Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 46: Đọc hiểu Bài thơ Tiểu đội xe không kính - Trường THCS Bồ Đề

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 46: Đọc hiểu Bài thơ Tiểu đội xe không kính - Trường THCS Bồ Đề

1. Trường THCS Bồ Đề Môn: V￿n
2. Xe vaän taûi ôû ñöôøng Tröôøng Sôn thôøi kì khaùng chieán choáng Mó
3. TIẾT 46 BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH (Phạm Tiến Duật)
4. Tiết 46 Phạm Tiến Duật I. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: 1. §äc : 2. T×m hiÓu chó thÝch : a. T¸c gi¶: - Sinh ngµy 14/1/1941 mÊt ngµy 4/12/2007 -Quª huyÖn Thanh Ba, tØnh Phó Thä - Tiªu biÓu cho thÕ hÖ nhµ th¬ trÎ thêi chèng Mü. Các tập thơ chính: Vầng trăng quầng lửa Ở hai đầu núi Vầng trăng và những quầng lửa Thơ một chặng đường Nhóm lửa Tiếng bom và tiếng chuông chùa Tuyển tập Phạm Tiến Duật
5. Tiết 46 Phạm Tiến Duật I. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: 1. §äc : 2. T×m hiÓu chó thÝch : a. T¸c gi¶: b. Tác phẩm - Sáng tác năm 1969, nằm trong số những bài thơ được giải Nhất cuộc thi thơ của Báo Văn Nghệ năm 1970 - In trong tập “Vầng trăng quầng lửa” c,. Từ khó
6. Tiết 46 Phạm Tiến Duật I. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: II.Tìm hiểu văn bản 1.Thể thơ, bố cục Em có nhận xét gì a. Thể thơ về thể thơ? -Tự do - Câu dài, nhịp điệu linh hoạt như câu văn xuôi - 4 câu/ 1 khổ, 7 khổ/bài - Giọng điệu : Trẻ trung, khoẻ khoắn, sôi nổi b. Bố cục: Không chia đoạn
7. Tiết 46 Phạm Tiến Duật II.Tìm hiểu văn bản 1.Thể thơ, bố cục 2. Phân tích Nhan đề bài a. Nhan đề : thơ có gì đặc biệt? + Dài + Lạ + Ấn tượng + “Tiểu đội xe không kính” -> Hiện thực sinh động của kháng chiến - “Bài thơ” -> Nhấn mạnh khai thác chất thơ trong hiện thực
8. (Phạm Tiến Duật) Tôi phải thêm “ Bài thơ về ”, để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ, chứ không phải một khúc văn xuôi. Bài thơ về tiểu đội xe không kính là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung. ( T¸c gi¶)
9. Tiết 46 Phạm Tiến Duật II. TÌM HIỂU VĂN BẢN Không có kính không phải vì xe không có 1.Thể thơ, bố cục kính Bom giật, bom rung Tìmkính vỡ đi rồi 2. Phân tích Không có chikính ,tiết rồi xemiêu không tả có đèn, Không có mui xe, thùng xe có xước, b. Hình ảnh những chiếc xe không những chiếc xe kính +Không kính +Không đèn Xe bÞ biÕn + Kh«ng mui d¹ng + Thïng xe có x­íc
10. Tiết 46 Phạm Tiến Duật II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 1.Thể thơ, bố cục 2. Phân tích Nguyên nhân a. Hình ảnh những chiếc xe không kính khiến những - Nguyên nhân: chiếc xe bị biến Bom giật, bom rung dạng? - Những chiếc xe: Từ trong bom rơi Nhận xét về nghệ thuật Họp thành tiểu đội miêu Em tả cãcủa nhËn tác xÐt giả? g× vÒ Qua h×nh ¶nh nh÷ng đóCách em thấythành hiện lập thựctiểu gì? -> Giäng ®iÖu tù nhiªn, h×nh ¶nh th¬ t¨ng đội xechiÕc không xe kh«ng kính kÝnh? có tiÕn, c©u th¬ nh­ c©u v¨n xu«i, biÖn ph¸p gì đặc biệt? ®iÖp ng÷ ->Sù tµn ph¸ khèc liÖt cña chiÕn tranh =>Lµ h×nh ¶nh s¸ng t¹o ®Çy chÊt th¬
11. Nh÷ng chiÕc xe tõ trong bom r¬i
12. Tiết 46 Phạm Tiến Duật II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 1.Thể thơ, bố cục Không cóNhận kính không xét vềphải giọng vì xe không điệu có kính 2. Phân tích Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi trong 2 câu thơ c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe đầu?Giọng điệu ấy có phù hợp với tính cách của - Giọng điệu ngang tàng, lí sự: người lính lái xe không? Không có không phải vì không có -Cách nói như tranh cãi với ai -> Phù hợp với tính cách ngang tàng, dũng cảm, đầy nghị lực, thích tếu nhộn của người lính
13. Tiết 46 Phạm Tiến Duật II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 1.Thể thơ, bố cục Ung dung buồng lái ta ngồi, 2. Phân tích Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng Nhìn thấy gió vào xoa mất đắng c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe Nhìn thấyTư con thế đường của chạyngười thẳng vào tim * Tư thế: Thấy sao trời và đột ngột cánh chim Như sa,lính như láiùa vàoxe buồngđược thểlái Ung dung hiện qua câu thơ Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng nào? Đảo ngữ, điệp từ, liệt kê,chuyển đổi cảm giác, so sánh Cảm giác của người lính - Cảm giác:khi ngồi kì lạ trên đột những ngột do chiếc xe chạy nhanh. Vì khôngxe không có kính kính? chắn gió nên -> Tư thế ung dung, bình tĩnh, thiên nhiên trực tiếp ra vào buồng lái tự tin, thanh thản
14. Tiết 46 Phạm Tiến Duật II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 1.Thể thơ, bố cục Không có kính, ừ thì có bụi, Bụi phun tóc trắng như người già 2. Phân tích Chưa cần rửa,Tinh phì thầnphèo châm của đngườiiếu thuốc c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe Nhìn nhau mặtlính lấm lái cư xeời ha trong ha. khổ thơ 3,4? * Tinh thần Không có kính, ừ thì ướt áo - ừ thì có bụi Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa cười ha ha. Mưa ngừng gió lùa mau khô thôi. - ừ thì ướt áo - Chưa cần - Nghệ thuật so sánh, hình ảnh thơ chân thực, ngôn ngữ văn xuôi ->Tinh thần anh dũng, lạc quan, coi thường gian khổ
15. Tiết 46 Phạm Tiến Duật II. TÌM HIỂU VĂN BẢN Những chiếc xe từ trong bom rơi 1.Thể thơ, bố cục Đã về đây họpKhổ thành thơ5, tiểu đ 6ội cho ta 2. Phân tích Gặp bạn bè suốthiểu dọc thêm đường điều đi tới gì Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi. c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe về người lính? Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy Võng mắc chông chênh đường xe chạy Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
16. Tiết 46 Phạm Tiến Duật II. TÌM HIỂU VĂN BẢN Những chiếc xe từ trong bom rơi 1.Thể thơ, bố cục Đã về đây họp thành tiểu đội 2. Phân tích Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi. c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời Bắt tay qua cửa kính vỡ Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy Võng mắc chông chênh đường xe chạy Chung bát đũa .là gia đình . Lại đi, lại đi trời xanh thêm. -> Tình đồng chí đồng đội tiếp thêm sức mạnh -> Niềm tin vào tương lai tươi sáng, thanh bình của Dân tộc
17. Tiết 46 Phạm Tiến Duật II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 1.Thể thơ, bố cục 2. Phân tích Em hiểu gì về 2 c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe câu thơ cuối? * Ý chí: Xe vẫn chạy vì Miền Nam phía trước Chỉ cần trong xe có một trái tim Hình ảnh hoán dụ -> Tình yêu nước, ý chí giải phóng miền Nam
18. Tiết 46 Phạm Tiến Duật Hãy lựa chọn những đáp án đúng nhận xét về nghệ thuật của bài thơ? AA. Bài thơ sử dụng chất liệu hiện thực sinh động của cuộc sống chiến đấu. B. Bút pháp lãng mạn chắp cánh cho hiện thực bay bổng. C. Giọng thơ trữ tình nhẹ nhàng sâu lắng. DD. Giọng thơ ngang tàng, phóng khoáng, pha chút tinh nghịch đậm tính khẩu ngữ, tự nhiên, khoẻ khoắn.
19. Tiết 46 Phạm Tiến Duật Hoàn thành sơ đồ tư duy sau:
20. BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
21. BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH Hình ảnh những Hình ảnh những chiếc xe không kính người chiến sĩ lái xe Tư thế Tình cảm Ý chí Tinh thần ung đồng đội Quyết dũng dung Yêu tâm cảm hiên thương vì miền lạc quan ngang sôi nổi Nam
22. Tiết 46 Phạm Tiến Duật II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 1.Thể thơ, bố cục 2. Phân tích 3. Tổng kết 1.NghÖ thuËt: -Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, khÈu khÝ gÇn víi v¨n xu«i. Giäng ®iÖu: trÎ trung, tinh nghÞch pha chót ngang tµng. 2.Néi dung: Qua h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh bµi th¬ ca ngîi vÎ ®Ñp ng­êi lÝnh l¸i xe ë Tr­êng S¬n: hiªn ngang, l¹c quan, dòng c¶m, cã ý chÝ quyÕt t©m chiÕn ®Êu v× miÒm Nam ruét thÞt – H×nh ¶nh tiªu biÓu cña líp trÎ anh hïng trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ.
23. 1/ Hai tác phẩm Đồng chí và Bài thơ tiểu đội xe không kính giống nhau ở điểm nào? A/ Cùng viết về đề tài người lính. B/ Cùng viết trong thời kì kháng chiến chống pháp . C/ Cùng viết về đề tài người lính, theo thể thơ tự do 2/ Những chiến sĩ lái xe Trường Sơn có phẩm chất gì? A/ Lạc quan, dũng cảm, tinh thần đồng đội sâu sắc, ý chí chiến đấu. B/ Lạc quan, coi thường hiểm nguy, liều lĩnh C/ Vui nhộn ,tinh nghịch, dũng cảm
24. 1. về nhà : - Học thuộc lòng bài thơ - Viết đoạn văn từ 10-12 câu nêu cảm nhận của em về hình ảnh người chiến sĩ lái xe Trường Sơn 2 Chuẩn bị bài mới : - Soạn bài Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận).