Đề cương ôn giữa học kì I Ngữ văn 9 - Năm học 2020-2021 - Trường THCS Gia Thụy

Nội dung text: Đề cương ôn giữa học kì I Ngữ văn 9 - Năm học 2020-2021 - Trường THCS Gia Thụy

1. TRƯỜNG THCS GIA THỤY ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP GIỮA HỌC KÌ I TỔ XÃ HỘI MÔN : NGỮ VĂN 9 NĂM HỌC 2020 - 2021 A. YÊU CẦU 1. Học sinh nắm vững kiến thức cơ bản của phần Văn bản, Tiếng Việt, Tập làm văn. 2. Biết vận dụng kiến thức đã học vào việc cảm thụ và tạo lập văn bản. 3. Có kĩ năng trả lời câu hỏi mạch lạc, hợp lí. 4. Biết viết đoạn văn NLVH và NLXH. B. NỘI DUNG I. Phần văn bản: 1. Văn bản nghị luận: Đấu tranh cho một thế giới hòa bình; Tuyên bố thế giới về sự sống còn quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em. 2. Văn học trung đại: Chuyện người con gái Nam Xương; Hồi thứ mười bốn (Hoàng Lê nhất thống chí ); Chị em Thúy Kiều, Kiều ở lầu Ngưng Bích 3. Ngữ liệu mở. * Yêu cầu chung: - Học thuộc văn bản thơ, tóm tắt truyện - Nắm được nội dung và ý nghĩa của các văn bản trên - Nêu hoàn cảnh sáng tác, ý nghĩa nhan đề, thể loại của các văn bản trên. II. Phần Tiếng Việt: - Các phương châm hội thoại - Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp * Yêu cầu chung: - Nắm được khái niệm, đặc điểm. - Chuyển từ lời dẫn trực tiếp sang gián tiếp và ngược lại. III. Phần Tập làm văn: Viết đoạn văn: 1. Nghị luận văn học 2. Nghị luận xã hội C. CẤU TRÚC ĐỀ KIỂM TRA: - Dạng đề thi vào lớp 10 THPT D. MỘT SỐ BÀI TẬP THAM KHẢO Bài 1. Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi. (1)Nửa đêm ngày mồng 3 tháng Giêng, năm Kỉ Dậu (1789) vua Quang Trung tới làng Hạ Hồi, huyện Thượng Phúc, lặng lẽ vây kín làng ấy rồi loa truyền gọi, tiếng quân lính luân phiên nhau dạ ran để hưởng ứng, nghe như có hơn vài vạn người. (2)Trong đồn lúc ấy mới biết, ai nấy rụng rời sợ hãi, liền xin ra hàng, lương thực khí giới đều bị quân Nam lấy hết. (3)Vua Quang Trung lại truyền lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ba tấm lại làm thành một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín, tất cả hai mươi bức. (4) Đoạn kén
2. hạng lính khỏe mạnh, cứ mười người khênh một bức, lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành chữ “nhất”, vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc, mờ sáng ngày mồng 5 tiến sát đồn Ngọc Hồi. (5)Quân Thanh nổ súng bắn ra, chẳng trúng người nào cả. (6) Nhân có gió Bắc quân Thanh bèn dùng ống phun khói lửa ra, khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì, hòng làm cho quân Nam nổi loạn. (7)Không ngờ trong chốc lát trời bỗng trở gió Nam, thành ra quân Thanh lại tự làm hại mình. (8)Vua Quang Trung liền gấp rút sau đội quân khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước. (9)Khi gươm giáo hai bên đã chạm nhau thì quăng ván xuống đất, ai nấy đều cầm dao ngắn chém bừa, những người cầm binh khí theo sau nhất tề xông tới mà đánh. 1. Đoạn trích trên trích từ văn bản nào? Ai là tác giả? Các sự việc trong đoạn trích trên được kể theo trình tự như thế nào? 2. Giải nghĩa từ “chữ nhất” 3. Xét về cấu tạo, câu văn “Nhân có gió Bắc quân Thanh bèn dùng ống phun khói lửa ra, khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì, hòng làm cho quân Nam nổi loạn.” thuộc kiểu câu gì? 4. Dựa vào văn bản có chứa đoạn trích, em hãy viết đoạn văn TPH khoảng 12 câu để làm rõ tài thao lược hơn người của vua Quang Trung. Trong đoạn có sử dụng câu bị động và câu có lời dẫn trực tiếp (gạch chân – chú thích rõ câu bị động và lời dẫn trực tiếp) Bài 2. Đọc đoạn trích sau: “Hôm sau vua Quang Trung hạ lệnh tiến quân. Các quân đều nghiêm chỉnh đội ngũ mà đi. Khi đến núi Tam Điệp, Sở và Lân ra đón, đều mang gươm trên lưng mà xin chịu tội. Vua Quang Trung nói: - Các ngươi đem thân thờ ta, đã làm đến chức tướng soái. Ta giao cho toàn hạt cả 11 thừa tuyên, lại cho tùy tiện làm việc. Vậy mà giặc đến không đánh nổi một trận, mới nghe tiếng đã chạy trước. Binh pháp dạy rằng: “Quân thua chém tướng”. Tội của các ngươi đều đáng chết một vạn lần. Song ta nghĩ các ngươi đều là hạng võ dũng, chỉ biết gặp giặc là đánh, đến như việc tùy cơ ứng biến thì không có tài. Cho nên ta để Ngô Thì Nhậm ở đây làm việc với với các ngươi chính là lo về điều đó. Bắc Hà mới yên, lòng người chưa phục, Thăng Long lại là nơi bị đánh cả bốn mặt, không có sông núi để nương tựa. Năm trước ta ra đánh đất ấy, chúa Trịnh quả nhiên không chống nổi, đó là chứng cỡ rõ ràng. Các ngươi đóng quân trơ trọi ở đấy, quân Thanh kéo sang, người trong kinh kì làm nội ứng cho chúng, thì các ngươi làm sao mà cử động được? Các ngươi đã biết nín nhịn để tránh mũi nhọn của chúng, chia ra chặn giữ các nơi hiểm yếu, bên trong thì kích thích lòng quân, bên ngoài thì làm cho giặc kiêu căng, kế ấy cũng rất đúng. Khi mới nghe nói ta đã đoán là do Ngô Thì Nhậm chủ mưu, sau hỏi Văn Tuyết thì quả đúng là như vậy.” 1. Đoạn trích trên là lời của ai nói với ai? Nói trong hoàn cảnh nào? 2. Giải nghĩa từ “võ dũng”? 3. Hãy chỉ ra một câu nghi vấn trong đoạn trích trên. Cho biết câu nghi vấn đó dùng để thực hiện hành động nói nào? 4. Dựa vào văn bản có chứa đoạn trích, em hãy viết đoạn văn TPH khoảng 12 câu để làm rõ sự sáng suốt nhạy bén của vua Quang Trung. Trong đoạn có sử dụng câu bị động và câu có lời dẫn trực tiếp (gạch chân – chú thích rõ câu bị động và lời dẫn trực tiếp) Bài 3. Một đoạn trích trong sách Ngữ văn 9 - Tập 1, có câu: “Kiều càng sắc sảo mặn mà” 1. Hãy chép 11 câu thơ nối tiếp câu thơ trên. 2. Đoạn thơ em vừa chép có trong tác phẩm nào, do ai sáng tác? Kể tên nhân vật được nói đến trong đoạn thơ. 3. Chỉ ra một thành ngữ có trong đoạn thơ em vừa chép và cho biết việc tác giả sử dụng thành ngữ đó nhằm mục đích gì?. 4. Dựa vào đoạn thơ vừa chép, em hãy viết đoạn văn TPH khoảng 12 câu để làm rõ vẻ đẹp tài, sắc của nhân vật được nói đến trong đoạn thơ vừa chép, trong đoạn có sử dụng câu ghép và câu có lời dẫn trực tiếp (gạch chân và chú thích rõ câu ghép và lời dẫn trực tiếp).
3. Bài 4. Trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”, tác giả Nguyễn Du đã viết: Vân xem trang trọng khác vời, Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang. Hoa cười ngọc thốt đoạn trang, Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da. 1. Hãy chỉ ra một biện pháp tu từ mà tác giả đã sử dụng trong đoạn thơ trên và nêu rõ hiệu quả của biện pháp nghệ thuật ấy. 2. Bằng đoạn văn quy nạp khoảng 12 câu, em hãy nêu cảm nhận của mình về vẻ đẹp của Thúy Vân trong những câu thơ trên. Trong đoạn có sử dụng câu cảm thán và câu có lời dẫn trực tiếp (gạch chân và chú thích rõ câu cảm thán và lời dẫn trực tiếp). Bài 5. Cho câu thơ “Tưởng người dưới nguyệt chén đồng.” 1. Chép 3 câu thơ nối tiếp câu thơ trên. 2. Câu thơ cuối đoạn thơ vừa chép, Nguyễn Du đã sử dụng biện pháp tu từ gì? Nêu tác dụng của biện pháp tu từ ấy. 3. Bằng đoạn văn khoảng 10 câu, nêu cảm nhận của em về nỗi nhớ người yêu của Kiều qua đoạn thơ vừa chép. Trong đoạn có sử dụng phép nối và thành phần biệt lập tình thái. (Gạch chân – chú thích rõ) Bài 6. Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi: Đôi khi cuộc sống dường như muốn cố tình đánh ngã bạn. Nhưng hãy đừng mất lòng tin. Tôi biết chắc chắn rằng, điều duy nhất đã giúp tôi tiếp tục bước đi chính là tình yêu của tôi dành cho những gì tôi đã làm. Các bạn phải tìm ra được cái các bạn yêu quý. Điều đó luôn đúng cho công việc và cho cả những người thân yêu của bạn. Công việc sẽ chiếm phần lớn cuộc đời bạn và cách duy nhất để thành công một cách thực sự là hãy làm những việc mà bạn tin rằng đó là những việc tuyệt vời. Và cách để tạo ra những công việc tuyệt vời là bạn hãy yêu việc mình làm. Nếu như các bạn chưa tìm thấy nó, hãy tiếp tục tìm kiếm. Đừng bỏ cuộc bởi vì bằng trái tim bạn, bạn sẽ biết khi bạn tìm thấy nó. Và cũng sẽ giống như bất kì một mối quan hệ nào, nó sẽ trở nên tốt dần lên khi năm tháng qua đi. Vì vậy hãy cố gắng tìm kiếm cho đến khi nào bạn tìm ra được tình yêu của mình, đừng từ bỏ. (Trích Steve Jobs với những phát ngôn đáng nhớ, theo 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích? 2. Xét về cấu tạo, câu văn “Công việc sẽ chiếm phần lớn cuộc đời bạn và cách duy nhất để thành công một cách thực sự là hãy làm những việc mà bạn tin rằng đó là những việc tuyệt vời.” thuộc kiểu câu gì? 3. Em hiểu thế nào về cau nói “Đôi khi cuộc sống dường như muốn cố tình đánh ngã bạn.”? 4. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 1/2 trang giấy ) trình bày suy nghĩ của em về ý kiến của Steve Jobs được nêu trong đoạn trích: Cách duy nhất để thành công một cách thực sự là hãy làm những việc mà bạn tin rằng đó là những việc tuyệt vời. BGH DUYỆT TỔ CM DUYỆT NHÓM CM Phạm Thị Hải Vân Trương Thị Thanh Xuân Phùng Thị Ánh Tuyết