Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 70: Văn bản Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 70: Văn bản Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng)

1. Tiết 70 Chiếc lược ngà .(Trích) Nguyễn Quang Sáng
2. 1. Tác giả: - Nguyễn Quang Sáng (bút danh Nguyễn Sáng) sinh 1932, An Giang. * Là nhà văn đã từng trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. * Đề tài chủ yếu viết về cuộc sống con ngời Nam Bộ qua 2 cuộc kháng chiến cũng như sau hoà bình. * Phong cách : giản dị, chân thực, sâu sắc, đậm chất Nam Bộ.
3. 2. Tác phẩm : - Hoàn cảnh sáng tác : “Chiếc lược ngà” viết năm 1966 khi tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ – thời kỳ chống Mỹ. - P. thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả, biểu cảm.
4. - Tóm tắt : + Ông Sáu ra đi kháng chiến lúc bé Thu chưa đầy 1 tuổi. Đến khi con gái tám tuổi, ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. + Bé Thu không nhận cha vì vết thẹo trên mặt làm cho ông Sáu không giống với người cha trong bức ảnh và đã em đã đối xử với cha như ngƯời xa lạ. nhất định không goi “ba. +Đến lúcThu nhận ra cha,tình ba con thức dậy mãnh liệt thì cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. + ở căn cứ, ông Sáu dồn hết tình cảm vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng con. + Trong một trận càn, ông Sáu hi sinh. Trước khi nhắm mắt ông còn kịp đƯa cây lược cho người bạn nhờ trao lại cho con gái.
5. - Tình huống truyện: * Tình huống 1: Ông Sáu về phép thăm nhà, nhng thật trớ trêu bé Thu đã không nhận ông là ba, đến lúc hiểu ra sự thật thì ba con phải chia tay → Tình cảm mãnh liệt của bé Thu với ba. * Tình huống 2: ở khu căn cứ, Ông dồn hết tình thương, mong nhớ làm cây lược để tặng con, nhưng ông đã hi sinh cha kịp trao món quà cho con → Tình cảm sâu sắc của ba với con.
6. 1- Tỡnh cảm bộ Thu với cha : a. Khi chưa nhận ra cha. * Lúc cha mới về gọi “con” xƯng “ba”: - Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ ngác, lạ lùng. - Vụt chạy và kêu thét lên: "Má! Má!". Quá bất ngờ, sợ hãi, hốt hoảng .
7. Quá bất ngờ, sợ hãi, hốt hoảng .
8. * Những ngày ông Sáu ở nhà: - Mẹ bảo gọi ba vào ăn cơm, bé Thu nói trổng, dứt khoát không chịu kêu ba - Không chịu nhờ ông Sáu chắt nước cơm dùm, tự chắt lấy - Hất cái trứng cá, oà khóc, bỏ chạy sang bà ngoại => Tình huống kịch tính góp phần thể hiện sự phản ứng quyết liệt không nhận ba của một cô bé vừa ngây thơ vừa gan lì, bướng bỉnh.
9. b. Khi nhận ra người cha yêu quý. *ễng Sỏu sắp ra đi  Kêu thét lên: - Ba a a ba! Tiếng kêu như tiếng xé, như vỡ tung ra chạy xô tới, nhanh như một con sóc, chạy thót lên , ôm chặt  Hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nữa.  Hét lên, hai tay siết chặt lấy cổ Hai chân câu chặt lấy ba đôi vai nhỏ bé run run
10. => Là một cô bé có cá tính mạnh mẽ, thái độ dứt khoát, rõ ràng với những phản ứng quyết liệt nhng cũng rất trẻ con. Tài quan sát, thuật lại sinh động của ngời kể chuyện, am hiểu tâm lý của tác giả.
11. 2- tình cảm cha con sâu nặng của ông Sáu. * Khao khát gặp lại con. • Mong mỏi, khổ tâm, buồn bã, đau đớn, khao khát đến cháy lòng, mong con gọi “ba”. • Hạnh phúc đến tột cùng khi con nhận ra, thét lên tiếng “Ba a a ba!”.
12. Lấy vỏ đạn làm một cây ca, ca khúc ngà thành từng miếng nhỏ Gò lng, tẩn mẩn, khắc từng nét, một hàng chữ nhỏ “yêu nhớ tặng Thu con của ba” Mài lên tóc cho cây lợc thêm bóng, thêm mợt
13. Chiếc lược ngà: Yêu nhớ tặng Thu con của ba  Món quà tuổi thơ, Ước mơ của con.  Tình yêu của cha.  Cầu nối tình cha con.
14. Nhận định nào sau đây không phù hợp với giá trị nghệ thuật của văn bản “Chiếc lợc ngà”? A: Sáng tạo tình huống bất ngờ mà tự nhiên, hợp lý. B: Miêu tả tâm lý và xây dựng tính cách nhân vật thành công. C: Chọn vai ngời kể chuyện thích hợp. D: Nghệ thuật tả cảnh và độc thoại nội tâm sâu sắc.
15. Tình phụ tử cao đẹp, cứ chảy trong lồng ngực những ngời cha nh một dòng máu bất tận. Và tình cha con cũng dào dạt trong lòng những đứa con muôn đời bất diệt. Tình người thiêng liêng ấy không kẻ thù nào có thể tiêu diệt đợc, trái lại nó càng sáng đẹp hơn, bền bỉ hơn trong bom đạn tàn phá.
16. Chủ đề văn bản ? A: Tình cha con sâu nặng trong cảncảnh ngộngộ éo éo le le của của chiếnchiến tranh tranh B: Tình vợ chồng sâu nặng trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh C: Tình quân dân trong chiến tranh D: Tình yêu nớc của nhân dân trong chiến tranh
17. * Tổng kết: Nghệ thuật: - Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế và sâu sắc. - Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, tự nhiên, lôi cuốn, mang đậm màu sắc Nam Bộ. - Cốt truyện chặt chẽ, có những tình huống bất ngờ mà hợp lí. - Chọn ngời kể và ngôi kể phù hợp : ngời kể là bạn thân của nhân vật chính, kể ở ngôi thứ nhất, không chỉ chứng kiến sự việc mà còn chia sẻ ý nghĩ, tình cảm cùng nhân vật. Nội dung: - Qua đoạn trích Thu hiện lên là một cô bé ngây thơ, ơng ngạnh nhng cũng rất thông minh và đặc biệt Thu có tình yêu thơng ba tha thiết - đó là tình cảm rất thiêng liêng sâu nặng mà không ai có thể thay thế đợc.
18. Chân thành cảm ơn các thầy cô và các em!
19. Luyện tập
20. - Bom đạn đã giết chết cơ thể cha, nhng trái tim và tình yêu cha dành cho con thì không thể chết. Tình yêu ấy sẽ còn lại mãi mãi với cuộc đời này. - Cử chỉ và ánh mắt trong chút lực tàn cuối cùng của ngời cha là những điều trăng trối không lời. - Những điều trăng trối ấy rõ ràng và thiêng liêng hơn cả một lời di chúc. Đó là sự uỷ thác của người lính, là hành động chuyển giao sự sống, là ớc nguyện của tình phụ tử.