Giáo án Lịch sử Lớp 8 - Tiết 40: Chủ đề Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX - Năm học 2016-2017 - Quách Thị Hường

Nội dung text: Giáo án Lịch sử Lớp 8 - Tiết 40: Chủ đề Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX - Năm học 2016-2017 - Quách Thị Hường

1. Chuyên đề Sử 8- Tiết 40: Chủ đề: Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX Tiết 40: CHỦ ĐỀ: PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP CUỐI THẾ KỈ XIX I. HOÀN CẢNH LỊCH SỬ I MỤC TIÊU BÀI HỌC 1Kiến thức -Nguyên nhân và vụ biến kinh thành Huế 5-7-1885. -Những nét khái quát nhất trong phong trào Cần Vương, chia 2 giai đoạn. 2Tư tưởng -Giáo dục lòng yêu nước tinh thần tự hào dân tộc. -Tôn trọng, biết ơn các văn thân sĩ phu yêu nước đã hi sinh cho dân tộc. 3Kĩ năng -Rèn kĩ năng sử dụng bản đồ, kĩ năng so sánh, nhận xét rút ra bài học kinh nghiệm. 4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực chung: Hình thành các năng lực tư duy, giải quyết vấn đề, phan tích, đánh giá - Năng lực chuyên biệt: nhận xét, đánh giá sự kiện lịch sử; Tái hiện sự kiện, hiện tượng nhân vật lịch sử; Năng lực thực hành bộ môn Lịch sử; Xác định và giải quyết mối liên hệ, ảnh hưởng, tác động giữa các sự kiện lịch sử với nhau; So sánh phân tích phản biện, khái quát hóa; Thông qua sử dụng ngôn ngữ lịch sử thể hiện chính kiến của mình về các vấn đề lịch sử . II CHUẨN BỊ GV: Quách Thị Hường – Trường THCS Gia Thụy – Năm học: 2016-2017
2. Chuyên đề Sử 8- Tiết 40: Chủ đề: Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX Máy chiếu,Lược đồ vụ biến kinh thành Huế 7-1885. -Chân dung các sĩ phu vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết III TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY 1 Ổn định lớp 2 Kiểm tra bài cũ (5 phút) ?Trình bày nội dung điều ước Hác Măng và điều ước Pa tơ nốt 3. Bài mới A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG HS tham gia trò chơi: Theo dòng lịch sử GV giới thiệu bài: Sau khi kí hiệp ươc Hắc mang và Pa-tô not,triều Nguyễn đã đầu hàng Pháp. Việt Nam bị biến thành nước thuộc địa nửa phong kiến song nhân dân vẫn tiếp tục ngọn cờ chiến đấu cho đến tận những năm cuối thế kỉ XIX với 2 phong trào tiêu biểu: phong trào Cần vương và phong trào nông dân Yên Thế. Đó cũng chính là nội dung của tiết chủ đề Phong trào kháng chiến chống pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX. Chủ đề này các e được học trong 3 tiết Vậy hoàn cảnh nào dẫn tới phong trào này các em sẽ đi tìm hiểu trong tiết học chủ đề ngày hôm nay. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG NỘI DUNG BÀI HỌC Phát triển GV: Quách Thị Hường – Trường THCS Gia Thụy – Năm học: 2016-2017
3. Chuyên đề Sử 8- Tiết 40: Chủ đề: Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX CỦA TRÒ năng lực - 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế 7-1885(20 phút) * Hoạt động 1: a Bối cảnh ? Tình hình nước ta sau 2 hiệp ước Hác măng H trả lời Giải quyết và Pa-tơ-nốt? -Sau 1884, triều Nguyễn phân hoá, phái vấn đề chủ chiến chống Pháp. GV giải thích về sự phân hóa thành 2 phái “chủ chiến” và chủ hòa trong kinh thành Huế, phái chủ chiến mâu thuẫn gay gắt với phái chủ hòa khi vua Tự Đức mất (17/7/1883). Đứng đầu phe chủ chiến do TTT và Nguyễn Văn Tường tích cực chuẩn bị lực lượng chống Pháp giành lại chủ quyền đã mất Sưu tầm Đại diện nhóm ? Phe chủ chiến đứng đầu là TTT đã có sự trình bày chuẩn bị ntn cho công cuộc kháng Pháp? Xác định và ? Thái độ của Pháp ntn? GV giải thích thêm: giải quyết Đờ Cuốc – xi một tên tướng hung hãn và thô mối liên hệ, bạo tìm mọi cách tiêu diệt TTT, hắn coi TTT là ảnh hưởng, cái gai cần phải nhổ bỏ. Thạm chí hắn còn treo tác động giải 1000 lạng bạc nếu ai lấy được đầu của TTT giữa các sự Vì thế, hắn nhanh chóng dẫn 4 đại đội và 2 tàu kiện lịch sử chiến vào thẳng Huế với âm mưu bắt cóc Tôn với nhau; tái Thất Thuyết và dùng áp lực quân sự để loại bỏ hiện sự GV: Quách Thị Hường – Trường THCS Gia Thụy – Năm học: 2016-2017
4. Chuyên đề Sử 8- Tiết 40: Chủ đề: Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX hoàn toàn lực lượng chủ chiến trong triều để dễ kiện, hiện dàng điều khiển bọn phong kiến tay sai thiết lập tượng lịch nền bảo hộ của Pháp. Ngày 2/7: Đờ Cuốc-xi đến sử. Thuận An, mời Hội đồng phụ chính sang Tòa Khâm sứ để hội thương. Biết trước âm mưu của kẻ thù, Tôn Thất Thuyết cáo bệnh không đến. Năng lực Đờ Cuốc – xi trắng trợn tuyên bố, nếu ngài phụ phân tích, chính ốm thì sẽ cho người mang cáng sang đánh giá, khiêng. Trước sự bức bách của kẻ thù, TTT nhận xét. quyết định phản công trước để giành thế chủ Thực hành động. bộ môn. Nhóm 2: Trình bày diễn biến-kết quả cuộc phản công kinh thành Huế của phái chủ chiến (trên lược đồ). Năng lực phân tích, GV giải thích thêm: Đồn Mang Cá ở phía Đông phản biện, kinh thành huế, là nơi đóng quân của khái quát Pháp.Trong khi Đcuốcxi đang tổ chức yến tiệc hóa. tại Tòa Khâm sứ thì TTLệ chỉ huy đạo quân thứ nhất vượt sông Hương tấn công vào đồn Khâm sứ. Cánh quân thứ hai đích thân TTT và Trần Xuân Soạn chỉ huy , bao vây đồn Mang Cá nới tập trung nhiều binh lính và vũ khí của Pháp.1 h Năng lực sáng ngày 5/7, trong cảnh đêm khuya thanh phân tích, vắng của chốn đế đô, bỗng 1 tiếng đại bác nổ xé GV: Quách Thị Hường – Trường THCS Gia Thụy – Năm học: 2016-2017
5. Chuyên đề Sử 8- Tiết 40: Chủ đề: Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX trời, tiếp đó súng rền vang, lửa cháy rừng rực ở đánh giá. đồn mang cá. Quân Pháp choàng tỉnh trong cảnh súng nổ rền vang. Nhưng sau phút hoảng loạn giặc lấy lại tinh thấn phản công. ? Vì sao cuộc phản công này thất bại? Năng lực phân tích, G sơ kết chuyển ý. Mặc dù cuộc phản công của giải thích, Tôn Thất Thuyết thất bại song đó không phải là nhận xét, dấu chấm hết cho con đường đấu tranh mà ông đánh giá theo đuổi. Cái lợi sau này chính là sự bùng nổ + Xây dựng lực lượng, lương thực, vũ của phong trào kháng Pháp mạnh mẽ, quyết liệt khí. cuối thế kỉ XIX-PT Cần Vương. Vậy phong trào CV bùng nổ và phát triển ntn các e chuyển sang + Đưa Hàm Nghi lên ngôi. mục 2. + Chuẩn bị phản công -Pháp lo sợ tìm cách diệt phái chủ chiến. * Hoạt động 2 Cho H xem video ngắn: ? Vì sao phong trào Cần Vương bùng nổ. H đọc SGK Theo em hiểu, thế nào là “cần vương”? Trả lời cá nhân ?Mục đích của chiếu Cần vương là gì? (HS Tb- khá) GV: Quách Thị Hường – Trường THCS Gia Thụy – Năm học: 2016-2017
6. Chuyên đề Sử 8- Tiết 40: Chủ đề: Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX Trong chiếu Cần vương có đoạn: .(cho nghe video hoặc trình chiếu một đoạn trích lên bảng). b Diễn biến GV chốt lại: mục đích của chiếu CV là kêu gọi - Rạng5-7-1885: tấn công đồn Mang Cá, văn thân, sĩ phu yêu nước và nhân dân đứng lên toà khâm sứ. giúp vua đánh Pháp. - Lúc đầu Pháp hoảng loạn sau đó phản công và đàn áp dã man. ? ý nghĩa của chiếu CV? (Chiếu CV có tác Năng lực dụng ntn đối với nhân dân ta lúc bấy giờ) Chiếu sưu tầm, trình bày, CV với những lời lẽ vô cùng thống thiết là lời phát triển hiệu triệu của triều đình kêu gọi toàn dân đứng ngôn ngữ. . nhân dân cả nước, tạo nên 1 phong trào chống Đại diện nhóm Pháp sôi nổi quyết liệt kéo dài hơn 10 năm mà trình bày lịch sử gọi đó là PT CV. Thảo luận nhóm đôi (2 ? Phong trào Cần vương phát triển qua mấy phút) giai đoạn, nêu đặc điểm chính của từng giai -Lực lượng đoạn? (NHÓM 4 chuẩn bị) chênh lệnh, GV: Quách Thị Hường – Trường THCS Gia Thụy – Năm học: 2016-2017
7. Chuyên đề Sử 8- Tiết 40: Chủ đề: Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX -GV nhận xét: +gđ 1: diễn ra trên 1 địa bàn rộng chuẩn bị vội lớn tập trung ở Bắc Kì và Trung Kì: khởi nghĩa HS trả lời cá Lê Trực, Nguyễn Phạm Tuân (Quảng Bình) nhân (diễn ra bắc kì có Tạ Hiện, Nguyễn Thiện Thuật, tự phát, chưa chu đáo chuẩn Nguyễn Quang Bích, Đề Kiều, Đốc Ngữ TD bị, Pháp đã biết 2Phong trào Cần Vương bùng nổ và Pháp phối hợp với tay sai mở cuộc đàn áp , các trước, lực lan rộng (15 phút) lãnh tụ bắt hy sinh, TTT sang TQ cầu viện. lượng mạnh ) a. Nguyên nhân ? tại sao sau khi vua Hàm Nghi bị bắt (1888), - Vụ biến kinh thành thất bại phong trào vẫn tiếp tục duy trì? Qua đó nói Sau thất bại TTT đưa Vua -13/7/1885: Hàm Nghi hạ“Chiếu Cần lên điều gì? đi lánh nạn tại vương”. sơn phòng Tân Gv dẫn: Có thể nói để làm nên pt CV có sức ảnh Sở– Quảng trị -Mục đích: Kêu gọi văn thân và nhân dân hưởng mạnh mẽ như vậy ko thể ko nhắc đến vị ông ra chiếu đứng lên giúp vua đánh giặc cứu nước. tướng tài ba TTT vậy cuộc đời, tính cách ông có Cần Vương-> -Ý nghĩa: Một phong trào kháng Pháp phong trào Cần gì đặc biệt lan rộng pt “Cần vương” Vương bùng nổ ? em biết gì về TTT (Nhóm 4 trình bày). HS trả lời. GV: vương: là vua, khi cuộc phản công quân Pháp tại kinh thành cần là hết sức. Huế thất bại, ông đưa vua Hàm Nghi rời khỏi Như vậy cần hoàng thành, đến vùng rừng núi Quảng Trị, Hà vương nghĩa là GV: Quách Thị Hường – Trường THCS Gia Thụy – Năm học: 2016-2017
8. Chuyên đề Sử 8- Tiết 40: Chủ đề: Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX Tĩnh, còn ông lên đường sang TQ cầu viện. hết lòng với Nhưng do thực dân Pháp bắt tay với nhà Thanh vua, ở đây là giúp vua đánh nên chuyến đi của ông thất bại, ông bị an trí tại giặc cứu nước Thiều Châu. Những ngày xa quê, ông đau đớn khôn nguôi, hàng ngay ra bờ Tư Giang cầm gươm chém đá để trút căm hờn. Dân chúng b Diễn biến: hai giai đoạn. quanh vùng gọi ông là “Đả thạch lão”, có nghĩa - Giai đoạn 1 (1885-1888): khởi nghĩa nổ ra khắp Bắc, Trung Kì. là ông già chém đá. Năm 1913: ông mất tại TQ. Đánh giá về lòng yêu nước của ông, người Pháp +1886: TTT sang TQ cầu viện cho rằng “Lòng yêu nước của TTT ko chấp +1888: Hàm Nghi bị bắt- đi đày. nhận bất cứ sự thỏa hiệp nào Đó chính là sự -Giaiđoạn2(1888-1896): qui tụ thành gắn bó lạ lùng giữa đời ông với Tổ quốc”. những cuộc khởi nghĩa lớn. Nước ta quan tướng anh hùng, Bá quan văn võ cũng không ai tày. Đó chính là 2 câu thơ mà nhân dân dành tặng cho người anh hùng Tôn Thất Thuyết. Danh nhân đất việt nửa cuối thế kỉ 19 đầy biến động mạnh mẽ, quyết liệt, ngang tàng với tinh thần dân tộc và chủ nghĩa yêu nước dùng bạo lực kiên quyết đánh GV: Quách Thị Hường – Trường THCS Gia Thụy – Năm học: 2016-2017
9. Chuyên đề Sử 8- Tiết 40: Chủ đề: Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX trả thế lực hắc ám vi phạm chủ quyền dân tộc cùng với cơ đồ triều Nguyễn Vị lão tướng trong cảnh tù túng ko chém được giặc thì đá rắn là nơi ráng xuống HS suy nghĩ và những nhát gươm uất hận trả lời: Năm 1888, Hàm Nghi bị đày Như vậy phong trào đến đây đã chấm dứt sự angieri trong lãnh đạo của TTT và HN. Có thể nói TTT và khi TTT ở TQ. Hàm Nghi là 1 cặp bài trùng, đóng góp lớn với PT CV. G sơ lược nội dung chính Cần vương chỉ là danh nghĩa, tính chất yêu nước là chủ yếu C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH – ỨNG DỤNG (3 phút) *Tổ chức trò chơi: Chân dung lịch sử 4 miếng ghép đằng sau là chân dung nhân vật * Tìm hiểu về vua Hàm Nghi (nhóm 6 chuẩn bị giới thiệu cả lớp GV: Quách Thị Hường – Trường THCS Gia Thụy – Năm học: 2016-2017
10. Chuyên đề Sử 8- Tiết 40: Chủ đề: Phong trào chống Pháp cuối thế kỉ XIX 4. Củng cố. (5 phút) G củng cố kiến thức bài học ? Nguyên nhân, kết quả cuộc phản công kinh thành Huế? ? Phong trào cần vương nổ ra và phát triển ntn? Vì sao “Chiếu Cần vương” được đông đảo các tầng lớp nhân dân hưởng ứng? 5. Dặn dò H S về nhà học bài và tìm hiểu về cuộc khởi nghĩa Hương Khê – khởi nghĩa Yên Thế để chuẩn bị cho tiết chủ đề phong trào kháng Pháp cuối thế kỉ XIX. * Rút kinh nghiệm GV: Quách Thị Hường – Trường THCS Gia Thụy – Năm học: 2016-2017