Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 111+112: Văn bản Mùa xuân nho nhỏ - Năm học 2020-2021 - Nguyễn Thị Thanh Thủy

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 111+112: Văn bản Mùa xuân nho nhỏ - Năm học 2020-2021 - Nguyễn Thị Thanh Thủy

1. TRƯỜNG THCS ĐÔ THỊ VIỆT HƯNG GV: NGUYỄN THỊ THANH THỦY
2. TRƯỜNG THCS ĐÔ THỊ VIỆT HƯNG - THANH HẢI- GV: NGUYỄN THỊ THANH THỦY
3. I. Đọc, tìm hiểu chung: 1. Tác giả: - Tên khai sinh: Phạm Bá Ngoãn. - Quê: huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Ông hoạt động văn nghệ từ cuối những năm kháng chiến chống Pháp.Trong thời kì chống Mĩ ông ở lại quê hương hoạt động và là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học CM miền Nam từ những ngày đầu - Phong cách thơ: nhẹ nhàng, trong sáng, giàu chất suy tư; cảm xúc tha thiết, chân thành, lắng đọng. - Tác phẩm chính: NHÀ THƠ THANH HẢI (1930-1980) Tập 1: 1970, tập 2: 1977 1982 1962 1975
4. Thơ Thanh Hải là tiếng nói bình dị, chân thành, đằm thắm, thiết tha của người chiến sĩ trung kiên, một lòng theo cách mạng. Ông được tặng giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu (1965) và được truy tặng giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2001 NHÀ THƠ THANH HẢI (1930-1980)
5. 2. Tác phẩm: a. Hoàn cảnh sáng tác: - Tháng 11/1980, khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh, không bao lâu sau thì ông qua đời b. Thể thơ: 5 chữ c. Mạch cảm xúc và bố cục: *Mạch cảm xúc: - Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất nước ➔đến mùa xuân của mỗi con người trong mùa xuân lớn của dân tộc ➔ mạch thơ chuyển sang biểu hiện suy nghĩ và ước nguyện được dâng hiến “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của cuộc đời chung. ➔ Bài thơ kết thúc bằng những cảm xúc thiết tha tự hào về quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.
6. BỐ CỤC Cảm xúc trước mùa xuân Khổ thơ đầu của thiên nhiên đất trời Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước, con người Khổ 2 và 3 Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ Khổ 4 và 5 Lời ngợi ca quê Khổ thơ cuối hương đất nước
7. d.Nhan đề bài thơ: - Là một cụm danh từ ( danh từ “mùa xuân” + tính từ “nho nhỏ”) - "Mùa xuân nho nhỏ" là một sáng tạo độc đáo, một phát hiện mới mẻ của nhà thơ. - Mùa xuân mang nghĩa tả thực: đó là mùa khởi đầu của một năm, là mùa của lộc biếc, chồi non, của vạn vật sinh sôi nảy nở. - Hình ảnh "Mùa xuân nho nhỏ" còn là biểu tượng cho những gì tinh tuý, đẹp đẽ nhất của sự sống và cuộc đời mỗi con người. - Thể hiện quan điểm về sự thống nhất giữa cái riêng với cái chung, giữa cá nhân và cộng đồng. - Thể hiện nguyện ước của nhà thơ muốn làm một mùa xuân, nghĩa là sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng rất khiêm nhường là một mùa xuân nho nhỏ góp vào mùa xuân lớn của thiên nhiên, đất nước, của cuộc đời chung và khát vọng sống chân thành, cao đẹp của nhà thơ. - Đó cũng chính là chủ đề của bài thơ mà nhà thơ muốn gửi gắm.
8. 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên Gợi không gian Bình dị, rộng lớn, khoáng Hình ảnh quen thuộc đạt MọcMọcgiữa dòng- (DòngNT sôngđảo sôngngữxanh) - Bông hoa NhấnMột mạnhbông,hoa gợi cảmtím nhậnbiếc về sự vận độngƠi con, sinh chimsôi-,Con chiềnsức chimsốngchiện,mãnh liệt của Màu sắc Xanh, tím Tươi sáng, hài hòa thiên nhiên mùa xuân, cảm xúc ngạc nhiênHót chi, thú màvị vang trời Tiếng chim hót Tươi vui, rộn Âm thanh vang trời ràng, náo nhiệt Bức tranh thiên nhiên vô cùng tươi đẹp , tràn đầy sức sống và đậm phong vị xứ Huế.
9. “Ơi” , “chi” Âm sắc ngọt ngào của người con xứ Huế Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc “hứng” Đón nhận một cách nâng niu, trân trọng Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời - NTTT: Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng. ? Em hiểu thế nào về “ Giọt long lanh” ? - Cảm xúc say sưa, ngây ngất A. Giọt mưa xuân. - TìnhB. Giọt yêu âm thiên thanh nhiên, của tiếngyêu cuộc chim. sống thiết tha. C. Giọt sương mùa xuân. D. Ý kiến của riêng em.
10. 2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước, con người Mùa xuân người cầm súng Lộc Lộc giắt đầy trên lưng Mùa xuân người ra đồng giắt đầy trải dài Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao. Người cầm súng Người ra đồng Chiến đấu, bảo vệ tổ Lao động sản xuất dựng quốc. xây đất nước. Sức sống, sức xuân mạnh mẽ, căng tràn trên mọi miền đất nước.
11. (Thanh Hải) MùaMùa xuânxuân người cầm súng LộcLộc giắt đầy trên lưng MùaMùa xuânxuân người ra đồng LộcLộc trải dài nương mạ TấtTất cảcả nhưnhư hối hả TấtTất cảcả nhưnhư xôn xao. - NT Điệp ngữ - Từ láy và hình ảnh thơ - Nhấn mạnh sức sống, sức xuân mạnh mẽ và khí thế giàu giá trị biểu cảm. khẩn trương của quê hương đất nước. - - Tạo âm hưởng vui tươi, rộn ràng
12. (Thanh Hải) 2. Mùa xuân của đất nước. Lộc trải dài giắt đầy - NT Điệp ngữ - Từ láy và hình ảnh thơ giàu giá trị biểu cảm. - . Người cầm súng Người ra đồng Lao động dựng xây đất Bảo vệ tổ quốc. nước. Khí thế khẩn trương, sôi động của quê hương đất nước. Sức sống, sức xuân mạnh mẽ, căng tràn trên mọi miền đất nước.
13. (Thanh Hải) - Bề dày lịch sử dựng nước và giữ nước với biết Đất nước bốn ngàn năm bao gian khổ thăng trầm VấtVất vảvả vàvà giangian laolao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước. Nghệ thuật nhân hóa “đất nước” - “vất vả, gian lao” Thái độ của nhà thơ: Vừa trân trọng tự hào lại vừa trĩu nặng yêu thương bởi những thăng trầm gian khổ mà dân tộc ta đã phải trải qua.
14. “ ĐấtĐất nướcnước như vìvì sao Cứ đi lên phía trước.” NT So sánh, phụ từ “cứ” + động từ “đi lên” - Khẳng định sự trường tồn, phát triển bền vững và tương lai tươi sáng của đất nước. Đó là chí quyết tâm, niêm tin sắt đá, niềm tự hào lạc quan của cả dân tộc. - Thể hiện tình yêu, niềm tự hào và tin tưởng của nhà thơ dành cho đất nước; ngợi ca sức sống của quê hương đất nước, của dân tộc khi mùa xuân về.
15. CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!