Giáo án Ngữ Văn Lớp 9 - Chủ đề: Ôn tập các văn bản nghị luận - Năm học 2019-2020 - Trần Thị Thu Hiền

Nội dung text: Giáo án Ngữ Văn Lớp 9 - Chủ đề: Ôn tập các văn bản nghị luận - Năm học 2019-2020 - Trần Thị Thu Hiền

1. Nội dung tự học môn Ngữ văn 9 Năm học 2019 - 2020 GỬI CÁC EM HỌC SINH KHỐI 9 PHẦN NỘI DUNG TỰ HỌC MÔN NGỮ VĂN Thời gian thực hiện: Tháng 2 năm 2020 A.Mục tiêu cần đạt 1.Kiến thức: - Ôn tập các văn bản nghị luận. - Ôn tập phần Tiếng việt. - Ôn tập dạng bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống. 2. Kỹ năng:- Viết đoạn văn. - Viết bài văn hoàn chỉnh. - Vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập. 3.Thái độ: - Tự giác học tập, học tập nghiêm túc. B.Kiến thức tự học 1- Ôn tập các văn bản nghị luận ( Bàn về đọc sách, Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông Ten, Tiếng nói của văn nghệ, Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới.) 2- Ôn tập phần Tiếng việt( Khởi ngữ, các thành phần biệt lập, Liên kết câu và liên kết đoạn văn ) 3- Ôn tập dạng bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống. C. Bài tập vân dụng I. Ôn tập các văn bản nghị luận 1.Văn bản: Bàn về đọc sách - Đọc kỹ văn bản - Thuộc và hiểu ghi nhớ Các em xem gợi ý để làm bài Câu 1: Em hãy viết đoạn văn theo cách diễn dịch để bàn về: Ý nghĩa, tầm quan trọng của sách + Sách là kho tàng quý báu, cất giữ những di sản tinh thần của nhân loại đã thu lượm, nung nấu mấy ngàn năm qua. + Là cột mốc trên con đường tiến hoá của nhân loại. + Sách đã ghi chép cô đúc và lưu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu mà loài người tìm tòi, tích luỹ được qua từng thời đại. - Ý nghĩa của việc đọc sách: GV: Trần Thị Thu Hiền Trường THCS Hồng An 1
2. Nội dung tự học môn Ngữ văn 9 Năm học 2019 - 2020 + Là con đường tích luỹ, nâng cao vốn tri thức. + Là sự chuẩn bị để có thể làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, phát hiện thế giới mới. + Không có sự kế thừa cái đã qua không thể tiếp thu cái mới. Câu 2. Theo tác giả Chu Quang Tiềm thì có những cách nào để chọn và đọc sách? a) Cách lựa chọn sách Trong tình hình hiện nay, sách vở ngày càng nhiều thì việc chọn sách lại càng không dễ. Trước hết tác giả chỉ ra hai thiên hướng sai lác thường gặp khi chọn sách: + Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu, dễ sa vào lối “ăn tươi nuốt sống”, không kịp tiêu hoá. + Sách nhiều khiến người đọc khó chọn lựa, lãng phí thời gian. - Cách lựa chọn sách: + Chọn những quyển sách thực sự có giá trị, có lợi cho mình. + Cần đọc kỹ cuốn sách thuộc lĩnh vực chuyên môn, chuyên sâu của mình. + Đảm bảo nguyên tắc “vừa chuyên vừa rộng”, trong khi đọc tài liệu chuyên sâu, cần chú ý các loại sách thường thức, kế cận với chuyên môn. b. Phương pháp đọc sách. + Không đọc lấy số lượng. Không nên đọc lướt qua, đọc để trang trí bề mặt mà phải vừa đọc vừa suy ngẫm: “trầm ngâm - tích luỹ - tưởng tượng”. + Đọc có kế hoạch, có hệ thống, không đọc tràn lan theo kiểu hứng thú cá nhân. Câu 3: Ý nghĩa của việc đọc sách đối với việc rèn luyện nhân cách, tính cách con người.( Viết đoạn văn quy nạp) + Đọc sách còn là một công việc rèn luyện, một cuộc chuẩn bị âm thầm và gian khổ cho tương lai. + Đọc sách không chỉ là việc học tập tri thức mà còn là chuyện rèn luyện tính cách, chuyện học làm người. 2. Văn bản: ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi C©u 1:Bµi viÕt nµy cña «ng Vò Khoan ®­îc viÕt vµo thêi ®iÓm nµo ? §èi t­îng mµ t¸c gi¶ h­íng tíi lµ ai? VÊn ®Ò mµ t¸c gi¶ nªu ra trong bµi viÕt cã thùc sù cÇn thiÕt hay kh«ng? GV: Trần Thị Thu Hiền Trường THCS Hồng An 2
3. Nội dung tự học môn Ngữ văn 9 Năm học 2019 - 2020 C©u 2: T¹i sao t¸c gi¶ l¹i kh¼ng ®Þnh sù chuÈn bÞ b¶n th©n con ng­êi lµ quan träng nhÊt? C©u3: §©u lµ nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña con ng­êi ViÖt Nam? C©u 4: Trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi thÕ giíi, cÇn tr¸nh nh÷ng c¨n bÖnh nµo? C©u 5: C¶m nhËn cña em khi ®äc xong bµi viÕt cña t¸c gi¶ Vò Khoan? 3.Văn bản : Tiếng nói của văn nghệ và Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông Ten - Học thuộc ghi nhớ II.Khởi ngữ, các thành phần biệt lập, liên kết câu và liên kết đoạn văn - Khái niệm - Lấy ví dụ - Vận dụng làm bài tập 1. Khëi ng÷: C©u 1 : T×m khëi ng÷ trong c¸c ®o¹n trÝch sau : a) §äc s¸ch, ph¶i chän cho tinh, ®äc cho kÜ. b) KiÕn thøc phæ th«ng, kh«ng chØ nh÷ng c«ng d©n thÕ giíi hiÖn ®¹i t¹i cÇn mµ c¶ nh÷ng nhµ häc gi¶ chuyªn m«m còng kh«ng thÓ thiÕu nã ®­îc. c) Trang phôc kh«ng cã ph¸p luËt nµo can thiÖp, nh­ng cã nh÷ng quy t¾c ngÇm ph¶i tu©n theo,. ®ã lµ v¨n ho¸ x· héi. §i ®¸m c­íi kh«ng thÓ l«i th«i lÕch thÕch, mÆt nhä nhem, ch©n tay lÊm bïn. §i dù ®¸m tang kh«ng ®­îc mÆc ¸o quÇn loÌ loÑt, nãi c­êi oang oang. ( B¨ng S¬n, Trang phôc) C©u 2 : Thªm nh÷ng tõ cÇn thiÕt ®Ó nhËn diÖn khëi ng÷ cho c¸c khëi ng÷ ®· t×m ë bµi tËp 1. C©u 3 : ChuyÓn c¸c c©u sau thµnh c¸c c©u cã ch­a thµnh phÇn chñ ng÷. a) Ng­êi ta sî c¸i uy nghi quyÒn thÕ cña quan. Ng­êi ta sî c¸i uy ®ång tiÒn cña NghÞ L¹i. b) ¤ng gi¸o Êy kh«ng hót thuèc, kh«ng uèng r­îi. c) T«i cö ë nhµ t«i, lµm viÖc cña t«i. C©u 4 : ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông c©u cã khëi ng÷.G¹ch d­íi thµnh phÇn khëi ng÷ trong ®o¹n v¨n ®ã. 2. C¸c thµnh ph©n biÖt lËp Câu 1. Xác định thành phần biệt lập và gọi tên các thành phần đó trong các câu sau : a. Chao ôi, có biết đâu rằng : hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mình thôi. b. Nhưng hình như lão cũng biết vợ tôi không ưng giúp lão. GV: Trần Thị Thu Hiền Trường THCS Hồng An 3
4. Nội dung tự học môn Ngữ văn 9 Năm học 2019 - 2020 3.Liên kết câu và liên kết đoạn văn Câu 1. Đoạn văn trên được liên kết với nhau bằng phép liên kết nào? Chỉ ra từ ngữ liên kết đó? “Khi cuộc chinh chiến đã xong xuôi, chúng lại mỗi con một nơi và quay về với sự lặng lẽ, cô đơn của chúng. Tóm lại, bộ mặt lấm lét, dáng vẻ hoang dã, tiếng hú rùng rợn, mùi hôi gớm ghiếc, bản tính hư hỏng, cái gì cũng làm ta khó chịu.” Câu 2. Xác định từ ngữ liên kết và các phép liên kết trong các đoạn văn sau : a. Chế độ thực dân đã đầu độc dân ta với rượu và thuốc phiện. Nó đã dùng mọi thủ đoạn hònh làm thoái hoá dân tộc ta. b. Mùa xuân đã về thật rồi. Mùa xuân tràn ngập đất trời và lòng người. III. ÔN TẬP NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC,HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG 1 Thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống ? a. Khái niệm : Nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội là bàn về một sự việc, hiện tượng có ý nghĩa với xã hội, đáng khen, đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ. b. Yêu cầu về nội dung của bài nghị luận là phải nêu rõ đợc sự việc, hiện tượng có vấn đề ; phân tích mắt sai, mặt đúng, mặt lợi, mặt hại của nó ; chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ thái độ, ý kiến nhận định của người viết. c. Về hình thức: Bài viết phải có bố cục mạch lạc ; có luận điểm rõ ràng, luận cứ xác thực, phép lập luận phù hợp ; lời văn chính xác, sống động. 2. Cách làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng, đời sống. a. Tìm hiểu đề và tìm ý. *Đọc kĩ đề và trả lời câu hỏi : đề thuộc loại gì ? Đề nêu hiện tượng, sự việc gì ? đề yêu cầu làm gì ? * Tìm ý ở đây là phân tích để tìm ý nghĩa của sự việc b. Lập dàn bài. * Mở bài: Giới thiệu sự việc, hiện tượng có vấn đề * Thân bài: Liên hệ thực tế, phân tích các mặt, đánh giá, nhận định * Kết bài :Kết luận , khẳng định phủ định, lời khuyên. Bài tập vận dụng GV: Trần Thị Thu Hiền Trường THCS Hồng An 4
5. Nội dung tự học môn Ngữ văn 9 Năm học 2019 - 2020 Câu 1 : Hãy sưu tầm một số gương người tốt, việc tốt trong đời sống xã hội hiện nay đáng để chúng ta quan tâm. Câu 2 : Nếu phải viết một bài văn nghị luậnvề một trong số những tấm gương đó, em cho rằng bài viết phải đạt những yêu cầu gì về hình thức và nội dung Câu 3 : Nhân xét 4 đề bài trong sgk, tr.22, chỉ ra những điểm khác nhau trong cách ra đề. Những sự khác nhau đó quy định cụ thể cách làm như thế nào ? Câu 4 : Trước sự đua đòi ăn mặc thiếu văn hoá của bạn bè, em hãy góp một số ý kiến trong buổi sinh hoạt lớp. Gợi ý C©u 3 : NhËn xÐt 4 ®Ò bµi ë sgk, tr.22: * §Ò 1 : - §Ò chØ nªu chung chung nhiÒu tÊm g­¬ng häc sinh nghÌo v­ît khã, do ®ã ng­êi viÕt ph¶i tù t×m mét sè tÊm g­¬ng ( trªn s¸ch b¸o, c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, ). - Chñ yÕu sö dông phÐp ph©n tÝch, chøng minh. * §Ò 2 : - Bµn vÒ di ho¹ cña chÊt ®éc mµu da cam lµ vÊn ®Ò qu¸ lín. Cho nªn ®Ò chØ nªu 2 sù kiÖn ( di häa nÆng nÒ cho hµng chôc v¹n gia ®×nh vµ c¶ n­íc lËp quü gióp ®ì hä), vµ yªu cÇu suy nghÜ vÒ c¸c sù kiÖn ®ã. Do ®ã ng­êi viÕt ph¶i tù h¹n chÕ ph¹m vi cho gän. - Sù viÖc trong ®Ò ch­a cô thÓ , ph¶i t×m thªm sè liÖu cã tÝnh thuyÕt phôc cao cho c¶ hai sù kiÖn trªn. - Ph¶i phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p, vËn dông tæng hîp nhiÒu phÐp lËp luËn. * §Ò 3 : T­¬ng tù ®Ò 1, nh­ng ph­¬ng ph¸p bµn luËn chñ yÕu lµ gi¶i thÝch vµ ph©n tÝch nguyªn nh©n, t¸c h¹i, tr¸ch nhiÖm cña nhiÒu ng­êi ( kh«ng riªng trÎ em), nhiÒu nghµnh ( kh«ng riªng nghµnh gi¸o dôc) * §Ò 4 : - TruyÖn h¬i dµi nªn ph¶i n¾m lÊy nh÷ng chi tiÕt chÝnh. - Khi bµn b¹c , ph©n tÝch vµ tæng hîp ý kiÕn , lu«n chó ý bµi häc rót ra phï hîp víi x­a vµ nay. C©u 4 : Dµn ý a) Më bµi - Trang phôc lµ nhu cÇu hµng ngµy kh«ng thÓ thiÕu cña con ng­êi. - Ngµy nay ®êi sèng ph¸t triÓn, ng­êi ta kh«ng chØ muèn mÆc Êm mµ cßn muèn mÆc ®Ñp. - Nh­ng hiÖn cßn mét sè b¹n ¨n mÆc cßn thiÕu v¨n ho¸. b) Th©n bµi - Nªu c¸c hiÖn t­îng thiÕu v¨n ho¸ trong trang phôc cña mét sè häc sinh : ch¹y theo c¸c mèt loÌ loÑt, thiÕu ®øng ®¾n; nh÷ng kiÓu d¸ng kh«ng phï hîp lóc ®i häc, lu«n lu«n thay ®æi mèt, GV: Trần Thị Thu Hiền Trường THCS Hồng An 5
6. Nội dung tự học môn Ngữ văn 9 Năm học 2019 - 2020 - Ph©n tÝch t¸c h¹i : phÝ thêi gian häc hµnh, tèn tiÒn b¹c cña gia ®×nh, lµm thay ®æi nh©n c¸ch tè ®eph cña chÝnh m×nh, ¶nh h­ëng thuÇn phong mÜ tôc chung. - VËy häc sinh nªn ¨n mÆc nh­ thÕ nµo ? c) KÕt bµi - Mäi thêi ®¹i, trang phôc ®Òu thÓ hiÖn tr×nh ®é v¨n ho¸ cña mét d©n téc. - Häc sinh chóng ta cÇn gãp phÇn lµmn t¨ng vÎ ®Ñp v¨n ho¸ ®ã. HẾT GV: Trần Thị Thu Hiền Trường THCS Hồng An 6
7. Nội dung tự học môn Ngữ văn 9 Năm học 2019 - 2020 Gửi các em học sinh khối 9 Nội dung ôn tập: Môn giáo dục công dân lớp 9 Tuần 23 Câu 1: Nh¾c l¹i nguyªn t¾c cña chÕ ®é h«n nh©n ë Việt Nam? Câu 2: NÕu häc xong líp 9, cha mÑ Ðp g¶ em cho mét người nước ngoµi giµu cã th× em cã ®ång ý kh«ng? NÕu kh«ng ®ång ý th× em sÏ lµm như thế nào ? Tuần 24 Câu 1: Tìm một số câu ca dao về lao động? - Có khó mới có miếng ăn. Không dưng ai dễ mang phần đến cho - Nhờ trời mưa thuận gió hòa Nào cày, nào cấy trẻ già đua nhau Chim, gà, cá, lợn, chuối, cau. Mùa nào thức nấy giữ màu nhà quê. Câu 2: Theo em nhà nước lấy từ nguồn kinh phí nào để trả lương cho bác sĩ, giáo viên, công chức nhà nước ? Câu 3: Vì sao các tổ chức, cá nhân khi tham gia kinh doanh phải đóng thuế? Tuần 25,26 Câu 1: Nêu khái niệm lao động. Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân? Lấy 3 câu ca dao, tục ngữ về lao động. Câu 2: Công ti bột ngọt Vêđan trong quá trình sản xuất đã đổ chất thải xuống dòng sông Thị Vải – tỉnh Đồng Nai làm ô nhiễm dòng sông. Em hãy vận dụng kiến thức của mình về quyền tự do kinh doanh của công dân để cho biết ý kiến về vấn đề trên? Câu 3: Hiện nay một số gia đình còn có tình trạng chồng ngược đãi, đánh đập vợ. Trước tình trạng đó, nhiều người cho rằng đó là chuyện bình thường, là việc riêng của vợ chồng, gia đình người ta, không nên can thiệp. Em có tán thành quan niệm đó không? Vì sao? Hãy trình bày quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân. GV: Trần Thị Thu Hiền Trường THCS Hồng An 7