Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 91: Chiếu dời đô (Lí Công Uẩn)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 91: Chiếu dời đô (Lí Công Uẩn)

1. Tiết 91 CHIẾU DỜI ĐÔ (Thiên đô chiếu) Lí Công Uẩn
2. NHÀ VUA BAN CHIẾU
3. Tìm hiểu về tác giả Lí Công Uẩn
4. LÍ CÔNG UẨN LÊN NGÔI (1009) Lí Công Uẩn (974 - 1028)
5. ĐỀN ĐÔ (1030)
6. NHÀ VUA BAN CHIẾU
7. - Chiếu còn gọi là (chiếu thư, chiếu chỉ). Chiếu có từ thời cổ đại ở Trung Quốc. Lúc đầu gọi là “Mệnh”, sau là “Lệnh”. Đến nhà Tần đổi là “Chiếu”. + Nội dung: thể hiện tư tưởng chính trị lớn lao, có ảnh hưởng đến vận mệnh của một triều đại, đất nước. +Hình thức: Chiếu được viết bằng văn xuôi, văn vần, xen những câu văn biền ngẫu (biền: hai con ngựa kéo xe sóng nhau; ngẫu: từng cặp) -> văn biền ngẫu: những cặp câu cân xứng với nhau.
8. Vấn đề nghị luận Sự cần thiết phải dời đô từ Hoa Lư về thành Đại La Luận điểm 2 Luận điểm 1 Cần phải dời đô Thành Đại La xứng đáng (Từ đầu “không thể không dời đổi”) là kinh đô bậc nhất (Phần còn lại)
9. Trình bày cách lập luận của tác giả về luận cứ thứ nhất trong luận điểm1 và nhận xét?
10. Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mình mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh.
11. 1070904080205060301234567890 THẢO LUẬN NHÓM LỚN Thời gian: 2 phút Trình bày ra giấy Tại sao tác giả lại chọn lịch sử Trung Quốc và là những triều đại Trung Quốc xa xưa làm dẫn chứng mà không phải là một quốc gia khác? Điều này giúp em hiểu Lí Công Uẩn là vị vua như thế nào?
12. Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thành ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu bền, số phận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi.
13. - Bằng hiểu biết về lịch sử Việt Nam, em hãy chứng minh những dẫn chứng tác giả đưa ra về hai triều đại Đinh, Lê là có căn cứ? - Vì sao hai triều Đinh, Lê vẫn phải đóng đô ở Hoa Lư?
14. “Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương: Ở vào nơi trung tâm trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời.” - Theo tác giả, Đại La có những lợi thế về mặt nào để có thể chọn làm nơi đóng đô? (chú ý về: vị trí địa lí, giao lưu phát triển?) - Nhận xét nhịp điệu và cấu tạo câu văn ở luận cứ này?
15. “Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương: Ở vào nơi trung tâm trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời.” - Vị trí: + trung tâm trời đất + thế rồng cuộn, hổ ngồi + tiện hướng nhìn sông dựa núi + rộng, bằng, cao, thoáng - Giao lưu, phát triển: là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương, đất nước.
16. Sự đúng đắn về việc dời đô của Lí Công Uẩn đã chứng minh như thế nào trong lịch sử nước Việt ta?
17. Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào? Câu 1: Khẳng định ý chí dời đô Câu 2: Hỏi ý kiến thần dân
18. Bản đồ Đại La
19. Em hãy khái quát lại nghệ thuật tiêu biểu và nội dung cơ bản của bài Chiếu dời đô? * Nghệ thuật: - Lí lẽ, dẫn chứng xác thực, lập luận chặt chẽ - Kết hợp hài hòa giữa lí và tình * Nội dung: (Ghi nhớ - sgk/ Tr 51)
20. Chọn câu câu trả lời đúng nhất cho ý kiến sau: Vì sao nói việc “Chiếu dời đô” ra đời đã phản ánh ý chí độc lập tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc Đại Việt? A. Chứng tỏ triều đình nhà Lí đủ sức chấm dứt nạn phong kiến cát cứ. B. Thế và lực của dân tộc Đại Việt đủ sức sánh ngang hàng với phương Bắc. C. Thực hiện ý chí và khát vọng của nhân dân thu giang sơn về một mối và xây dựng đất nước độc lập, tự cường. D. Cả ba ý kiến trên.
21. TRÒ CHƠI Ô CHỮ
22. LUẬT CHƠI - Chia lớp thành hai đội chơi. Cử thư kí ghi điểm cho các đội - Bốc thăm để chọn ra đội nào chơi trước - Tất cả có 10 câu hỏi và một từ khóa - Thời gian tối đa cho mỗi câu trả lời là 10 giây. Mỗi câu trả lời đúng được 5 điểm. - Các đội lần lượt chọn từng ô chữ để trả lời. Nếu một đội không trả lời được thì đội còn lại sẽ dành quyền trả lời. - Từ chìa khóa 10 điểm. Nếu đội nào tìm được từ chìa khóa trước thì trò chơi sẽ dừng lại. - Đội thắng là đội khi kết thúc trò chơi có số điểm cao nhất.
23. 1 n H µ C H U 1 2 N G H Ị L U Ậ N 2 3 ® ¹ i v i Ö t c3 4 t h i ª n ® « c h i Õ u t4 5 c a n h t u Ê t Ë5 6 d ê i ® « p6 7 n ¬ i t h ¾ n g ® Þ a t7 8 ® i n h l ª è8 9t 9 t h µ n h ® ¹ i l a 10 10 c a o v ­ ¬ n g 7.8.2. 1.HaiLí Phương CôngTrong triều Uẩn đạibảnthức mà đãChiếu biểu Líđánh Công đạtdời giá chínhđô Uẩn về tác mảnh sửđã giả dụngchỉ Lí đất raCông trongĐạitrong LaUẩn vănbản là đã chỗbản Chiếu viện đất dẫn dờicó đô 3.5.10.4. Sau Năm Nhan Thành9. khi Lí Lí đề Công lênCông Đại nguyên ngôi LaUẩn Uẩn Líđã âm đã Công viếttừng chọntiếng bản làUẩn nơikinhHánChiếu đã nào đô củalấy dời củalàm tênbản đô ai? kinhnước Chiếu? đô ta mới?dời là gì? đô là gì? phongđã khôngChiếu6.lịch Bảncảnh sử dờidời Chiếu THĂNGtriềuđẹp đôđô vàđểcủađại dời địalại nàotác đô hậuthế giảởbàn đẹpquảTrung Lí về Côngbằngkhôn côngL Quốc onglường?cụmUẩn việc đã làtừ bagì? gì?gì? lần dời đô?
24. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Nắm chắc kiến thức cơ bản của bài học - Chuẩn bị bài: Chương trình địa phương