Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 39: Bài tiết nước tiểu - Năm học 2020-2021

Nội dung text: Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 39: Bài tiết nước tiểu - Năm học 2020-2021

1. BÀI 39 BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
2. NỘI DUNG: I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU II- THẢI NƯỚC TIỂU
3. 1. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU Nước tiểu được hình thành như thế nào? Chú ý đường đi và thành phần của nước tiểu
4. 1. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU QUÁ TRÌNH QUÁ TRÌNH QUÁ TRÌNH BÀI LỌC MÁU HẤP THỤ LẠI TIẾT TIẾP Sơ đồ quá trình tạo thành nước tiểu ở một đơn vị chức năng của thận
5. 1. TẠOTHÀNH NƯỚC TIỂU LỌC MÁU HẤP THỤ LẠI BÀI TIẾT TIẾP - Màng lọc là vách - Có sử dụng năng -Có sử dụng năng mao mạch với0 các lỗ lượng ATP lượng ATP nhỏ 30 - 40A -Các chất được hấp -Các chất được bài -Sự chênh lệch áp thụ lại: tiết tiếp: suất tạo ra lực đẩy +Chất dinh dưỡng + axit uric, creatin - Các tế bào máu và + Các chất thuốc protein lớn hơn nên +Nước vẫn ở lại trong máu +Các ion Na+, Cl- + ion thừa: H+, K+
6. 1. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU Thảo luận nhóm 1. Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá trình nào? Chúng diễn ra ở đâu? 2. Thành phần nước tiểu đầu khác với máu ở chỗ nào? 3. Nước tiểu chính thức khác với nước tiểu đầu ở chỗ nào?
7. 1 TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU Thảo luận nhóm 1. Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá trình nào? Chúng diễn ra ở đâu? Sự tạo thành nước tiểu gồm 3 quá trình + Lọc máu ở nang cầu thận → Tạo nước tiểu đầu + Hấp thụ lại Ở ống thận + Bài tiết tiếp → Nước tiểu chính thức
8. 1. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU 2. Thành phần nước Thảo luận nhóm tiểu đầu khác với máu ở chỗ nào? NƯỚC TIỂU ĐẦU MÁU Không có các tế bào Có các tế bào máu máu và prôtêin và prôtêin
9. 1. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU 3. Nước tiểu chính thức khác với nước tiểu đầu ở chỗ nào? Đặc điểm Nước tiểu Nước tiểu chính đầu thức Nồng độ các Đậm đặc chất hoà tan Loãng Chất độc, chất Có ít Có nhiều cặn bã Chất dinh Có nhiều Gần như không dưỡng
10. 1. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU KẾT LUẬN Sự tạo thành nước tiểu gồm 3 quá trình: - Quá trình lọc máu (ở cầu thận) → tạo ra nước tiểu đầu. - Quá trình hấp thụ lại những chất cần thiết (ở ống thận) - Quá trình bài tiết tiếp chất thừa, chất thải (ở ống thận). → Tạo thành nước tiểu chính thức.
11. 1. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU THỰC CHẤT CỦA QUÁ TRÌNH TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU LÀ GÌ? Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu Là lọc máu và thải bỏ các chất cạn bã,chất độc hại, chất thừa khỏi cơ thể để duy trì ổn định môi trường trong.
12. EM CÓ BIẾT Hiện tượng gì sẽ xảy ra nếu màng lọc bị tổn thương? Vi khuẩn thường làm các cầu thận bị tổn thương và trở nên dễ thấm hơn làm cho prôtêin và các tế bào máu nguyên vẹn cũng vào nước tiểu, gây ra hiện tượng đái đường, đái ra máu
13. 2. THẢI NƯỚC TIỂU Thận Thận trái phải HÃY MÔ TẢ ĐƯỜNG ĐI CỦA Ống dẫn Nước tiểu NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC Bóng đái Ống đái Đường đi của nước tiểu chính thức
14. Có sự khác nhau đó là do đâu ? Nhưng sự Sự tạo thải nước thành nước tiểu ra khỏi tiểu diễn ra cơ thể chỉ liên tục xảy ra vào những lúc nhất định
15. 2. THẢI NƯỚC TIỂU Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận → qua ống dẫn nước tiểu → xuống tích trữ ở bóng đái → rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái, cơ bóng đái và cơ bụng
16. CÓ SỰ KHÁC NHAU ĐÓ LÀ DO + Máu tuần hoàn liên tục qua thận để lọc tạo thành nước tiểu (không theo ý muốn) + Nước tiểu chính thức được tích trữ trong bóng đái khi lên tới 200ml, đủ áp lực để gây cảm giác muốn đi tiểu. Nếu cơ vòng mở ra (có sự phối hợp co của cơ bóng đái và cơ bụng)  nước tiểu mới thoát ra ngoài
17. Điền vào vào sơ đồ tóm tắt sự hình thành nước tiểu dưới đây cho chính xác ( Nước tiểu đầu, trừ tế bào máu và prôtêin, các chất không cần thiết và chất có hại) Lọc máu qua Hấp thụ lại màng lọc (chất dinh dưỡng, ( 1 ) nước, muối khoáng ) Máu ( 2 ) Nước tiểu Áp lực máu Bài tiết tiếp chính thức (cơ chế khuếch tán) ( 3 )
18. THÀNH PHẦN NƯỚC TIỂU ĐẦU KHÁC VỚI MÁU Ở CHỖ NÀO? Hấp thụ lại Lọc máu qua (chất dinh màng lọc dưỡng, nước, (trừ tế bào máu muối và prôtein) khoáng ) Nước tiểu Máu Nước tiểu đầu chính thức Áp lực máu (cơ chế Bài tiết tiếp khuyếch tán) (các chất không cần thiết và chất có hại)
19. • Học bài, trả lời các câu hỏi SGK – trang 127 • Đọc mục em có biết • Đọc trước bài mới • Tìm hiểu về vệ sinh hệ bài tiết nước tiểu và một số bệnh liên quan tới bài tiết nước tiểu
20. EM CÓ BIẾT? Hai quả thận kỳ diệu. Mỗi quả thận bao gồm một triệu đơn vị lọc máu gọi là nephron. Thận có thể thanh lọc được 120-150 lít máu mỗi ngày và tạo ra khoảng 2 lít nước tiểu.
21. Cơ chế hoạt động của thận và EMcủa CÓ thận BIẾT nhân tạo ? Máu hấp thụ lại và bài tiết tiếp qua ống thận là chủ động, mang tính chọn lọc (vì cần nhiều năng lượng) Ở thận nhân tạo cơ chế bị động do áp lực lọc
22. GIẢI THÍCH GIẢI CÒN THÍCHPHẢN NGƯỜI TẠIXẠ CƠGIÀ VÂN SAOTHẦN COKHÓ TRẺKINH KHÔNGĐIỀU EMCHƯA TỐTKHIỂN THÌPHÁT PHẢN HAYTRIỂN XẠ ĐI ĐÁI TIỂU DẦM