Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 66: Văn bản Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thị Hải Yến

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 66: Văn bản Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thị Hải Yến

1. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) GV: Nguyễn Thị Hải Yến THCS Bồ Đề
2. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) I/ ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 1/ T¸c gi¶: NguyÔn Thµnh Long (1925 - 1991) Quª: Duy Xuyªn - Qu¶ng Nam - Nhµ v¨n trëng thµnh trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p - C©y bót chuyªn viÕt truyÖn ng¾n vµ bót ký - TruyÖn cña «ng nhÑ nhµng, trong s¸ng, giµu chÊt th¬ vµ chÊt tr÷ t×nh - T¸c phÈm chÝnh: Gi÷a trong xanh, B¸t c¬m cô Hå, Lý S¬n mïa tái
3. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) I/ ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH - Ông họa sỹ và cô kỹ sư làm quen với bác lái xe trong chuyến đi lên Sa Pa 1/ T¸c gi¶: - Bác lái xe giới thiệu với họ người thanh 2/ Hoàn cảnh sáng tác niªn 27 tuổi làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn - Truyện ngắn ra đời năm 1970, trong chuyến đi thực tế của tác - Cô kĩ sư có cảm giác bàng hoàng đến giả lên Lào Cai, trích tập “Giữa sững sờ khi bắt gặp cuộc sống một mình trong xanh” tuyệt đẹp của anh thanh niên - Anh thanh niên trò chuyện rất cởi mở và Ii/ ĐỌC - TÓM TẮT chân thành, bộc bạch tất cả những suy nghĩ của mình về cuộc sống và công việc Giọng đọc chậm, cảm xúc sâu - Họ chia tay trong sự lưu luyến sắc, chú ý phân biệt lời thoại của các nhân vật
4. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) I/ ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH - Ông họa sỹ và cô kỹ sư làm quen với bác lái xe trong chuyến đi lên Sa Pa 1/ T¸c gi¶: - Bác lái xe giới thiệu với họ người thanh 27 tuổi làm công tác khí tượng 2/ Hoàn cảnh sáng tác trên đỉnh Yên Sơn Ii/ - Anh thanh niên mời những vị khách ĐỌC - TÓM TẮT lên nhà mình chơi. Anh trò chuyện rất chân thành, bộc bạch những suy nghĩ cả mình về cuộc sống và công việc - Ông họa sỹ vô cùng xúc động và sung síng khi gặp anh thanh niên, vì anh là hình mẫu lý tưởng mà ông đang tìm kiếm - Cô kĩ sư có cảm giác bàng hoàng đến sững sờ khi bắt gặp cuộc sống một mình tuyệt đẹp của anh thanh niên - Họ chia tay trong sự lưu luyến
5. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) I/ ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH A/ Tự sự + Miêu tả + biểu cảm Ii/ ĐỌC - TÓM TẮT B/ Miêu tả + Biểu cảm + Nghị luận C/ Tự sự xen miêu tả, biểu cảm, nghị luận Ii/ ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 1/ Cấu trúc Thảo luận nhóm - Phương thức biểu đạt: tự sự xen với miêu tả, biểu cảm Nhãm 1: NhËn xÐt vÒ tình huèng vµ t¸c dông và nghị luận cña tình huèng truyÖn? Nhãm 2: KÓ c¸c nh©n vËt trong truyÖn? Ai lµ nh©n vËt chÝnh? ĐiÓm nhìn của t¸c gi¶ ®Æt ë nh©n vËt nµo? Nhãm 3: NhËn xÐt cña em vÒ ng«i kÓ vµ t¸c dông cña ng«i kÓ Nhãm 4: Trình bµy bè côc cña truyện vµ nªu nhËn xÐt vÒ bè côc?
6. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) * Câu 1: Tình huống truyện là: Một cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa anh thanh niên và những người khách Hà Nội Tác dụng của tình huống: Làm nổi bật chân dung nhân vật chính qua cách nhìn, cách đánh giá của các nhân vật phụ • Câu 2: Truyện xây dựng các nhân vật: Bác lái xe, ông họa sỹ, cô kỹ sư, anh thanh niên và một số nhân vật phụ khác. Nhân vật chính là anh thanh niên và ông họa sỹ. Tác giả đặt điểm nhìn vào nhân vật ông họa sỹ già * Câu 3: Truyện chọn ngôi kể thứ 3 Tác dụng: Tạo cho truyện vẻ đẹp tự nhiên, chân thực, người kể có thể bao quát toàn bộ các nhân vật trong truyện * Câu 4: Bố cục 3 phần - Đoạn 1: Từ đầu “kia anh ta kia”: Bác lái xe gới thiệu anh thanh niên với những người khách - Đoạn 2: Tiếp “không có vật gì như thế”: Cuộc gặp gỡ trò chuyện đoạn 3 còn lại: họ chia tay trong sự lưu luyến - Nhận xét: Bố cục mạch lạc theo trình tự thời gian và không gian
7. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) I/ ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH - “Cßn nhµ ho¹ sÜ vµ c« g¸i còng nÝn bÆt vì c¶nh Tr- Ii/ ĐỌC - TÓM TẮT íc mÆt bçng hiÖn lªn ®Ñp mét c¸ch kì l¹. N¾ng b©y giê b¾t ®Çu len tíi, ®èt ch¸y rõng c©y. Những c©y Ii/ ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN th«ng chØ cao qu¸ ®Çu, rung tÝt trong n¾ng những ngãn tay b»ng b¹c díi c¸i nhìn bao che cña những c©y tö kinh thØnh tho¶ng nh« c¸i ®Çu mµu hoa cµ 1/ Cấu trúc lªn trªn mµu xanh cña rõng. M©y bÞ n¾ng xua, cuén trßn l¹i tõng côc, lăn trªn c¸c vßm l¸ ít s¬ng ” 2/ Nội dung - “ Sau gÇn hai ngµy, qua ngãt bèn trăm c©y sè ®- a. VÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn Sa Pa êng dµi c¸ch xa Hµ Néi, ®øng trong m©y mï ngang tÇm víi chiÕc cÇu vång kia, bçng nhiªn l¹i gÆp hoa Thiªn nhiªn th¬ méng ªm ®Òm, d¬n, hoa thîc dîc, vµng, tÝm, ®á, hång phÊn, tæ t¹o nªn mét bøc tranh giµu chÊt ong ngay lóc díi kia lµ mïa hÌ ” ho¹ - “ N¾ng ®· m¹ b¹c c¶ con ®Ìo, ®èt ch¸y rõng c©y hõng hực nh mét bã ®uèc lín”
8. Giới thiệu một số cảnh sắc thiên nhiên Sa Pa
9. Giới thiệu một số cảnh sắc thiên nhiên Sa Pa
10. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) I/ Đọc - hiểu chú thích “Một anh thanh niên 27 tuổi! Đây là đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét. Anh ta làm II/ Đọc - tóm tắt công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu. Cách đây bốn năm, có hôm tôi đang đi thế này chợt III/ Đọc - hiểu văn bản thấy một khúc cây chắn ngang đường phải hãm 1/ Cấu trúc: lại. Một anh thanh niên ở đâu chạy đến, hè với tôi và khách đi xe đẩy khúc gỗ sang một bên - Phương thức biểu đạt: Tự Thì ra anh ta mới lên nhận việc, sống một mình sự xen với miêu tả, biểu cảm trên đỉnh núi, bốn bề chỉ cây cỏ và mây mù lạnh và nghị luận lẽo, chưa quen, thèm ngưòi quá.” - Cấu trúc: 3 phần 2/ Nội dung: Sự cô đơn “gặm Thời tiết kh¾c nhấm” tinh thần con a. Thiªn nhiªn Sa Pa nghiệt người b/ Hình ảnh con người Sa Pa * Nhân vật anh thannh Hoàn cảnh sống niên Khó khăn gian khổ
11. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) I/ Đọc - hiểu chú thích “ Cháu ở đây có nhiệm vụ đo gió, đo mưa, đo nắng tính mây, dự vào việc báo trước thời tiết II/ Đọc - hiểu văn bản hàng ngày phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu 1/ Cấu trúc Cháu Cháu lấylấy nhữngnhững con con số, số, mỗimỗi ngày ngày báo báo về về “nhà”bằng máy bộ đàm bốn giờ, mười một giờ, 2/ Nội dung: bảy giờ tối, lại một giờ sáng. Bản báo cáo ấy gọi a. Thiªn nhiªn Sa Pa là “ốp”. Công việc nói chung là dễ, chỉ cần chính xác. Gian khổ nhất là lần ghi và báo về lúc b. Hình ảnh con người Sa Pa một giờ sáng. Rét, bác ạ. Ở đây có cả mưa tuyết đấy. Nửa đêm đang nằm trong chăn, nghe * Nhân vật anh thanh niên chuông đồng hồ chỉ muốn đưa tay tắt điđi Xách Xách - Sống và làm việc trong hoàn đèn ra vườn gió tuyết và lặng im chỉ chực đợi cảnh vô cùng khó khăn gian mình ra là ào xô tới ”+ ” khổ Công - Đòi hỏi tỉ mỉ, chính xác - Có tinh thần trách nhiệm cao việc đầy - Bất kể thời gian trong công việc và nghị lực thử vượt khó phi thường thách - Bất chấp hòan cảnh
12. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) I/ Đọc - hiểu chú thích Vì sao anh thanh niên có được ý chí và tinh thần II/ Đọc - hiểu văn bản làm việc quên mình như vây? 1/ Cấu trúc A. Vì sống và làm việc ở Yên Sơn anh sẽ được trả lương rất cao 2/ Nội dung : B. Anh dự định sẽ làm việc thật tốt ở đây một a. Thiªn nhiªn Sa Pa thời gian ngắn rồi sẽ xin về công tác ở thành phố b. Hình ảnh con người Sa Pa C. Vì anh có những suy nghĩ và quan niệm đúng * Nhân vật anh thanh niên đắn về cuộc sống và công việc của mình - Sống và làm việc trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn gian khổ - Có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc và nghị lực vượt khó phi thường
13. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) I/ Đọc - hiểu chú thích “ “ Hồi Hồi chưa chưa vàovào nghề,nghề, những những đêm đêm nhìn nhìn lên lên bầubầu trời đen kịt, nhìn kĩ mới thấy một ngôi sao xa, II/ Đọc - hiểu văn bản trời đen kịt, nhìn kĩ mới thấy một ngôi sao xa, cháu cũng nghĩ ngay ngôi sao kia lẻ loi một 1/ cấu trúc mình. Bây giờ làm nghề này cháu không nghĩ 2/ Nội dung : như vậy nữa. vả, khi ta làm việc, ta với công việc a. Thiªn nhiªn Sa Pa làviệc đôi, là saođôi, gọisao là gọi một là mìnhmột mình được? được?Huống Huống chi côngchi công việc việc của củacháu cháu gắn gắn liền liềnvới vớiviệc việc của củabao bao anh b. Hình ảnh con người Sa Pa emanh đồng em đồng chí dưới chí dưới kia. Côngkia. Công việc việccủa cháucủa cháu gian * Nhân vật anh thanh niên khổgian thật khổ đấy,thật chứđấy, cấtchứ nó cất đi nó cháu đi cháubuồn buồn đến chết đến mất.chết mất.Còn ngườiCòn người thì ai thìmà ai chả mà “thèm” chả “thèm” hả bác? hả - Sống và làm việc trong hoàn Mìnhbác? Mìnhsinh ra sinh là gì, ra mìnhlà gì, mìnhđẻ ở đâu,đẻ ở mình đâu, mìnhvì ai mà vì cảnh vô cùng khó khăn gian làmai mà việc? ” làm việc? ” khổ - Có tinh thần trách nhiệm cao - Công việc đã trở thành người bạn không thể trong công việc và nghị lực thiếu được của anh. Nó đem lại niềm vui cho vượt khó phi thường anh, giúp anh vợi đi nỗi cô đơn - Anh yêu và say mê công - Anh hiểu được tầm quan trọng của công việc việc, hiểu rõ sự quan trọng mình làm giống như một mắt xích trong một của công việc chuỗi công việc của bao anh em đồng chí khác
14. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) I/ Đọc - hiểu chú thích “ Chú ấy nói: Nhờ cháu phát hiện đám II/ Đọc - hiểu văn bản mây khô mà ngày ấy, tháng ấy, không quân ta hạ được bao nhiêu phản lực Mỹ 1/ cấu trúc trên cầu Hàm Rồng. Đối với cháu thật là 2/ Nội dung: đột ngột, không ngờ lại như thế Nhưng a. Thiªn nhiªn Sa Pa từ hôm ấy cháu sống thật hạnh phúc ” b.Hình ảnh con người Sa Pa Anh quan niệm: Hạnh phúc là được * Nhân vật anh thanh niên cống hiến cho đất nước, góp phần mình vào công cuộc sản xuất và chiến - Sống và làm việc trong hoàn cảnh đấu của nhân dân vô cùng khó khăn gian khổ “ Một mình thì anh bạn trên đỉnh Phan - Có tinh thần trách nhiệm cao trong - xi - păng ba nghìn một trăm bốn mươi công việc và nghị lực vượt khó phi hai mét kia mới một mình hơn cháu. Làm thường khí tượng, ở được độ cao như thế mới là - Anh yêu và say mê công việc, hiểu rõ lý tưởng ” sự quan trọng của công việc - Anh có quan niệm sống đúng đắn và Có ý thức sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu cao đẹp: Làm việc hết mình phục vụ dù là nơi gian khổ nhất miễm là nơi đó tổ quốc và nhân dân tổ quốc cần
15. TiÕt 66: (NguyÔn Thµnh Long) I/ Đọc - hiểu chú thích II/ Đọc - hiểu văn bản 1/ cấu trúc Từ quan niệm sống của anh thanh 2/ Nội dung: niên em có suy nghĩ gì về lý tưởng a. Thiªn nhiªn Sa Pa sống của thế hệ trẻ ngày nay? b. Hình ảnh con người Sa Pa * Nhân vật anh thanh niên Dặn dò: - Sống và làm việc trong hoàn cảnh - Học thuộc phần tóm tắt truyện vô cùng khó khăn gian khổ - Tìm hiểu tiếp về nhân vật anh - Có tinh thần trách nhiệm cao trong thanh niên, ông hoạ sỹ, cô kĩ sư, công việc và nghị lực vượt khó phi bác lái xe và các nhân vật phụ thường khác. - Anh yêu và say mê công việc, hiểu rõ sự quan trọng của công việc - Anh có quan niệm sống đúng đắn và cao đẹp: Làm việc hết mình phục vụ tổ quốc và nhân dân
16. Xin tr©n träng c¶m ¬n C¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh!