Đại diện nhóm trình bày kết quả.
9. ĐÁP ÁN- BIỂU ĐIỂM: 1. Chỉ rõ hai hình ảnh: sấm, hàng cây đứng tuổi.( 0.5đ) 2. Phân tích ý nghĩa: a. Sấm: - Nghĩa thực: hiện tượng tự nhiên ( 0.25đ) - Nghĩa biểu tuợng: những vang động bất thường của ngoại cảnh, cuộc đời. ( 0.25đ) b. Hàng cây đứng tuổi: - Nghĩa thực: hàng cây cổ thụ đã bao mùa thay lá. ( 0.25đ) - Nghĩa biểu tuợng: + Những con nguời từng trải( 0.25đ) + Đất nước, con người Việt Nam vừa trải qua những năm tháng chiến tranh gian khổ. ( 0.25đ)
10. Bài 2: Cho đoạn văn: “ Một ấn tượng hàm ơn khó tả dạt lên trong lòng cô gái. Không phải chỉ vì bó hoa rất to sẽ đi theo cô trong chuyến đi thứ nhất ra đời. Mà vì một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mơ mộng ngẫu nhiên anh cho thêm cô.” ( Lặng lẽ Sa Pa- Nguyễn Thành Long) Câu hỏi: Phân tích ý nghĩa “ bó hoa” trong đoạn văn trên.
11. ĐÁP ÁN- BIỂU ĐIỂM “Bó hoa” vừa mang nghĩa thực, vừa mang nghĩa biểu tượng. - Nghĩa thực: ( “bó hoa” (1)) là bó hoa rực rỡ mà anh thanh niên cắt ở vườn nhà, trao tặng cho cô gái một cách rất vô tư. ( 0.25 đ) - Nghĩa biểu tượng: ( “bó hoa” (2,3)) + Đây là bó hoa của những háo hức, mơ mộng đang bừng nở trong tâm hồn cô gái. ( 0.25 đ) + Nó còn là bó hoa của lý tưởng sống , khát vọng tuổi trẻ và tình yêu cuộc sống mà anh thanh niên truyền cho cô trong cuộc gặp gỡ ngắn ngủi này. ( 0.25 đ)
12. Bài 3: “ Những ngôi sao xa xôi” là một truyện ngắn tiêu biểu viết về thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. Em hãy phân tích ý nghĩa nhan đề của tác phẩm.
13. CỦNG CỐ