Bài giảng Giáo dục công dân Lớp 8 - Bài 9: Góp phần xây dựng nếp sống văn hóa ở cộng đồng dân cư - Năm học 2017-2018

Nội dung text: Bài giảng Giáo dục công dân Lớp 8 - Bài 9: Góp phần xây dựng nếp sống văn hóa ở cộng đồng dân cư - Năm học 2017-2018

1. BÀI GIẢNG BÀI 9 GĨP PHẦN XÂY DỰNG NẾP SỐNG VĂN HĨA Ở CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ
2. Tiết 10 Bài 9 I- Đặt vấn đề 1 Phân tích vấn đề: 2 II- Nội dung 1. Thế nào là cộng đồng dân cư? 2. Xây dựng nếp sống văn hĩa như thế nào 3. Ý nghĩa của việc xây dựng nếp sống văn hĩa 4. Học sinh phải làm gì III- Luyện tập
3. THẢO LUẬN NHĨM Nhĩm 1: Em hãy cho biết những hiện tượng tiêu cực ở nội dung 1. Nhĩm 2: Những hiện tượng đĩ ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống người dân ? Nhĩm 3: Vì sao làng Hinh được cơng nhận là làng văn hĩa ? Nhĩm 4: Những thay đổi của làng Hinh cĩ ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống cộng đồng ?
4. Nhĩm 1: Em hãy cho biết những hiện tượng tiêu cực ở nội dung 1. Hiện tượng tảo hôn, dựng vợ gả chồng sớm để có người làm. Khi có người bệnh hoặc gia súc chết lại mời thầy mo, thầy cúng về làm phép trừ ma. Tụ tập uống rượu, đánh bạc vào ngày lễ, Tết. Tổ chức ma chay linh đình. Để người chết trong nhà nhiều ngày rồi mới đem chôn.
5. Nhĩm 2: Những hiện tượng đĩ ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống người dân ? Phải xa gia đình sớm, không được đi học, nhiều cặp vợ chồng trẻ bỏ nhau, cuộc sống dang dở, là nguyên nhân sinh ra đói nghèo, người nào bị coi là có ma thì bị căm ghét, xua đuổi và họ sẽ bị chết vì bị đối xử tàn tệ hoặc sống cô độc, khốn khó
6. Nhĩm 3: Vì sao làng Hinh được cơng nhận là làng văn hĩa ? Vệ sinh sạch sẽ, nuôi gia súc, làm chuồng trại cách xa nhà để nuôi gia súc, gia cầm, dùng nước giếng sạch, không có bệnh dịch lây lan, bà con ốm đau đến trạm xá, trẻ em đến tuổi được đi học, được công nhận PCGDTH- XMC, bà con đoàn kết, tương trợ giúp dỡ lẫn nhau, an ninh, trật tự được giữ vững, xoá bỏ phong tục, tập quán lạc hậu.
7. Nhĩm 4: Những thay đổi của làng Hinh cĩ ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống cộng đồng ? Mỗi người dân trong cộng đồng yên tâm sản xuất, làm kinh tế. Nâng cao đời sống văn hoá, tinh thần của nhân dân
8. Nạn tảo hơn ở Long An Chủ rể tuổi 14
9.  NẠN TẢO HƠN Ở LONG AN : CHÚ RỄ 14 TUỔI  “Chồng gì chồng bé ”  Bước sang năm 2010, Hà Văn T (SN 1996), mới 14 tuổi, cịn tung tăng chơi đùa với bọn trẻ trong ấp, bỗng nhiên được bố mình thơng báo: Lấy vợ!!! Vợ T khơng ai khác là cơ gái (SN 1993), năm nay trịn 17 tuổi, con gái bạn bố của T.  Ngày 14/3/2010, dân cư ấp Gị Pháo ngỡ ngàng với đám cưới diễn ra giữa chú rể mới 14 tuổi và cơ dâu trịn 17. Tân lang Hà Văn T sánh duyên cùng tân nương Nguyễn Thị Mỹ T. Tiếng nhạc hát mừng lễ cưới náo nhiệt càng làm tăng thêm sự hiếu kỳ của mọi người.  Được biết gia đình anh Hà Văn Tính (SN 1978) kết thơng gia cùng gia đình anh Nguyễn Văn Lạc (SN 1963). Cả hai gia đình đều ngụ tại ấp Gị Pháo, xã Hưng Điền B. Gia đình anh Tính cho rằng, vẫn biết con trai chưa đủ tuổi kết hơn, nhưng "vì hai đứa thương nhau quá nên cho cưới"(?!).
10.  Khơng cĩ gà heo để cúng làng vì tội "chửa hoang" nên ngày 17/5, khi chuyển dạ, chị Diêu đã phải chạy vào rừng sinh con trong cơn mưa lớn và sấm sét.  Chị Hồ Thị Diêu 23 tuổi, là người dân tộc M"Nơng, quê ở huyện Nam Trà My. Năm 2006 chị đến thơn 5, xã Trà Bui, huyện Bắc Trà My làm ăn, yêu một thanh niên ở đây và cĩ thai với anh ta. Dân làng tổ chức họp truy xét "tác giả" bào thai. Chị khai ra tên người yêu nhưng anh này dứt khốt khơng nhận và bỏ đi. Do đĩ, chị Diêu bị buộc tội chửa hoang.  Theo phong tục người M"nơng, con gái chửa hoang phải đẻ ngồi rừng ngồi rẫy, cách làng ít nhất một con suối, sau một tháng mới được trở về. Muốn đẻ trong làng thì phải cúng một con heo lớn và một con gà để trừ ma trừ tà. Nếu khơng, trong làng sẽ xảy ra ốm đau, chết chĩc, con gái trong làng sẽ bắt chước chửa hoang.  Khơng cĩ gà heo nên ngày 17/5, khi chuyển dạ, chị Diêu đã chạy vào rừng sinh con trong cơn mưa lớn và sấm sét. Sản phụ và hài nhi ướt đẫm, vắt rừng bâu cắn đầy người. Một vài phụ nữ tốt bụng đi làm rẫy về nghe tiếng trẻ em khĩc bèn tới xem, rồi cùng nhau đốn tre nứa và dùng tấm bạt cũ dựng cho chị căn chịi. Chịi tạm này cách làng 400 m và một con suối, đúng như phong tục.  Trong 7 ngày đầu sau đẻ, chị Diêu sống một mình, khơng ai chăm sĩc, khơng cĩ lương thực và bất cứ dụng cụ sinh hoạt nào, chỉ cĩ vài bộ quần áo để mặc và chồng cho đứa trẻ. Người làng qua lại ai cho gì, chị ăn nấy. Em bé khơng được tắm rửa mà chỉ lau chùi bằng nước lạnh. SINH CON TRONG RỪNG SÂU VÌ HỦ TỤC LẠC HÂU
11. TIẾT 10. BÀI 9. GĨP PHẦN XÂY DỰNG NẾP SỐNG VĂN HĨA Ở CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ Person Group of names Group of unique names 1. Khái niệm a) Cộng đồng dân cư: Là tồn thể những người cùng sinh sống trong một khu vực lãnh thổ hoặc đơn vị hành chính, gắn bĩ thành một khối, giữa họ cĩ sự liên kết và hợp tác với nhau để cùng thực hiện lợi ích của mình và lợi ích chung.
12. GIA ĐÌNH ĐẦM ẤM HẠNH PHÚC
13. NUÔI CON NGOAN NGOÃN LỄ PHÉP VỚI NGƯỜI LỚN TUỐI
14. Nơng thơn kiểu mới Nếp sống văn minh nơi đơ thị
15. THAM GIA HĐ CHÍNH TRỊ VÀ XÃ HỘI
16. TRÁNH XA TỆ NẠN XÃ HỘI
17. THẢO LUẬN NHĨM Tổ 1,2: Tổ 3,4: •em hãy nêu những biểu hiện của nếp •em hãy nêu những biểu hiện của nếp sống không văn hóa ở khu dân cư. sống văn hóa ở khu dân cư. ĐÁP ÁN •ĐÁP ÁN •Giữ vệ sinh sạch sẽ, làm trong lành •- Vứt rác bừa bãi môi trường sống. •- Vệ sinh kém làm ô nhiễm môi •- Phòng chống tệ nạn XH. trường. •- Không cờ bạc rượu chè, đánh đập •- Lấn chiếm lòng lề đường đẻ buôn chửi bới nhau. bán. •- Mọi người đoàn kết thương yêu giúp •Làm mất trật tự an toàn giao thông. đỡ nhau làm kinh tế. •- Sinh đẻ không có kế hoạch. •- Thực hiện tốt kế hoạch hóa gia đình. •- Còn có hiện tượng mê tín dị đoan, •- Trẻ em đến độ tuổi đều đến trường. lên đồng, xem bói, tảo hôn. •- Có người nghiện ngập, Hút, hít •- Bia rượu xay xỉn mất đoàn kết.
18. 2. Thế nào là Xây dựng nếp sống văn hĩa ở cộng đồng dân cư? Là làm cho đời sống văn hĩa tinh thần ngày càng lành mạnh, phong phú như giữ gìn trật tự an ninh, vệ sinh nơi ở; bảo vệ cảnh quan mơi trường sạch đẹp; xây dựng tình đồn kết xĩm giềng; bài trừ phong tục tập quán lạc hậu, mê tín dị đoạn và tích cực phịng chống các tệ nạn xã hội khác.
19.  Điều 17. Phịng, chống HIV/AIDS trong cộng đồng dân cư  1. Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn cĩ các trách nhiệm sau đây:  a) Tổ chức các hoạt động phịng, chống HIV/AIDS trong cộng đồng dân cư, giáo dục sự thương yêu, đùm bọc đối với người nhiễm HIV, phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, họ tộc, quê hương, bản sắc văn hố dân tộc của người Việt Nam;  b) Tổ chức chăm sĩc, hỗ trợ người nhiễm HIV và gia đình họ, tạo điều kiện cho người nhiễm HIV sống hịa nhập với cộng đồng và xã hội;  c) Phát huy vai trị của các tổ trưởng dân phố, trưởng cụm dân cư, trưởng thơn, già làng, trưởng bản, trưởng làng, trưởng ấp, trưởng phum, trưởng sĩc, trưởng ban cơng tác mặt trận, trưởng các dịng họ, trưởng tộc, các chức sắc tơn giáo, người cao tuổi, người cĩ uy tín trong cộng đồng trong việc vận động nhân dân tham gia phịng, chống HIV/AIDS;  d) Xây dựng và phát triển mơ hình gia đình văn hĩa, tổ dân phố, cụm dân cư, thơn, làng, ấp, bản, phum, sĩc gắn với việc phịng, chống HIV/AIDS;  đ) Tuyên truyền chống kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV và thành viên gia đình họ.  2. Tổ dân phố, cụm dân cư, thơn, làng, ấp, bản, phum, sĩc cĩ các trách nhiệm sau đây:  a) Tuyên truyền, vận động và giáo dục các gia đình trên địa bàn tham gia và thực hiện các quy định về phịng, chống HIV/AIDS;  b) Lồng ghép hoạt động phịng, chống HIV/AIDS vào phong trào quần chúng, hoạt động thể thao, văn hố, văn nghệ tại cộng đồng và các hoạt động xã hội khác;  c) Đấu tranh chống kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV và thành viên gia đình họ.  3. Nhà nước khuyến khích dịng họ, hàng xĩm, bạn của người nhiễm HIV động viên về tinh thần, chăm sĩc, giúp đỡ và tạo điều kiện cho người nhiễm HIV sống hịa nhập với cộng đồng và xã hội.
20.  "Điều 13  1. Cơ quan chuyên trách phịng, chống tội phạm về ma tuý thuộc Cơng an nhân dân được tiến hành một số hoạt động sau đây:  a) Chủ trì, phối hợp với các cơ quan hữu quan thực hiện các hoạt động ngăn chặn, đấu tranh phịng, chống tội phạm về ma tuý;  b) Áp dụng các biện pháp nghiệp vụ trinh sát cần thiết để phát hiện tội phạm về ma tuý;  c) Trưng cầu giám định mẫu vật, mẫu phẩm sinh học cần thiết để phát hiện tội phạm về ma tuý;  d) Yêu cầu cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức cĩ liên quan cung cấp thơng tin, tài liệu, tình hình tài chính và tài khoản tại ngân hàng khi cĩ căn cứ cho rằng cĩ hành vi quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5 và 8 Điều 3 của Luật này;  đ) Yêu cầu cơ quan bưu điện mở bưu kiện, bưu phẩm để kiểm tra khi cĩ căn cứ cho rằng trong bưu kiện, bưu phẩm đĩ cĩ chất ma tuý, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần;  e) Áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo vệ người tố giác, người làm chứng và người bị hại trong các vụ án về ma tuý.  2. Cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức cĩ trách nhiệm thực hiện quy định tại điểm d và điểm đ khoản 1 Điều này theo yêu cầu của cơ quan chuyên trách phịng, chống tội phạm về ma túy.  3. Cơ quan chuyên trách phịng, chống tội phạm về ma túy thuộc Bộ đội biên phịng, lực lượng Cảnh sát biển, cơ quan Hải quan trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình cĩ trách nhiệm chủ trì, phối hợp với cơ quan cơng an, các cơ quan hữu quan khác thực hiện và áp dụng các biện pháp cần thiết theo quy định của pháp luật để phịng ngừa, ngăn chặn và xử lý các hành vi mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần tại khu vực hoặc địa bàn quản lý, kiểm sốt.  4. Chính phủ quy định cụ thể về điều kiện, thủ tục, thẩm quyền và trách nhiệm của cơ quan chuyên trách phịng, chống tội phạm về ma tuý trong việc thực hiện, phối hợp thực hiện các hoạt động quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều này.”
21. KHƠNG KẾ HOẠCH HOÁ GIA ĐÌNH
22. THỰC HIỆN KẾ HOẠCH HĨA GIA ĐÌNH
23. KINH TẾ GĐ ĐẦY ĐỦ KINH TẾ GIA ĐÌNH THIẾU THỐN
24. KHƠNG TUÂN THỦ LUẬT GIAO THƠNG TUÂN THỦ LUẬT GIAO THÔNG
25.  Điều 7. Những hành vi bị nghiêm cấm  1. Phá hoại, khai thác trái phép rừng, các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác.  2. Khai thác, đánh bắt các nguồn tài nguyên sinh vật bằng phương tiện, cơng cụ, phương pháp huỷ diệt, khơng đúng thời vụ và sản lượng theo quy định của pháp luật.  3. Khai thác, kinh doanh, tiêu thụ, sử dụng các lồi thực vật, động vật hoang dã quý hiếm thuộc danh mục cấm do cơ quan nhà nước cĩ thẩm quyền quy định.  4. Chơn lấp chất độc, chất phĩng xạ, chất thải và chất nguy hại khác khơng đúng nơi quy định và quy trình kỹ thuật về bảo vệ mơi trường.  5. Thải chất thải chưa được xử lý đạt tiêu chuẩn mơi trường; các chất độc, chất phĩng xạ và chất nguy hại khác vào đất, nguồn nước.  6. Thải khĩi, bụi, khí cĩ chất hoặc mùi độc hại vào khơng khí; phát tán bức xạ, phĩng xạ, các chất ion hố vượt quá tiêu chuẩn mơi trường cho phép.  7. Gây tiếng ồn, độ rung vượt quá tiêu chuẩn cho phép.  8. Nhập khẩu máy mĩc, thiết bị, phương tiện khơng đạt tiêu chuẩn mơi trường.  9. Nhập khẩu, quá cảnh chất thải dưới mọi hình thức.  10. Nhập khẩu, quá cảnh động vật, thực vật chưa qua kiểm dịch; vi sinh vật ngồi danh mục cho phép.  11. Sản xuất, kinh doanh sản phẩm gây nguy hại cho con người, sinh vật và hệ sinh thái; sản xuất, sử dụng nguyên liệu, vật liệu xây dựng chứa yếu tố độc hại vượt quá tiêu chuẩn cho phép.  12. Xâm hại di sản thiên nhiên, khu bảo tồn thiên nhiên.  13. Xâm hại cơng trình, thiết bị, phương tiện phục vụ hoạt động bảo vệ mơi trường.  14. Hoạt động trái phép, sinh sống ở khu vực được cơ quan nhà nước cĩ thẩm quyền xác định là khu vực cấm do mức độ đặc biệt nguy hiểm về mơi trường đối với sức khỏe và tính mạng con người.  15. Che giấu hành vi huỷ hoại mơi trường, cản trở hoạt động bảo vệ mơi trường, làm sai lệch thơng tin dẫn đến gây hậu quả xấu đối với mơi trường.  16. Các hành vi bị nghiêm cấm khác về bảo vệ mơi trường theo quy định của pháp luật.
26. VI PHẠM GIAO THƠNG
27. - Tổ chức đánh bạc - Giết người - Hối lộ
28. Vì sao cần phải 2. Ý nghĩa việc xây dựng nếp xây dựng nếp sống văn hĩa ở cộng đồng dân cư: sống văn hĩa - Gĩp phần làm cho cuộc sống khu dân cư ? bình yên, hạnh phúc. - Bảo vệ và phát huy truyền thống văn hĩa tốt đẹp của dân tộc.
29. Những việc học sinh cần làm: Học sinh làm gì • Ngoan ngỗn lễ phép với mọi người xây dựng nếp • Chăm chỉ học tập sống văn hĩa • Tham gia các hoạt động chính trị xã khu dân cư? hội • Quan tâm giúp đỡ mọi người • Thực hiện nếp sống văn hĩa • Tránh xa các tệ nạn xã hội • Đấu tranh chống hiện tượng mê tín dị đoan • Cuộc sống văn hĩa lành mạnh
30. •Theo em những phong tục tập quán lạc hậu có ảnh hưởng không tốt đến cuộc sống của khu dân cư như thế nào? Cho VD
31. Những biện pháp để khắc phục những hiện tượng lạc hậu, thiếu văn hóa khu dân cư.
32. Bài 9 XÂY DỰNG NẾP SỐNG VĂN HĨA Ở CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ 3. Trách nhiệm của học sinh: - Thực hiện tốt các qui định về nếp sống văn hĩa của cộng đồng; - Vận động gia đình, hàng xĩm cùng thực hiện tốt; - Tích cực tham gia các hoạt động xây dựng nếp sống văn hĩa ở cộng đồng phù hợp với khả năng.
33. HS phải làm gì để góp phần xây dựng nếp sống văn hoá ở khu dân cư ?
34. ? Hãy nêu những việc làm đúng và chưa đúng của bản thân, gia đình và cộng đồng nơi gia đình em sinh sống trong việc xây dựng nếp sống văn hĩa. Những việc làm đúng Những việc làm chưa đúng - Các gia đình giúp nhau làm kinh tế. - Khơng quan tâm đến người khác. - Động viên con cháu đến trường - Vứt rác bừa bãi - Giữ gìn vệ sinh chung - Tụ tập quán xá rượu chè - Phịng chống tệ nạn xã hội - Mua số đề, nghiện hút - Thực hiện sinh đẻ cĩ kế hoạch. - Mê tín dị đoan - Đọc sách báo tuyên truyền, vận động - Tảo hơn, sinh đẻ chưa cĩ kế hoạch. quần chúng tham gia hoạt động xã hội - Tổ chức đám cưới, đám ma linh đình. -Thực hiện nếp sống văn minh. - Lấn chiếm vỉa hè - Đồn kết giúp nhau khi khĩ khăn, - Vi phạm luật an tồn giao thơng. hoạn nạn. - Gây mất trật tự nơi cơng cộng. - Vệ sinh đường làng ngõ xĩm - Chặt phá, đốt rừng bừa bãi - Trồng cây xanh làm mát đường làng. .
35. Theo em những biểu hiện như thế nào là 1 HS không có nếp sống văn hóa.
36. Bài 9 : XÂY DỰNG NẾP SỐNG VĂN HĨA Ở CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ 1. Khái niệm a) Cộng đồng dân cư: Là tồn thể những người cùng sinh sống trong một khu vực lãnh thổ hoặc đơn vị hành chính, gắn bĩ thành một khối, giữa họ cĩ sự liên kết và hợp tác với nhau để cùng thực hiện lợi ích của mình và lợi ích chung. b) Xây dựng nếp sống văn hĩa ở cộng đồng dân cư: Là làm cho đời sống văn hĩa tinh thần ngày càng lành mạnh, phong phú như giữ gìn trật tự an ninh, vệ sinh nơi ở; bảo vệ cảnh quan mơi trường sạch đẹp; xây dựng tình đồn kết xĩm giềng; bài trừ phong tục tập quán lạc hậu, mê tín dị đoạn và tích cực phịng chống các tệ nạn xã hội khác. 2. Ý nghĩa việc xây dựng nếp sống văn hĩa ở cộng đồng dân cư: - Gĩp phần làm cho cuộc sống bình yên, hạnh phúc. - Bảo vệ và phát huy truyền thống văn hĩa tốt đẹp của dân tộc. 3. Trách nhiệm của học sinh: - Thực hiện tốt các qui định về nếp sống văn hĩa của cộng đồng; - Vận động gia đình, hàng xĩm cùng thực hiện tốt; - Tích cực tham gia các hoạt động xây dựng nếp sống văn hĩa ở cộng đồng phù hợp với khả năng.
37. BÀI TẬP 1: SGK Việc làm đúng của gia đình Việc làm sai của gia đình - Gương mẫu chấp hành chủ - Mẹ cịn đi xem bĩi. trương chính sách của - Ba cịn rượu chè Đảng,pháp luật nhà nước,tích cực tham gia các phong trào - Chưa vận động bà con tiết của địa phương kiệm khi tổ chức ma chay, cưới hỏi - Gia đình hịa thuận, hạnh phúc, tiến bộ, tương trợ giúp đỡ - Chưa giúp được gia đình mọi người trong cộng đồng. nghèo. - Tổ chức lao động, sản xuất, - Con cái cịn mê chơi gems kinh doanh, cơng tác học tập, học chưa giỏi đạt năng xuất chất lượng và - Kinh tế gia đình cịn ở mức hiệu quả. trung bình.
38. BÀI TẬP 2: Theo em, những biểu hiện nào sau đây là xây dựng nếp sống văn hố? a. Gia đình giúp nhau làm kinh tế xố đĩi giX ảm nghèo. b. Học sinh tụ tập ở quán xá, là cà ngồi đường. c. Trẻ em đến tuổi đi học đều được đến trX ường. d. Tổ chức cưới xin, ma chay linh đình. e. Làm vệ sinh đường phố, làng xĩm. g. Nghe và tuyên truyền tin đồn nhảm. h.X Lấy chồng trước tuổi quy định của pháp luật.
39. Hướng dẫn học ở nhà - Làm bài tập 3 và 4 SGK trang 35 - Tìm một số gương gia đình văn hĩa tiêu biểu của địa phương, nơi em đang sống - Soạn bài mới, trả lời theo gợi ý SGK - Về tìm hiểu hỏi ơng bà, cha mẹ về truyền thống của gia đình dịng họ mình từ xưa đến nay