Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 1+2: Văn bản Tôi đi học (Thanh Tịnh) - Trường THCS Trưng Vương

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 1+2: Văn bản Tôi đi học (Thanh Tịnh) - Trường THCS Trưng Vương

1. Tiết 1-2: Văn bản: Tôi Đi học Thanh Tịnh I.Đọc – Tìm hiểu chung 1.Tác giả:
2. Thanh Tịnh(1911-1988) tên khai sinh là Trần Văn Ninh, quê ở ngoại ô thành phố Huế ◼ Đóng góp trong nhiều lĩnh vực:Truyện ngắn, truyện dài, thơ, bút kí. Song thành công hơn cả là thơ và truyện ngắn ◼ Sáng tác của Thanh Tịnh nhìn chung đều toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu trong trẻo
3. Tiết 1-2: Văn bản: Tôi Đi học Thanh Tịnh I.Đọc – Tìm hiểu chung 1.Tác giả 2. Tác phẩm a) Xuất xứ Truyện ngắn “Tôi đi học” in trong tập truyện ngắn “Quê mẹ”(1941)
4. Tiết 1-2: Văn bản: Tôi Đi học Thanh Tịnh I.Đọc – Tìm hiểu chung 1.Tác giả 2. Tác phẩm a) Xuất xứ b) Đọc, tìm hiểu chú thích
5. c) Bố cục : 3 phần 1.Từ đầu đến “Trên ngọn núi”→Khơi nguồn nỗi nhớ và cảm nhận của “Tôi” trên đường tới trường 2.Tiếp đến “Được nghỉ ngơi cả ngày nữa”→Cảm nhận của “Tôi” lúc ở sân trường 3.Còn lại→Cảm nhận của “Tôi” khi ở trong lớp học
6. II. Đọc – tìm hiểu chi tiết 1. Khơi nguồn nỗi nhớ *Kỉ niệm: *Hiện tại - Thời gian: Một buổi -Thời gian: cuối mai đầy sương thu và thu . gió lạnh -Khung cảnh: -Không gian:Con + Lá ngoài đường rụng đường làng dài và nhiều, trên không có những hẹp đám mây bàng bạc Tương đồng→Liên + Mấy em nhỏ rụt rè núp tưởng dưới nón mẹ Cảnh vật→Tâm trạng
7. * Tâm trạng của “Tôi” khi nhớ về kỉ niệm: - Náo nức, tưng bừng, rộn rã - Những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cánh hoa mỉm cười giữa bầu trời quang đãng Chỉ ra nét đặc →Dùng từ láy, hỉnh ảnh sosắcsánhnghệ thuậtđặc sắc→Tâm trạng xúc động chân thànhtrongkhi nhớnhữngvề quá khứ câu văn trên?
8. 2) Tâm trạng của “Tôi” a. Trên đường tới trường - Con đường .quen đi lại lắm lần tự nhiên thấy lạ - Lòng tôi đang có sự thay đổi lớn:Hôm nay tôi đi học
9. -Cảm thấy mình trang trọng và đứng đắn -Hai quyển vở mới trên tay bắt đầu thấy nặng.Tôi bặm tay ghì thật chặt Tôi Nhữngxóc lên và nắmsuy lại cẩn thận - Muốn thử sức mình nghĩ và hành -Có ngay ý nghĩ vừa nonđộng nớt vừacủa ngâycậu thơ: Chắc chỉ người thạo mới cầm nổibé bút báothước hiệu Ý nghĩ ấy thoáng qua trongđiều trígì? tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi Báo hiệu sự thay đổi trong nhận thức bản thân, cậu tự thấy mình lớn lên, có ý thức trong việc học hành
10. Phân tích giá trị nghệ thuật của câu văn “ Ý nghĩ ấy Câu văn đã sử dụng phép thoáng qua trong tâm trí tôi so sánh một khái niệm trừu nhẹ nhàng như một làn mây tượng là “Ý nghĩ thoáng lướt ngang trên ngọn núi” qua” với một hình đẹp đẽ và thơ mộng “ Một làn mây lướt ngang ngọn núi” → Thể hiện sự hồn nhiên trong sáng của cậu bé lần đầu tới trường
11. b. Lúc ở sân trường ◼ * Quan sát khung cảnh trước sân trường: - Dày đặc cả người - Người nào quần áo cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi sáng sủa ◼ * Ngôi trường Mĩ Lí trong con mắt của “Tôi” -Trước khi đi học +Là một nơi xa lạ +Cảm tưởng : Nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà khác trong làng -Hôm nay “tôi” đi học:Trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp
12. Chỉ ra tác dụng của phép so sánh: “Trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp” Hìng ảnh so sánh thể hiện cảm xúc thành Kính, trang nghiêm của cậu học trò nhỏ trước ngôi trường mới.
13. Hình ảnh những cậu học trò nhỏ và ông đốc trong cảm nhận của nhân vật “tôi” được thể hiện qua những chi tiết nào?
14. *Hình ảnh những cậu học trò nhỏ: ◼ Cũng như tôi, mấy cậu học trò mới bỡ ngỡ đứng nép bên người thân ◼ Họ như con chim con đứng bên bờ tổ, nhìn quãng đời cao rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ. Họ thèm vụng và ao ước thầm được như những người học trò cũ , biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh lạ → Miêu tả sinh động tâm lí, cảm xúc, những khát khao thầm kín của những cậu học trò nhỏ.
15. *Hình ảnh ông Đốc ◼ Đọc tên từng người ◼ Nhìn chúng tôi nói sẽ: “Thế là các em đã vào lớp năm. Các em phải cố gáng họcđể thầy mẹ được vui lòng và đẻ thầy dạy các em được sung sướng ” ◼ Nhìn chúng tôi với cặp mát hiền từ và cảm động ◼ Ông Đốc tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi →Ông là người thầy nhân hậu từ tốn bao dung, yêu thương con trẻ hết lòng
16. c. Khi xếp hàng vào lớp ◼ Cảm thấy mình chơ vơ ◼ Trong lúc ông ta đọc tên từng người, tôi cảm thấy như quả tim tôi ngừng đập. Tôi quên cả mẹ tôi đứng sau tôi. Nghe gọi đến tên , tôi tự nhiên giật mình và lúng túng ◼ Người tôi lúc ấy tự nhiên thấy nặng nề một cách lạ ◼ Dúi đầu vào lòng mẹ tôi nức nở khóc theo ◼ →Sự chuyển biến tâm lí của nhân vật
17. d. Trong lớp học ◼ Thầy giáo trẻ: Tươi cười đón chúng tôi ◼ Mùi hương lạ xông lên ◼ Hình treo trên tường:Thấy lạ lạ, hay hay ◼ Nhìn bàn ghế, chỗ ngồi tự nhiên lạm nhận là vật riêng của mình ◼ Mấy người bạn tí hon ngồi bên tôi lòng tôi vẫn không cảm thấy xa lạ chút nào.Sự quyến luyến tự nhiên và bất ngờ quá đến tôi cũng không dám tin có thật ◼ Nhìn theo cánh chim một kỉ niệm cũ sống lại ◼ Chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm nhẩm đánh vần đọc:Bài viết tập: Tôi đi học
18. “Tôi” đã cảm nhận sâu sắc về sự lớn lao, thiêng liêng của ngôi trường làng Mĩ Lí, trân trọng sự ngưỡng mộ ân cần, bao dung của ông Đốc. Đồng thời cũng nhận thức về sự tự lập của bản thân trong việc đến trường học tập
19. Những suy nghĩ, tình cảm trong sáng của cậu bé cho thấy cậu là người có tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu bạn bè trường lớp, trân trọng việc học hành
20. III.Tổng kết: 1/ Nghệ thuật: ◼ Kết hợp hài hòa giữa tự sự-trữ tình-miêu tả ◼ Bố cục chặt chẽ, tự nhiên theo dòng hồi tưởng, theo trình tự đan xen giữa hiện tại và quá khứ ◼ Ngôn ngữ miêu tả tinh tế, giàu hình ảnh, giàu nhạc điệu và chất thơ 2/ Nội dung: Kể về một trang đời gần gũi mà thiêng liêng - kỉ niệm buổi tựu trường đầu tiên với tâm trạng bỡ ngỡ, những cảm xúc mới mẻ, những ấn tượng không quên về trường lớp, thầy cô và bạn bè III. Ghi nhớ: SGK
21. Luyện tập ◼ Ghi nhớ, đọc diễn cảm vài câu văn em ấn tượng nhất trong bài học. ◼ Viết một đoạn văn kể lại kỉ niệm ngày đầu tiên đến trường của em. Trong đoạn văn có sử dụng hình ảnh so sánh, nhân hóa (gạch chân, chú thích rõ).
22. Dặn dò ◼ Hoàn thành bài tập ◼ Chuẩn bị bài tiếp theo