Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 23+24: Văn bản Hoàng Lê nhất thống chí (Ngô gia văn phái)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 23+24: Văn bản Hoàng Lê nhất thống chí (Ngô gia văn phái)

1. TiÕt 23 + 24 HOÀNG LÊ NHẤT THỐNG CHÍ ( Ngô Gia Văn phái )
2. I - T×m hiÓu chung 1/ T¸c gi¶: - Lµ mét nhãm t¸c gi¶ thuéc dßng hä Ng« Th× ë lµng t¶ Thanh Oai , nay thuéc huyÖn Thanh Oai, tØnh Hµ T©y. Trong ®ã hai t¸c gi¶ chÝnh lµ Ng« Th× Du vµ Ng« Th× ChÝ ®Òu lµm quan. 2/ T¸c phÈm: + ViÕt b»ng ch÷ H¸n + Ghi chÐp vÒ sù thèng nhÊt cña v¬ng triÒu Lª vµo thêi ®iÓm T©y S¬n diÖt TrÞnh tr¶ l¹i B¾c Hµ cho vua Lª. + Cã thÓ xem ®©y lµ cuèn tiÓu thuyÕt lÞch sö ch¬ng h«×( Gåm 17 håi) . V¨n b¶n sgk lµ håi 14: §¸nh Ngäc Håi qu©n Thanh thua trËn- Bá Th¨ng Long Chiªu Thèng trèn ra ngoµi
3. 3- Bè côc : Ba phÇn -PhÇn 1: Tõ ®Çu - “N¨m MËu Th©n 1778” : NhËn tin cÊp b¸o, NguyÔn HuÖ lªn ng«i Hoµng ®Õ, cÇm qu©n ra B¾c. -PhÇn 2: “Vua Quang Trung kÐo vµo thµnh”: Cuéc hµnh qu©n thÇn tèc vµ nh÷ng chiÕn th¾ng vÎ vang. - PhÇn 3 : Cßn l¹i Th¶m b¹i cña bÌ lò b¸n níc, cíp níc. 4. §¹i ý: §o¹n trÝch miªu t¶ chiÕn th¾ng lÉy lõng cña vua Quang Trung, sù th¶m b¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh vµ sè phËn lò vua quan ph¶n níc, h¹i d©n. 5. Tóm tắt văn bản;
4. • Qu©n Thanh kÐo vµo Th¨ng Long, tíng T©y S¬n lµ Ng« V¨n Së lui qu©n vÒ vïng nói Tam §iÖp. §îc tin Quang Trung rÊt giËn, bÌn häp tíng sÜ ®Þnh th©n chinh cÇm qu©n ®i ngay. Nhng nghe mäi ngêi ®Õn häp khuyªn ¤ng ®· lªn ng«i vua ë Phó Xu©n, tù ®èc xuÊt ®¹i binh nh»m ngµy 25 th¸ng Ch¹p n¨m 1788 tiÕn qu©n ra B¾c diÖt Thanh. Däc ®- êng vua Quang Trung cho kÐn thªm qu©n lÝnh, më cuéc duyÖt binh lín, chia qu©n thµnh c¸c ®¹o, chØ dô tíng lÜnh, më tiÖc khao qu©n vµo ngµy 30 th¸ng Ch¹p. HÑn ®Õn ngµy mïng 7 TÕt th¾ng giÆc më tiÖc ¨n mõng ë Th¨ng Long. §éi qu©n cña Quang Trung ®¸nh ®Õn ®©u th¾ng ®Õn ®Êy, khiÕn qu©n Thanh ®¹i b¹i. Ngµy mïng 3 TÕt qu©n T©y S¬n c«ng ph¸ ®ån Hµ Håi, s¸ng sím ngµy mïng 5 tiÕn s¸t ®ån Ngäc Håi, tra mïng 5 TÕt tiÕn binh ®Õn Th¨ng Long. Tíng Thanh lµ T«n SÜ NghÞ véi v· th¸o ch¹y vÒ níc, vua Lª Chiªu Thèng cïng gia quyÕn véi v· ch¹y trèn theo.
5. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. H×nh tîng ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ. a. Con ngêi m¹nh mÏ, quyÕt ®o¸n. - GiËn l¾m, liÒn häp c¸c tíng sÜ, ®Þnh th©n chinh cÇm qu©n ®Ó ®¸nh ®uæi chóng. - Nghe lêi tíng sÜ lªn ng«i hoµng ®Õ, ®èc qu©n ra B¾c. - Tæ chøc hµnh qu©n thÇn tèc. - TuyÓn binh, duyÖt binh lín ë NghÖ An. - Dô tíng sÜ, ®Þnh kÕ ho¹ch hµnh qu©n ®¸nh giÆc
6. b. TrÝ tuÖ s¸ng suèt, nh¹y bÐn, có tÇm nh×n xa tr«ng réng, cã ý chÝ quyÕt chiÕn, quyÕt th¾ng. - S¸ng suèt trong viÖc ph©n tÝch thêi cuéc vµ thÕ t¬ng quan gi÷a ta vµ ®Þch. + Kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn " ®Êt nµo sao Êy“. + Nªu bËt dã t©m cña giÆc. + Nh¾c l¹i truyÒn thèng chèng giÆc. + Kªu gäi qu©n lÝnh. + KØ luËt nghiªm. -S¸ng suèt, nh¹y bÐn trong viÖc xÐt ®o¸n, dïng ngêi . -Më tiÖc khao qu©n, hÑn mång 7 th¸ng giªng vµo Th¨ng Long ¨n mõng.
7. TiÕt 24 HOÀNG LÊ NHẤT THỐNG CHÍ ( Ngô Gia Văn phái )
8. 1. Hình ảnh người anh hùng Nguyễn Huệ: c.Trong viÖc dïng binh - 25 th¸ng ch¹p xuÊt qu©n ë Phó Xu©n (HuÕ) - Mét tuÇn sau ®· ra ®Õn Tam §iÖp c¸ch HuÕ 500 km. - 30 th¸ng giªng sÏ vµo ¨n tÕt ë Th¨ng Long mµ tÊt c¶ ®Òu ®i bé. - 7 th¸ng giªng sÏ vµo ¨n tÕt ë Th¨ng Long, thùc tÕ vît møc 2 ngµy. - ChiÒu mïng 5 th¸ng giªng n¨m KØ DËu, ®oµn qu©n ®· tiÕn vµo kinh thµnh Th¨ng Long .=> Vị tướng mưu lược, kì tài.
9. d. Cách đánh giặc - B¾t gän qu©n do th¸m. - §¸nh nghi binh. - Dïng ®éi qu©n c¶m tö khiªng v¸n - Lïa voi giµy ®¹p. → Quang Trung lµ vÞ vua yªu níc, s¸ng suèt cã tµi cÇm qu©n. lµ ngêi tæ chøc vµ lµ linh hån cña chiÕn c«ng vÜ ®¹i.
10. Cuộc tấn công thần tốc, bất ngờ và chắc thắng
11. 2. H×nh ¶nh bän cíp níc vµ b¸n níc. a. H×nh ¶nh bän cíp níc - MÊy ngµy tÕt chØ ch¨m chó vµo yÕn tiÖc, vui ch¬i, kh«ng ®Ò phßng c¶nh gi¸c. - Tíng: sî mÊt mËt, ngùa kh«ng kÞp ®ãng yªn, ngêi kh«ng kÞp mÆc ¸o gi¸p chuån tríc qua cÇu phao. - Qu©n: Tan t¸c bá ch¹y, tranh nhau qua cÇu sang s«ng, x« ®Èy nhau r¬i xuèng chÕt rÊt nhiÒu, s«ng NhÞ Hµ t¾c nghÏn. ->th¶m b¹i → Do: + Chñ quan khinh ®Þch, kiªu c¨ng. + ChiÕn ®Êu kh«ng v× môc ®Ých chÝnh nghÜa + Qu©n T©y S¬n qu¸ hïng m¹nh.
12. • b. Sè phËn cña bän vua t«i . • - Véi v· rêi bá cung ®iÖn ®em mÑ ch¹y theo T«n SÜ NghÞ, cíp c¶ thuyÒn cña d©n ®Ó qua s«ng. • - BÞ NghÞ bá r¬i • Thu nhÆt tµn qu©n kÐo vÒ. • >th¶m h¹i - ph¶n níc, h¹i d©n.
13. • * Nghệ thuật: KÓ chuyÖn xen kÏ miªu t¶ một c¸ch sinh ®éng. • C¶ 2 cuéc th¸o ch¹y ®Òu t¶ thùc, víi nh÷ng chi tiÕt cô thÓ, nh÷ng ©m hëng kh¸c nhau. • - §o¹n miªu t¶ qu©n Thanh: nhÞp ®iÖu nhanh, m¹nh, hèi h¶ - thÓ hiÖn sù h¶ hª sung síng cña ngêi th¾ng trËn. • - §o¹n miªu t¶ vua Lª Chiªu Thèng: nhÞp ®iÖu chËm h¬n, ©m hëng cã phÇn ngËm ngùi chua xãt. • * Nghệ thuật: KÓ chuyÖn xen kÏ miªu t¶ một c¸ch sinh ®éng. • C¶ 2 cuéc th¸o ch¹y ®Òu t¶ thùc, víi nh÷ng chi tiÕt cô thÓ, nh÷ng ©m hëng kh¸c nhau. • - §o¹n miªu t¶ qu©n Thanh: nhÞp ®iÖu nhanh, m¹nh, hèi h¶ - thÓ hiÖn sù h¶ hª sung síng cña ngêi th¾ng trËn. • - §o¹n miªu t¶ vua Lª Chiªu Thèng: nhÞp ®iÖu chËm h¬n, ©m hëng cã phÇn ngËm ngùi chua xãt.
14. Bµi tËp 1/Tªn t¸c phÈm Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ cã ý nghÜa lµ g×? A. Vua Lª nhÊt ®Þnh thèng nhÊt ®Êt níc. B. ý chÝ thèng nhÊt ®Êt níc cña vua Lª. CC. Ghi chÐp viÖc vua Lª thèng nhÊt ®Êt níc. D. ý chÝ tríc sau nh mét cña vua Lª.
15. 2/C©u nµo nãi ®óng nhÊt néi dung cña Håi thø m- êi bèn? A. Ca ngîi h×nh tîng ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ. B. Nãi lªn sù th¶m b¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh. C. Nãi lªn sè phËn bi ®¸t cña vua t«i Lª Chiªu Thèng. D.D C¶ A, B, C ®Òu ®óng.
16. 3/ Néi dung chÝnh cña c©u v¨n sau lµ g×? Trong kho¶ng vò trô, ®Êt nµo sao Êy, ®Òu ®· ph©n biÖt râ rµng, ph¬ng Nam, ph¬ng B¾c chia nhau mµ cai trÞ. A.A Kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn cña d©n téc ta vµ hµnh ®éng x©m l¨ng phi nghÜa , tr¸i ®¹o trêi cña giÆc. B. ThÓ hiÖn niÒm tin vµo «ng trêi cña NguyÔn HuÖ. C. ThÓ hiÖn niÒm tù hµo vÒ non s«ng ®Êt níc cña NguyÔn HuÖ. D. C¶ A, B, C ®Òu ®óng.
17. 4/ Chi tiÕt nµo nãi lªn sù s¸ng suèt cña Quang Trung trong viÖc xÐt ®o¸n vµ dïng ngêi? A.A C¸ch xö trÝ víi c¸c tíng sÜ t¹i Tam §iÖp. B. Phñ dô qu©n lÝnh t¹i NghÖ An. C. Th©n chinh cÇm qu©n ra trËn. D. Sai më tiÖc khao qu©n.
18. III. Tổng kết: Ghi nhớ SGK IV. Luyện tập: Dựa theo tác phẩm, hãy viết một đoạn văn ngắn miêu tả lại chiến công thần tốc đại phá quân Thanh của Quang Trung từ tối 30 Tết đến ngày mùng 5 tháng giêng năm Kỉ Dậu (1789).
19. HOÀNG ÐẾ QUANG TRUNG: MỘT ÐẠI ANH HÙNG DÂN TỘC Quang Trung nhà Nguyễn Tây Sơn là ông vua anh dũng ,lấy võ lược mà dựng nghiệp, nhưng ngài có độ lượng, rất am hiểu việc trị nước, biết trọng những người hiền tài văn học. Khi ngài ra lấy Bắc Hà, những người như Ngô Thì Nhiệm, Phan Huy Ích đều được trọng dụng . Là đại anh hùng dân tộc, vì những phẩm chất và công trạng phi thường của vua Qung Trung như đã được lịch sử ghi nhận và đánh giá, đã là niềm kiêu hãnh và tự hào chung cho dân tộc Việt Nam qua nhiều thế hệ. Vì tất cả công trạng và phẩm chất ấy của vua Quang Trung đã tận hiến cho dân, cho nước, cho dân tộc và cho Tổ quốc Việt nam. Tiếc thay nhân tài bạc mệnh, vua Quang Trung mới trị vì được bốn năm thì băng hà, ở vào tuổi đời 40 (1752-1792). Vua Quang Trung mất sớm là một mất mát lớn lao cho dân, cho nước, và cho lịch sử Việt nam. Bởi vì, những cải cách sáng tạo về nội trị có tính cách mạng đầy triển vọng mới bắt đầu, và ý định đánh Tàu đòi đất (Lưỡng Quảng) chưa kịp thực hiện, thì vua Quang Trung đã mất. Vì vậy, đã có giả định rằng, nếu vua Quang Trung sống lâu hơn, chắc chắn lịch sử Việt nam đã ghi được nhiều điểm son rất đáng tự hào trong triều đại Nhà Tây sơn Giả định này có cơ sở, vì Nguyễn Huệ - Quang Trung đã chứng tỏ những tư chất hiếm hoi: nhà cách mạng thời đại, thiên tài quân sự và chính trị, và là một đại anh hùng dân tộc.
20. Tượng đài Quang Trung ở Bình Định