Bài giảng Sinh học Lớp 9 - Bài 12: Cơ chế xác định giới tính - Nguyễn Mai Thu

Nội dung text: Bài giảng Sinh học Lớp 9 - Bài 12: Cơ chế xác định giới tính - Nguyễn Mai Thu

1. KIỂM TRA BÀI CŨ CH : Nêu ý nghĩa của giảm phân và thụ tinh
2. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH Nữ Nam Hình 12.1 Bộ NST ở người Quan sát bộ NST của người →cặp nào là NST giới tính ?
3. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH 2n = 46 Nữ Nam 44A+XX 44A+XY
4. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH NST GIỚI TÍNH THƯỜNG CÓ Ở TẾ BÀO NÀO ? Trong cơ thể, NST giới tính có mặt ở cả TB sinhdục lẫn TB sinh dưỡng. Ví dụ ở người: TB sinh dưỡng: 44A +XX → nữ 44A +XY → nam TB sinh dục: - Tế bào trứng : 22A + X - Tinh trùng : 22A + Y 22A + X
5. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH : - Ở người, ĐV có vú, ruồi giấm, cây gai Cặp NST giới tính của giống cái là: XX, giống đực là XY. - Ở chim, ếch nhái, bò sát, bứơm, dâu tây thì ngược lại. - Ở bọ xít, châu chấu, rệp con cái cặp NST giới tính là XX, con đực là XO
6. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH Ở tế bào lưỡng bội (2n) - Có các cặp NST thường tồn tại thành từng cặp tương đồng (ký hiệu chung là A). - 1 cặp NST giới tính : Tương đồng : XX Không tương đồng : XY - NST giới tính mang gen qui định : + Tính đực, cái. + Các tính trạng liên quan và không liên quan đến giới tính.
7. Vậy NST xác định giới tính theo cơ chế như thế nào?
8. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH : - SinhQuan con sáttrai thảohay gái luận là do theo người nhóm mẹ có đúng khôngđôi ? và trả lời 3 CH : - Có mấy loại tinh trùng và trứng đượcKhông, tạo ra vìqua người giảm bố phân mới ?có hai loại tinh trùng khác nhau về giới tính. - Tinh trùng mang NST giới tính nào thụ tinh với trứng để tạo hợp tử phát triển thành con trai hay con gái? - Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1 ? 2 tinh trùng tạo ra với tỷ lệ ngang nhau và chúng tham gia thụ tinh với xác suất ngang nhau. Con trai Con gái
9. Giới Nam Nữ Lứa tuổi Bào thai 114 100 Lọt lòng 105 100 10 tuổi 101 100 Già 85 93 Tại sao tỉ lệ nam và nữ xấp xỉ 1 : 1 từ lúc lọt lòng nhưng về già số cụ bà lại nhiều hơn số cụ ông?
10. Vác lúa kiếm sống Hút thuốc lá Sử dụng ma túy
11. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH : 1 em hãy lên bảng và viết cơ chế xác định giới tính ở người dưới dạng sơ đồ lai 2n 44A+XY 2n X 44A+XX Bố Mẹ n 22A +X n 22A +Y n 22A +X 2n 44A + XY 44A + XX 2n con trai con gái
12. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH : -Đa số các loài giới tính được xác định trong thụ tinh. -Cơ chế xác định giới tính ở người tỉ lệ nam,nữ xấp xỉ 1:1 - Sơ đồ cơ chế NST xác định giới tính ở người: • P : (44A + XX) x (44A + XY) Gp : 22A + X 22A + X, 22A + Y F1 : 144A + XX : 1 44A + XY 1 con gái : 1 con trai - Cơ chế xác định giới tính là sự phân li của cặp NST giới tính trong quá trình phát sinh giao tử và được tổ hợp lại trong quá trình thụ tinh.
13. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH - Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính ? - Tại sao người ta điều chỉnh tỷ lệ đực cái ở vật nuôi ? - Những yếu tố phân hoá giới tính: + Hooc môn. + Nhiệt độ, cường độ ánh sáng - Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái ở vật nuôi: phù hợp với mục đích sản xuất.
14. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái
15. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH ánh sáng cường độ yếu Thầu dầu trồng trong ánh sáng cường độ yếu thì số hoa đực giảm ánh sáng nhiều
16. Điều chỉnh giới tính ở người Sử dụng hooc môn sinh dục kết hợp với giải phẩu, anh Thanyarasmi đã chuyển đổi giới tính thành nữ và đoạt vương miện hoa hậu chuyển đổi giới tính Thái Lan 2002. Cũng như Thanyarasmi, nam diễn viên Hàn Quốc Lee Si Yeon đã chuyển đổi thành một cô gái và đã lấy chồng vào năm 2008.
17. Ở Việt Nam: Ca sĩ Hương Giang Idol Ca sĩ Lâm Chi Khanh
18. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH - Sự phân hoá giới tính còn chịu ảnh hưởng của các yếu tố môi trường : + Môi trường trong : hooc môn + Môi trường ngoài : nhiệt độ, ánh sáng , nồng độ CO2 - Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái phù hợp với mục đích sản xuất.
19. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH : III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH Câu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp thay vào chữ số để hoàn chỉnh : Cơ chế NST xác định giới tính ở người. 44A + XY 44A1 + XX 22A + X 22A2 + X 22A3 + Y 44A4 + XX 445A + XY
20. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH : III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH Câu 2 : Hoàn thành bảng sau : Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính NST giới tính NST thường 1. Tồn tại một cặp trong tế 1. Tồn tại nhiều cặp trong tế bào bào lưỡng bội lưỡng bội 2. Tồn tại thành từng cặp tương đồng (XX) hoặc không 2. Luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng (XY) tương đồng 3. Chủ yếu mang gen qui 3. Mang gen qui định tính trạng định giới tính của cơ thể. thường của cơ thể.
21. BAØI 12: CƠ CHẾ XAÙC ĐỊNH GIỚI TÍNH DẶN DÒ - Về nhà học bài, trả lời CH trong SGK tr41. - Xem phần “Em có biết”. - Chuẩn bị trước bài 13 Di truyền liên kết.
22. CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
23. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH Các em hãy quan sát hình nêu những điểm giống và khác nhau của bộ NST ở: ruồi giấm đực và ruồi giấm cái. + Giống nhau: - Số lượng: có 8 NST - Hình dạng: 1 cặp hình hạt 2 cặp hình V + Khác nhau về cặp NST giới tính: - Con đực: 1 chiếc hình que, 1 chiếc hình móc. - Con cái: 1 cặp hình que.
24. BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH 2n = 46 2n = 8 6A+XX 6A+XY 44A+XX 44A+XY
25. Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH Hoàn thành bảng so sánh sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính ? SO SÁNH NST GIỚI TÍNH NST THƯỜNG SỐ LƯỢNG Chỉ có 1 cặp Có nhiều cặp - Có thể tương đồng (XX) - Luôn tồn tại thành hoặc không tương đồng từng cặp tương đồng. (XY). ĐẶC ĐIỂM - Các cặp NST giới tính ở - Các cặp NST thường cá thể đực và cái khác ở cá thể đực và cái nhau. hoàn toàn giống nhau. Mang gen quy định tính CHỨC NĂNG trạng liên quan và không Mang gen quy định liên quan đến giới tính các tính trạng thường