Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 141+142: Văn bản Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 141+142: Văn bản Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê)

1. TiÕt:141
2. TiÕt 141, 142 Nh÷ng ng«i sao xa x«i Lª Minh Khuª I. T×m hiÓu chung. 1.Tác giả: - Lª Minh Khuª (Bót danh kh¸c: Vò ThÞ MÕn) sinh n¨m 1949- quª ë Thanh Ho¸. Thuéc thÕ hÖ nh÷ng nhµ v¨n thêi kú chèng Mü. Lµ thanh niªn xung phong. - §Ò tµi: + Tríc 1975: ViÕt vÒ cuéc sèng chiÕn ®Êu cña TNXP, bé ®éi trªn ®êng Trêng S¬n. + Sau 1975: ViÕt vÒ nh÷ng chuyÓn biÕn x· héi vµ con ngêi trªn tinh thÇn ®æi míi. - Së trêng: ViÕt truyÖn ng¾n víi ngßi bót miªu t¶ t©m lý phô n÷ tinh tÕ, ®Æc s¾c. Nhµ v¨n Lª Minh Khuª
3. Tác phẩm của Lê Minh Khuê
4. Nh÷ng ng«i sao xa x«i Lª Minh Khuª I. T×m hiÓu chung. 2.T¸c phÈm - S¸ng t¸c n¨m 1971, in lÇn ®Çu trong t¹p chÝ “T¸c phÈm míi”. - Cuéc sèng, chiÕn ®Êu cña TNXP trªn tuyÕn ®êng Trêng S¬n.
5. Nh÷ng ng«i sao xa x«i Lª Minh Khuª I. T×m hiÓu chung. 1.Tác giả 2. Tác phẩm 3. Bè côc: 3 phÇn - PhÇn 1: Tõ ®Çu ®Õn “ng«i sao trªn mò” :Ph¬ng §Þnh kÓ vÒ cuéc sèng cña b¶n th©n vµ tæ trinh s¸t mÆt ®êng cña c«. - PhÇn 2 : TiÕp ®Õn “chÞ Thao b¶o” Mét lÇn ph¸ bom, Nho bÞ th- ¬ng, hai chÞ em lo l¾ng, ch¨m sãc - PhÇn 3: cßn l¹i: Sau phót hiÓm nguy, hai chÞ em ngåi h¸t, niÒm vui tríc c¬n ma ®¸ ®ét ngét.
6. Nh÷ng ng«i sao xa x«i Lª Minh Khuª II. Đọc – hiểu văn bản: 1. Tóm tắt văn bản: - Ba n÷ TNXP Nho, §Þnh, Thao lµm thµnh mét tæ trinh s¸t mÆt ®- êng, t¹i mét träng ®iÓm trªn tuyÕn ®êng Trêng S¬n. - NhiÖm vô cña hä lµ quan s¸t ®Þch nÐm bom, ®o khèi lîng ®Êt ®¸ ph¶i san lÊp, ®¸nh dÊu c¸c tr¸i bom cha næ vµ ph¸. - C«ng viÖc cña hä hÕt søc nguy hiÓm v× ph¶i thêng xuyªn ch¹y trªn cao ®iÓm gi÷a ban ngµy vµ m¸y bay ®Þch cã thÓ Ëp ®Õn bÊt kú. Hä ph¶i ®èi mÆt víi thÇn chÕt trong khi ph¸ bom. - Cuéc sèng cña hä vÉn cã nh÷ng niÒm vui hån nhiªn cña tuæi trÎ, nh÷ng gi©y phót thanh th¶n, m¬ méng.
7. Nh÷ng ng«i sao xa x«i Lª Minh Khuª 2. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của tổ nữ thanh niên xung phong. * * Cuéc sèng: - Sèng trong hang ®¸ -> cuéc sèng ë n¬i träng ®iÓm gi÷a chiÕn trêng kh¾c nghiÖt, là n¬i tËp trung bom ®¹n.
8. * C«ng viÖc: - Khi cã bom næ th× ch¹y lªn, ®o khèi lîng ®Êt, ®Õm bom cha næ vµ ph¸ bom. - BÞ bom vïi lu«n. - Ch¹y trªn cao ®iÓm c¶ ban ngµy. - §Êt bèc khãi, kh«ng khÝ bµng hoµng, m¸y bay × Çm, thÇn kinh c¨ng nh ch·o, tim ®Ëp bÊt chËp c¶ nhÞp ®iÖu “ThÇn chÕt lµ mét tay kh«ng thÝch ®ïa” - >Mét c«ng viÖc c¨ng th¼ng, nguy hiÓm ®ßi hái sù dòng c¶m, b×nh tÜnh , kh«n ngoan, khÐo lÐo, s½n sµng hi sinh .
9. 3. Hình ảnh ba cô gái thanh niên xung phong: a. Điểm chung: + Hä lµ nh÷ng c« g¸i cßn rÊt trÎ . + Cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc, quyÕt t©m hoµn thµnh mäi nhiÖm vô. + Dòng c¶m, s½n sµng hi sinh, kh«ng qu¶n gian khæ, hiÓm nguy. + Cã t×nh ®ång ®éi g¾n bã keo s¬n. + Hay xóc ®éng, nhiÒu méng m¬, dÔ vui, dÔ trÇm t, thÝch lµm ®Ñp. Võa cao ®Ñp, võa b×nh dÞ, hån nhiªn, l¹c quan cña tuæi trÎ ViÖt Nam thêi chèng MÜ.
10. b. Điểm riêng: + Ph¬ng §Þnh: nh¹y c¶m, l·ng m¹n, hay sèng víi nh÷ng kû niÖm cña tuæi thiÕu n÷ v« t . + Nho: lµ c« g¸i trÎ ,xinh x¾n, hån nhiªn, thÝch thªu thïa. + ChÞ Thao: Tæ trëng, lín tuæi, tõng tr¶i h¬n, trong c«ng viÖc b×nh tÜnh,t¸o b¹o nhng l¹i rÊt sî m¸u vµ sî v¾t . Mçi ngêi cã mét tÝnh c¸ch kh¸c nhau lµm cho nh©n vËt hiÖn lªn sinh ®éng, ch©n thËt vµ ®¸ng yªu h¬n.
11. Lª Minh Khuª Hình ảnh trên làm em nghĩ gì về môi trường, về chiến tranh và thái độ của em như thế nào về những vấn đề trên?
12. 4. Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh. - Lµ mét c« g¸i Hµ Néi, hån nhiªn, v« t, cã ngo¹i h×nh kh¸ ®Ñp: hai bÝm tãc dµy mÒm, cæ cao, ®«i m¾t nh×n xa x¨m. - Nh¹y c¶m, quan t©m ®Õn h×nh thøc. - ThÝch ng¾m m×nh trong g¬ng, thÝch h¸t, hay m¬ méng, thÝch lµm ®iÖu mét chót tríc c¸c anh lÝnh trÎ. - Vui thÝch cuèng cuång tríc ma ®¸. - ThÉn thê nuèi tiÕc khi ma t¹nh. - M¬ méng nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm xa. => T©m hån trong s¸ng, giµu m¬ méng
13. - Trong mét lÇn ph¸ bom: +Khi ®Õn gÇn qu¶ bom: c¶m thÊy cã ¸nh m¾t c¸c chiÕn sÜ t«i kh«ng sî n÷a, sÏ kh«ng ®i khom + Khi ®µo ®Êt ®Æt m×n ph¸ bom: thÊy gai ngêi khi kÒ s¸t víi c¸i chÕt, nghÜ tíi c¸i chÕt mê nh¹t, kh«ng cô thÓ + Khi chê bom næ: Tim t«i ®Ëp kh«ng râ, c¨ng th¼ng sau khi ch©m ngßi næ. => Dòng c¶m, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc. - G¾n bã, th©n thiÕt víi nh÷ng ngêi ®ång ®éi, c¶m phôc c¸c chiÕn sĩ. III. Tổng kết: Ghi nhớ: SGK trang 121
14. IV. LuyÖn tËp. 1. Nhan ®Ò Nh÷ng ng«i sao xa x«i ? Nhan ®Ò t¸c phÈm lµ mét h×nh ¶nh Èn dô ®Ñp ®Ï: nh÷ng ng«i sao xa x«i, dï rÊt nhá bÐ nhng ®ã lµ nh÷ng ng«i sao lµm s¸ng bÇu trêi ®ªm. H×nh ¶nh Èn dô ®Ñp ®Ï: chØ ba c« g¸i thanh niªn xung phong Thao, Nho vµ Ph¬ng §Þnh víi nh÷ng phÈm chÊt s¸ng ngêi. Hä m·i lµ nh÷ng ng«i sao s¸ng trªn bÇu trêi xa x«i gãp søc m×nh lµm nªn chiÕn th½ng vÜ ®¹i cña d©n téc trong cuéc kh¸ng chiÕn trêng chinh.
15. Ng· ba Đång Léc trong chiÕn tranh Vâ ThÞ Hµ Vâ ThÞ TÇn Bài 2: Qua t¸c phÈm, em cã suy nghÜ g× vÒ ®Êt níc, con ngêi ViÖt Nam vµ tr¸ch nhiÖm cña tuæi trÎ hiÖn nay ? Nhµ bia tëng niÖm еi tëng niÖm
16. KHOẢNG TRỜI HỐ BOM Em nằm dưới đất sâu Chuyện kể rằng: em, cô gái mở đường Như khoảng trời nằm yên trong đất Để cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương Đêm đêm, tâm hồn em toả sáng Cho đoàn xe kịp giờ ra trận Những vì sao ngời chói lung linh Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên Có phải thịt da em mềm mại trắng trong ngọn lửa Đã hoá thành những làn mây trắng ? Đánh lạc hướng quân thù. Hứng lấy luồng Và ban ngày khoảng trời ngập nắng bom Đi qua khoảng trời em - Vầng dương thao thức Đơn vị tôi hành quân qua con đường mòn Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái ngực Một nấm mộ nắng ngời bao sắc đá Soi cho tôi Tình yêu thương bồi đắp cao lên Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài . Tên con đường là tên em gửi lại Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em Cái chết em xanh khoảng trời con gái Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ Tôi soi lòng mình trong cuộc sống của em Đất nước mình nhân hậu Có nước trời xoa dịu vết thương đau. Gương mặt em bạn bè tôi không biết Nên mỗi người có gương mặt em riêng . Lâm Thị Mỹ Dạ - 1972
17. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi. - Tãm t¾t truyÖn. - Ph©n tÝch nh÷ng phÈm chÊt chung cña c¸c c« g¸i. Ph©n tÝch nh©n vËt Ph¬ng §Þnh. Tõ ®ã kh¸i qu¸t phÈm chÊt cña thÕ hÖ trÎ trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ.