Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 6: Phản xạ- Năm học 2019-2020 - Trường THCS Đức Giang

Nội dung text: Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 6: Phản xạ- Năm học 2019-2020 - Trường THCS Đức Giang

1. MƠN SINH HỌC 8
2. TIẾT 6 BÀI 6: PHẢN XẠ
3. KHỞI ĐỘNG Khi nhìn thấy những hình ảnh sau em thấy cĩ hiện tượng gì xảy ra : Tiết nước bọt + Sờ tay vào vật nĩng Rút tay ra + Bị ngứa da Gãi
4. - Hiện tượng rút tay, tiết nước bọt, gãi đĩ là phản xạ. Vậy phản xạ là gì? Cơ sở vật chất của phản xạ là gì? Phản xạ được thực hiện nhờ cơ chế nào?
5. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Nội dung bài học I. Cấu tạo và chức năng của nơron. II. Cung phản xạ
6. Bài 6 : Phản Xạ I. Cấu tạo và chức năng của nơron Quan sát hình sau và trả lời câu hỏi: - Hãy mơ tả cấu tạo của một nơron điển hình?  - Thân chứa nhân, xung quanh là tua ngắn (sợi nhánh) - Sợi trục cĩ bao miêlin tận cùng sợi trục cĩ các cúc xinap
7. Bài 6 : Phản Xạ I. Cấu tạo và chức năng của nơron - Nơron cĩ chức năng gì? - Cảm ứng và dẫn truyền  + Cảm ứng là khả năng tiếp nhận kích thích và phản ứng lại kích thích đĩ dưới hình thức sinh các xung thần kinh + Dẫn truyền là khả năng lan truyền các xung thần kinh trong sợi thần kinh theo một chiều.
8. Bài 6 : Phản Xạ I. Cấu tạo và chức năng của nơron - Xung thần kinh được dẫn truyền từ nơron này sang nơron khác nhờ bộ phận nào ? Nhờ các cúc xinap
9. Bài 6 : Phản Xạ I. Cấu tạo và chức năng của nơron nơron trung gian nơron - Quan sát hình hướng tâm sau và cho biết cĩ mấy loại nơron ?  nơron li tâm 3 loại + Nơron hướng + Nơron li tâm + Nơron trung gian
10. Bảng phân biệt các loại nơron Các loại nơ ron Vị trí Chức năng Nơron hướng Truyền xung TK tâm Thân nằm bên ngồi trung ương từ cơ quan thụ TK cảm đến trung ương TK Nơron trung gian Nằm trong trung Liên hệ giữa các ương TK nơron Nơron li tâm Nằm trong trung Truyền xung TK ương TK, sợi trục tư trung ương tới hướng ra cơ quan cơ quan phản phản ứng ứng.
11. Bài 6 : Phản Xạ I. Cấu tạo và chức năng của nơron -Hướng dẫn truyền xung thần kinhCâu ở nơron 3: Em hướng cĩ nhận tâm xétvà nơron ly tâm là ngược nhau: gì về hướng dẫn + Nơron hướng tâm: dẫn truyền xungtruyền thần xung kinh thầntừ cơ kinhquan thụ cảm về TƯTK. ở nơron hướng tâm và + Nơron ly tâm: dẫn truyền xung thần nơronkinh từ lyTƯTK tâm? đến cơ quan phản ứng. hướng tâm TRUNG ƯƠNG THẦN KINH Nơron ly ly tâm Nơron CƠ QUAN THỤ CẢM CƠ QUAN PHẢN ỨNG
12. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 1. Phản xạ Thảo luận nhĩm 1. Phản xạ là gì ? Cho ví dụ về phản xạ ở người và động vật ? 2. Nêu sự khác biệt giữa phản xạ ở động vật với hiện tượng cảm ứng ở thực vật ( ví dụ chạm tay vào cây trinh nữ thì lá cụp lại)
13. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 1. Phản xạ Câu 1 : - Phản xạ là phản ứng của cơ thể để trả lời kích thích của MT dưới sự điều khiển của hệ TK + Sờ tay vào vật nĩng : → rụt tay lại + Nhìn thấy quả chua : → tiết nước bọt
14. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 1. Phản xạ Câu 2 . Sự khác biệt: - Phản xạ ở động vật cĩ sự tham gia của hệ thần kinh : phản xạ phản ứng. - Cảm ứng ở thực vật do thành phần đặc biệt bên trong thực hiện. Ví dụ: Hiện tượng cụp lá ở cây hoa trinh nữ chủ yếu là những biến đổi về trương nước ở các tế bào gốc lá, khơng phải do thần kinh điều khiển.
15. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 1. Phản xạ  - Phản xạ là phản ứng của cơ thể để trả lời kích thích của mơi trường dưới sự điều khiển của hệ thần kinh. Ví dụ: Trời lạnh sởn da gà.
16. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 2. Cung phản xạ nơron trung gian Quan sát hình nơron và cho biết : hướng tâm - Những loại nơron nào tham gia vào cung nơron li tâm phản xạ ? Cơ quan thụ cảm Cơ quan (da) phản ứng (bắp cơ)
17. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 2. CungRễ phản sau xạ Rễ sau Rễ trước Da Cơ B. Cung phản xạ sinhSơ dưỡng đồ: Cung phản xạ vận động
18. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 2. Cung phản xạ nơron trung Quan sát hình và cho biết : gian nơron hướng - Các thành phần tâm của một cung phản xạ ? + Cơ quan thụ cảm. nơron li Cơ quan + Nơron hướng tâm tâm thụ cảm + Nơron li tâm Cơ quan (da) phản + Nơron trung gian ứng (bắp cơ) + Cơ quan phản ứng
19. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 2. Cung phản xạ - Cung phản xạ là gì? + Cung phản xạ là đường dẫn truyền xung thần kinh từ cơ quan thụ cảm qua trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng.
20. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 2. Cung phản xạ  - Cung phản xạ là đường dẫn truyền xung thần kinh từ cơ quan thụ cảm qua trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng. - Cung phản xạ gồm: + Cơ quan thụ cảm + Nơron hướng tâm + Nơron li tâm + Nơron trung gian + Cơ quan phản ứng
21. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 3. Vịng phản xạ Đọc thơng tin trong SGk, quan sát sơ đồ sau và trả lời câu hỏi: - Quan sát hình sau, phân tích đường dẫn truyền xung thần kinh của phản xạ trên?
22. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 3. Vịng phản xạ (nơ ron (nơ ron hướng tâm) li tâm) Bị nĩng Cơ quan Tuỷ sống ngĩn Rút (kích thụ cảm (phân tích) tay tay thich) ở da Nơ ron lại trung gian
23. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 3. vịng phản xạ Trung ương thần kinh (1) (2) (4) Xung 1’ (3) Xung Cơ quan Xung Xung TK TK TK TK li tâm hướng thụ cảm li tâm điều thơng tâm tiếp chỉnh nhận kt báo Cơ quan thụ cảm ngược Cơ quan phản ứng SƠ ĐỒ VỊNG PHẢN XẠ - Thế nào là vịng phản xạ?
24. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 3. Vịng phản xạ Trung ương thần kinh (1) (2) (4) Xung 1’ (3) Xung Cơ quan Xung Xung TK TK TK TK li tâm hướng thụ cảm li tâm điều thơng tâm tiếp chỉnh nhận kt báo Cơ quan thụ cảm ngược Cơ quan phản ứng SƠ ĐỒ VỊNG PHẢN XẠ + Vịng phản xạ là luồng TK bao gồm cung phản xạ và đường phản hồi. Đường phản hồi thơng tin ngược về trung ương TK để điều chỉnh phản ứng
25. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 3. Vịng phản xạ Trung ương thần kinh (1) (2) 1’ Xung (4) Xung Cơ quan Xung Xung TK TK (3) TK TK thụ cảm li tâm điều li tâm hướng thơng tiếp báo chỉnh tâm nhận kt ngược Cơ quan thụ cảm Cơ quan phản ứng SƠ ĐỒ VỊNG PHẢN XẠ -Vịng phản xạ cĩ ý nghĩa như thế nào trong đời sống con người ?
26. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 3. Vịng phản xạ Trung ương thần kinh (2) (1) Cơ quan 1’ (4) Xung Xung Xung Xung thụ cảm (3) TK TK TK TK li tâm hướng tiếp thơng li tâm điều nhận kt chỉnh tâm báo ngược Cơ quan thụ cảm Cơ quan phản ứng SƠ ĐỒ VỊNG PHẢN XẠ + Nhờ hoạt động của của phản xạ mà cơ thể thích nghi kịp thời với sự thay đổi của mơi trường
27. Bài 6 : Phản Xạ II. Cung phản xạ 3. Vịng phản xạ  Vịng phản xạ là luồng TK bao gồm cung phản xạ và đường phản hồi. Đường phản hồi thơng tin ngược về trung ương TK để điều chỉnh phản ứng.
28. Vận dụng
29. Vận dụng 2. Vai trị của Nơron cảm giác là ? a. Truyền xung thần kinh về trung ương. b. Truyền xung thàn kinh đến cơ quan cảm ứng. c. Liên hệ giữa các nơ ron. d. Nối các vùng khác nhau trong trung ương thần kinh.
30. Để bảo vệ các tế bào thần kinh cũng như não bộ em cần làm gì ? - Ngủ đủ giấc ( 7 – 8 tiếng / ngày đêm) - Uống đủ lương nước( 1,5 – 2 lít / ngày - Khơng hút thuốc lá - Khơng uống rượu bia và các chất kích thích ( hêrơin, ) - Tránh thẳng lo âu.
31. Ví dụ khi bị kim đâm vào tay, em hãy phân tích đường đi của xung thần kinh trong phản xạ đĩ - Khi kim đâm vào tay Rút tay lại
32. - Kim (kích thích) Cơ quan thụ cảm da Nơron hướng tâm (tiếp nhận kích thích, phản ứng bằng cách phát sinh xung TK) TƯTK tuỷ sống (phân tích, phát sinh xung TK đ/chỉnh ) co tay, Cơ quan phản ứng Nơron li tâm rụt lại. (cơ ở ngĩn tay và bắp tay)
33. Hướng dẫn về nhà Tìm hiểu thơng tin về bài 7: Bộ xương -Em hãy quan sát hình vẽ ( trang 24) và cho biết bộ xương được chia làm mấy phần cơ bản? - Chức năng của bộ xương - Thế nào là 1 khớp xương? - Cĩ mấy loại khớp xương?