Đề cương ôn tập học kì II môn Lịch sử Lớp 8 - Đỗ Văn Thuật

Nội dung text: Đề cương ôn tập học kì II môn Lịch sử Lớp 8 - Đỗ Văn Thuật

1. ĐỖ VĂN THUẬT – THCS VŨ ĐÔNG 1 NGÂN HÀNG ĐỀ KIỂM TRA HKII MÔN : LỊCH SỬ 8. I/ TÁI HIỆN: 1) Nêu nội dung cơ bản của Hiệp ước Nhâm Tuất ngày 5-6-1862 ? - Triều đình thừa nhậnquyền cai quản của Pháp ở 3 tỉnh miền Đông Nam Kì và đảo Côn Lôn. - Mở 3 cửa biển Đà Nẳng, Ba Lạt, Quảng Yên cho Pháp vào tự do buôn bán. - Cho phép người Pháp, Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô, bãi bỏ lệnh cấm đạo trước đây. - Bồi thường cho Pháp một khoảng chiến phí tương đương 288 vạn lạng bạc. - Pháp sẽ “ trả lại” thành Vĩnh Long cho triều đình chừng nào triều đình buộc được dân chúng ngừng kháng chiến . 2) Trình bày những nét chính của khởi nghĩa Trương Định 1862-1884 ? - Được nhân dân tôn Bình Tây đại nguyên soái . Trương Định không những không hạ vũ khí theo lệnh triều đình mà hoạt động ngày càng mạnh mẽ. Nghĩa quân theo ông rất đông. - Để dập tắt cuộc khởi nghĩa này, tháng 2-1863, thực dân Pháp mở cuộc tấn công quy mô vào căn cứ Tân Hoà ( Gò Công ). Sau 3 ngày chiến đấu liên tục, nghĩa quân rút lui, rồi về căn cứ Tân Phước. Được tay sai dẫn đường, quân địch mở cuộc tấn công bất ngờ. Bị thương nặng, Trương Định rút gươm tự sát để bảo toàn khí tiết(20-8-1864). - Mặc dù bị tổn thất cuộc kháng chiến vẫn tiếp tục. Trương Quyền con Trương Định đưa một bộ phận lên Tây Ninh phối hợp với người Cam-pu-chia chống Pháp. Bộ phận còn lại chia thành các nhóm nhỏ, toả đi xây dựng các căn cứ khác. 3) Trình bày những nét chính về cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân Nam Kì. - Nhân dân Nam Kì nêu cao tinh thần quyết tâm chống Pháp. Họ nổi lên khởi nghĩa khắp nơi. - Nhiều trung tâm kháng chiến được lập ra ở Đồng Tháp Mười, Tây Ninh, Bến Tre, Vĩnh Long, Sa Đéc, Trà Vinh, Rạch Giá, Hà Tiên với những lãnh tụ nổi tiếng như Trương Quyền, Phan Liêm, Phan Tôn, Nguyễn Trung Trực, Nguyễn Hữu Huân .Trong số đó, nhiều người thà chết chứ không chịu hợp tác với giặc; lại có người dùng văn thơ để chiến đấu như Nguyễn Đình Chiểu, Hồ Huân Nghiệp,Phan Văn Trị . 4) Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất ( 1873) như thế nào? - Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy quân Pháp do Gác-ni-ê kéo ra Bắc. - Sáng ngày 20-11-1873, quân Phápnổ súng đánh thành Hà Nội. - 7.000 quân của triều đình dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương, cố gắng cản giặc nhưng thất bại. Buổi trưa thành mất, Nguyễn Tri Phương bị thương. Bị giặc bắt, ông nhịn ăn mà chết. - Trong vòng chưa đầy một tháng, Pháp cho quân tỏa đi chiếm Hải Dương,HưngYên, Phủ Lí, Ninh Bình , Nam Định. 5) Trình bày diễn biến trận Cầu Giấy lần thứ nhất ngày 21-12-1873 ? Ý nghĩa của chiến thắng này? - Diễn biến : + Thấy quân địch ở Hà Nội tương đối yếu, quân ta khép chặt vòng vây. + Ngày 21-12-1873, khi quân Pháp đánh ra Cầu Giấy, chúng đã bị đội quân của Hoàng Tá Viêm phối hợp với quân Cờ Đen của Lưu Vĩnh Phúc phục kích. + Gác-ni-ê cùng nhiều sĩ quan và binh lính Pháp bị giết tại trận. - Ý nghĩa: Chiến thắng Cầu Giấy khiến quân Pháp hoang mang, còn quân ta thì phấn khởi , càng hăng hái đáng giặc. 6) Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai thế nào?
2. ĐỖ VĂN THUẬT – THCS VŨ ĐÔNG 2 - Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước 1874, tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh. Thực dân Pháp do Ri-vi-e đem quân ra Bắc. - Ngày 25-4-1882 Ri-vi-e gửi tối hậu thư cho Tổng đốc Hoàng Diệu, đòi nộp khí giới và giao thành không điều kiện . - Không đợi trả lời. quân Pháp nổ súng tấn công. Quân Ta anh dũng chống trả, nhưng chỉ cầm cự được gần một buổi sáng. Đến trưa thành mất. Hoàng Diệu tự tử. - Triều đình vô cùng lúng túng để thực dân Pháp tỏa đi đánh chiếm các tỉnh khác ở Bắc Kì. 7) Nội dung Hiệp ước Hac-măng ngày 25-8-1883 ? - Triều đình Huế chính thức thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung Kì để nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp. Ba tỉnh Thanh- Nghệ- Tĩnh được sáp nhập vào Bắc Kì. - Triều đình được cai quản vùng Trung Kì, nhưng mọi việc đều phải thông qua viên Khâm sứ Pháp ở Huế. - Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xuyên kiểm soát công việc của quan lại triều đình, nắm các quyền trị an và nội vụ. Mọi việc giao thiệp với nước ngoài (kể cả với TQ) đều do thực dân Pháp nắm. Triều đình Huế phải rút hết quân đội ở Bắc Kì về Trung Kì. 8) Thái độ của nhân dân ta khi triều đình Huế kí các hiệp ước đầu hàng thực dân Pháp như thế nào? - Phong trào chống Pháp của nhân dân phát triển mạnh hơn . - Nhiều sĩ phu văn thân là quan lại triều đình ở các địa phương đã phản đối triều đình đầu hàng. Đây chính là cơ sở để phe chủ chiến trong triều đình Huế do Tôn Thất Thuyết cầm đầu mạnh tay hành động. 9) Nguyên nhân , diễn biến cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế ? - Nguyên nhân: + Phe chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu muốn giành lại chủ quyền từ tay Pháp khi có điều kiện. + Pháp quyết tâm tiêu diệt phe chủ chiến. - Diễn biến: + Đêm 4 rạng 5/7/1885 Tôn Thất Thuyết ra lệnh tấn công quân Pháp ở toà Khâm sứ và đồn Mang Cá. + Quân Pháp nhất thời rối loạn, sau đó củng cố tinh thần chúng phản công chiếm Hoàng thành. + Chúng tàn sát, cướp bóc dã man, giết hại hàng trăm người vô tội. 10)Nguyên nhân bùng nổ phong trào Cần Vương ? - Cuộc phản công ở Huế thất bại, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi chạy ra Tân Sở. Tại đây ngày 13-7-1885, ông nhân danh vua Hàm Nghi ra “Chiếu Cần Vương” kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước. Từ đó có một phong trào yêu nước chống xâm lược đã dâng lên sôi nổi kéo dài đến cuối thế kỉ XIX, được gọi là phong trào Cần Vương. 11)Trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy ? - Căn cứ: Bãi Sậy(Hưng Yên), đó là vùng đầm lầy ở các huyện Văn Lâm, Khoái Châu, Yên Mỹ, - Lãnh đạo: năm 1883-1885là Đinh Gia Huế. Năm 1885-1892 : là Nguyễn Thiện Thuật. - Nghĩa quân đã xây dựng căn cứ kháng chiến và triệt để áp dụng chiến thuật du kích đánh địch. giặc nhiều lần mở cuộc tấn công qui mô vào căn cứ nhằm tiêu diệt nghĩa quân. Sau những trận chống càng liên tiếp, lực lượng nghĩa quân bị suy giảm đến năm 1892 khởi nghĩa tan rã. 12)Trình bày khởi nghĩa Hương Khê giai đoạn 1888-1895 ?
3. ĐỖ VĂN THUẬT – THCS VŨ ĐÔNG 3 - Từ 1888- 1895 là thời kì chiến đấu của nghĩa quân. Dựa vào vùng rừng núi hiểm trở, có sự chỉ huy thống nhất và phối hợp tương đối chặt chẽ, nghĩa quân đã đẩy lùi nhiều cuộc hành quân càn quét của địch. - Để đối phó, thực dân Pháp tập trung binh lực và xây dựng một hệ thống đồn bót dày đặc nhằm bao vây, cô lập nghĩa quân. Đồng thời chúng mở nhiều cuộc tấn công quy mô vào Ngàn Trươi, là căn cứ chính của cuộc khởi nghĩa. - Nghĩa quân phải chiến đấu trong điều kiện ngày càng gian khổ hơn, lực lượng suy yếu dần. Sau khi chủ tướng Phan Đình Phùng hi sinh ngày 28-12-1895, cuộc khởi nghĩa được duy trì thêm một thời gian nữa rồi tan rã. 13)Kể tên những sĩ phu tiêu biểu trong phong trào cải cách ở nửa cuối TK XIX. Nêu những nội dung chính trong các đề nghị cải cách của họ. - Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế xin mở cử biển Trà Lý ( Nam Định). - Đinh Văn Điền xin đẩy mạnh khai hoang, khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng. - Viện Thượng bạc xin mở cửa biển thông thương với bên ngoài. - Nguyễn Trường Tộ gửi 3 bản điều trần xin cải cách về nhiều mặt. - Nguyễn Lộ Trạch dâng 2 bản “Thời vụ sách” đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước . 14)Chính sách Văn hoá, giáo dục của Pháp cuối TK XIX đầu TK XX như thế nào ? - Cho đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì chế độ giáo dục của thời phong kiến, song trong một số kì thi có thêm môn tiếng Pháp. - Về sau, do nhu cầu học tập của con em các quan chức thực dân và cũng để tạo một lớp người bản xứ phục vụ cho công việc cai trị, chính quyền Pháp ở Đông Dương bắt đầu mở trường học mới cùng một số cơ sở văn hoá, y tế. - Hệ thống giáo dục phổ thông chia làm 3 bậc: Ấu học ở xã, Tiểu học ở phủ, huyện.Trung học ở tỉnh. 15)Trình bày phong trào Đông Du ( 1905-1909 ) ? - Năm 1904 những người yêu nước Việt Nam thành lập hội Duy Tân do Phan Bội Châu đứng đầu. - Mục đích của hội: Lập ra một nước Việt Nam độc lập. - Hoạt động chủ yếu của hội là tổ chức học sinh Việt Nam sang Nhật du học. - Phong trào Đông du được thực hiện từ 1905-1908, sau đó Pháp cấu kết với Nhật trục xuất tất cả những người yêu nước Việt Nam. 16)Trình bày vụ mưu khởi nghĩa ở Huế ( 1916 ) ? - Lãnh đạo: Thái Phiên, Trần Cao Vân, vua Duy Tân. - Lực lượng khởi nghĩa: Binh lính người Việt. - Diễn biến: Kế hoạch khởi sự dự kiến vào đêm 3 rạng 4-5-1916 tại Huế. Song việc chuẩn bị của những người lãnh đạo có nhiều sơ hở nên kế hoạch bị bại lộ.Các trại lính của người Việt bị đóng cửa, khí giới bị tước. Thái Phiên, Trần Cao Vân bị bắt và sau đó kết án tử hình. Vua Duy Tân bị truất ngôi rồi đưa đi đày ở châu Phi. 17)Trình bày cuộc khởi nghĩa binh lính và tù chính trị ở Thái Nguyên ( 1917 ) ? - Lãnh đạo: Lương Ngọc Quyến, Đội Cấn. - Lực lượng khởi nghĩa: Binh lính và tù chính trị. - Diễn biến: Nghĩa quân đã phá nhà lao, thả tù chính trị, chiếm các công sở, làm chủ tỉnh lị Thái Nguyên trong một tuần lể, nhưng lại không chiếm được trại lính Pháp. Do vậy khi
4. ĐỖ VĂN THUẬT – THCS VŨ ĐÔNG 4 có viện binh Pháp kéo đến, chúng tập trung từ ngoài đáng vào từ trong đáng ra làm cho nghĩa quân rút ra khỏi tỉnh lị. Lương Ngọc Quyến đã hi sinh trong chiến đấu. - Cuộc chiến đấu kéo dài gần 5 tháng ở rừng núi vô cùng gian khổ. Bị thương, Đội Cấn tự sát, nêu cao ý chí bất khuất của người chỉ huy và của các nghĩa quân anh hùng. II/ VẬN DỤNG ĐƠN GIẢN: 1) Chiến sự ở Gia Định năm1859 diễn ra như thế nào ? Em có nhận xét gì về thái độ chống quân Pháp xâm lược của triều đình Huế ? - Ngày 17-2-1859 thực dân Pháp tấn công thành Gia Định. Quân triều đình chống cự yếu ớt rồi tan rã, mặc dù có nhiều binh khí, lương thực. - Tình hình Pháp gặp nhiều khó khăn.Quân ít lại bị các toán nghĩa binh tấn công. - Trong khi đó quân triều đình chủ trương phòng ngự bị động, Không tấn công Pháp. - Khi có thêm viện binh, ngày 24-2-1861 quân Pháp đánh chiếm Đại đồn Chí Hoà. Sau đó lần lượt đánh chiếm Định Tường, Biên Hoà và Vĩnh Long. - Ngày 5-6-1862 triều đình Huế kí Hiệp ước Nhâm Tuất nhường cho Pháp nhiều quyền lợi. * Nhận xét: Triều đình không có quyết tâm chống giặc, chống cự yếu ớt chỉ “ thủ hiểm” ở Đại đồn ( Chí Hoà). 2) Trình bày diễn biến trận Cầu Giấy lần thứ hai năm 1883 ? Tại sao thực dân Pháp không nhượng bộ triều đình Huế sau khi Ri-vi-e bị giết tại trận Cầu Giấy năm 1883 ? - Diễn biến: + Ngày 15-5-1883, hơn tên địch kéo ra Cầu Giấy đã lọt vào trận địa mai phục của quân ta.Quân Cờ đen đem lại phối hợp với quân của Hoàng Tá Viêm đổ ra đánh. Nhiều sĩ quan và binh lính Pháp bị giết, trong đó có Ri-vi-e. - Pháp không nhượng bộ triều đình Huế vì: + Sau chiến thắng Cầu Giấy, triều đình Huế lại chủ trương thương lượng với Pháp, hi vọng địch sẽ rút quân như lần trước. + Nhưng tình hình lúc này đã khác. Sau khi có thêm viện binh, cuối tháng 7-1883 nhân cơ hội vua Tự Đức mới qua đời, nội bộ triều đình đang lục đục, chủ nghĩa tư bản Pháp đang trên đà phát triển, thực dân Pháp quyết định đem quân tấn công thẳng vào cửa Thuận An, cửa ngõ kinh thành Huế. 3) Nêu các chính sách của thực dân Pháp trong các ngành kinh tế ?Các chính sách trên nhằm mục đích gì ? - Nông nghiệp: Đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất. Bóc lột theo kiểu phát canh thu tô. - Công nghiệp: Tập trung khai thác than và kim loại . Sản xuất xi măng, gạch ngói, điện nước, - Giao thông vận tải: Xây dựng hệ thống giao thông vận tải để tăng cường việc bóc lột kinh tế và đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân. - Thương nghiệp: Độc quyền thị trường Việt Nam. Đánh các thứ thuế, nặng nhất là thuế muối, thuế rượu, 4) Cùng với sự phát triển của đô thị, các giai cấp, tầng lớp mới nào đã xuất hiện ? Thái độ của họ đối với cách mạng giải phóng dân tộc như thế nào? Vì sao họ lại có thái độ như vậy ? - Tầng lớp Tư sản: thoả hiệp với đế quốc. Họ yếu ớt vế kinh tế và chính trị, họ chỉ mong muốn có những thay đổi nhỏ để dễ làn ăn sinh sống, chứ chưa tỏ thái độ hưởng ứng các cuộc vận động đấu tranh giải phóng dân tộc. - Tầng lớp Tiểu tư sản: Có ý thức dân tộc, tích cực tham gia cuộc vận động cứu nước đầu thế kỉ XX. Vì đời sống của họ dễ chịu hơn nông dân, công nhân nhưng bấp bênh.
5. ĐỖ VĂN THUẬT – THCS VŨ ĐÔNG 5 - Giai cấp công nhân: Có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ chống đế quốc,phong kiến.Họ là giai cấp vô sản bị áp bức bóc lột nặng nhất. 5) Em hãy cho biết nội dung Hiệp ước Giáp Tuất ( 15-3-1874 ) ? Tại sao triều đình Huế kí Hiệp ước Giáp Tuất ? * Hiệp ước Giáp Tuất: - Pháp sẽ rút quân khỏi Bắc Kì. - Triều đình Huế thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì là hoàn toàn thuộc Pháp. * Nhà Nguyễn kí hoà ước nhượng bộ thực dân Pháp vì sợ mất quyền lợi thống trị của dòng họ. 6) Trình bày các hoạt động của Nguyễn Tất Thành từ năm 1911-1918 ? - Giữa năm 1911, tại cảng Nhà Rồng ( Sài Gòn) , Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước. - Người đã qua nhiều nước châu Phi, châu Mĩ, châu Âu. Đến 1917 Người trở lại Pháp. - Người tham gia hoạt động trong Hội những người Việt Nam yêu nước, Người viết báo, truyền đơn, phát biểu trong các cuộc mit tinh để tố cáo thực dân và tuyên truyền cho cách mạng Việt Nam. - Người sống và hoạt động trong phong trào công nhân Pháp, tiếp nhận ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga, tư tưởng của Người dần có sự chuyển biến. 7) Tình hình nào dẫn đến cuộc phản công ở Huế tháng 7-1885 ? - Sau hiệp ước 1883, 1884 phái chủ chiến vẫn nuôi hi vọng giành lại chủ quyền. - Tôn Thất Thuyết người cầm đầu phái chủ chiến ra sức xây dựng lực lượng, tích trữ lương thảo, khí giới . Ông còn thẳng tay trừng trị những kẻ thân Pháp và đưa vua Hàm Nghi lên ngôi. - Thực dân Pháp tìm mọi cách để tiêu diệt phe chủ chiến. 8) Diễn biến cuộc khởi nghĩa Ba Đình ? - Cuộc chiến đấu bắt đầu quyết liệt từ tháng 12-1886 đến 1-1887 khi giặc Pháp mở cuộc tấn công quy mô vào căn cứ. - Nghĩa quân đã cầm cự suốt trong 34 ngày đêm, đẩy lùi nhiều đợt tấn công của giặc. - Cuối cùng, để chấm dứt cuộc vây hãm, quân giặc liều chết xông vào. - Chúng phun dầu thiêu trụi các luỹ tre, triệt hạ và xoá tên ba làng trên bản đồ hành chính. - Nghĩa quân phải mở đường máu rút lên Mã Cao, thuộc miền Tây Thanh Hoá, tiếp tục chiến đấu thêm một thời gian rồi tan rã. 9) Em có nhận xét gì về phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối TK XIX ? - Phong trào kháng chiến ở đây bùng nổ sau đồng bằng nhưng lại tồn tại bền bỉ và kéo dài. - Phong trào chống Pháp ở miền núi nổ ra kịp thời, phát triển mạnh mẽ, được duy trì tương đối lâu dài, đã trực tiếp góp phần làm chậm quá trình xâm lược và bình định của thực dân Pháp. 10)Vì sao cuối TK XIX các quan lại sĩ phu đưa ra những đề nghị cải cách ? - Tình trạng đất nước ngày một nguy khốn, đồng thời xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân, muốn cho nước nhà giàu mạnh, có thể đương đầu với cuộc tấn công ngày càng dồn dập của kẻ thù, một số quan lại, sĩ phu yêu nước thức thời đã mạnh dạn đưa ra những đề nghị, yêu cầu đổi mới công việc nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hoá, của nhà nước phong kiến. 11)Tại sao các nhà yêu nước Việt Nam đầu TK XX muốn noi theo con đường cứu nước của Nhật Bản ?
6. ĐỖ VĂN THUẬT – THCS VŨ ĐÔNG 6 - Trong lúc xã hội Việt Nam có sự phân hoá sâu sắc thì vào những năm đầu thế kỉ XX, các tư tưởng dân chủ tư sản ở châu Âu được truyền bá vào nước ta qua sách bào của Trung Quốc. - Nhật Bản đi theo con đường Tư bản chủ nghĩa và trở nên giàu mạnh cũng kích thích nhiều nhà yêu nước lúc bầy giờ muốn noi theo con đường cứu nước của Nhật Bản. - Với lòng yêu nước nồng nàn và sự hiểu biết mới, những trí thức Nho học tiến bộ Việt Nam lao vào cuộc vận động cứu nước theo con đường Dân chủ tư sản với tất cả nhiệt tình tuổi trẻ. III / VẬN DỤNG TỔNG HỢP: 1) Vì sao triều đình nhà Nguyễn lại ký hiệp ước đầu hàng Pháp ? - Triều đình Huế bạc nhược, khiếp sợ trước sức mạnh của thực dân Pháp. - từng bước nhân nhượng rồi đi đến đầu hàng hoàn toàn với Pháp để bảo vệ quyền lợi của giai cấp và của dòng họ. - Để rảnh tay đối phó với phong trào nông dân khởi nghĩa chống triều đình. 2) Nguyên nhân nào trào lưu cải cách Duy tân ở Việt Nam cuối TK XIX ra đời ? Vì sao kết cục các đề nghị cải cách đó không thực hiện được ? * Nguyên nhân: + Tình hình kinh tế- xã hội Việt Nam nữa cuối TK XIX khủng hoảng nghiêm trọng. + Các sĩ phu xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân muốn cho nước nhà giàu mạnh, tạo nên thực lực quốc gia để chống Pháp. * Kết cục: Các đề nghị cải cách không thực hiện được do: + Triều đình nhà Nguyễn bảo thủ, bất lực. + Thiếu quyết tâm cải cách và đổi mới đất nước. 3) Nguyên nhân của những chuyển biến về kinh tế, xã hội, tư tưởng trong phong trào yêu nước Việt Nam đầu TK XX ? - Thời kỳ nầy trào lưu tư tưởng dân chủ tư sản được truyền vào Việt Nam. - Thực dân Pháp tiến hành chương trình “khai thác thuộc địa lần thứ nhất” làm cho kinh tế, xã hội Việt Nam biến đổi. - Tầng lớp Tư sản dân tộc ra đời , và các sĩ phu tiến bộ cũng tiếp thu những luồng tư tưởng mới nên họ muốn noi theo Nhật Bản để duy tân tự cường. - Nên xu hướng cách mạng dân chủ tư sản đã xuất hiện tại Việt Nam. 4) Vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước Liên bang Đông Dương . LIÊN BANG ĐÔNG DƯƠNG ( Toàn quyền người Pháp ) BẮC KÌ TRUNG KÌ NAM KÌ LÀO CAMPUCHIA ( Thống sứ) ( Khâm sứ) (Thống đốc) (Khâm sứ) (Khâm sứ) Bộ máy chính quyền cấp kì ( Pháp)
7. ĐỖ VĂN THUẬT – THCS VŨ ĐÔNG 7 Bộ máy chính quyền cấp tỉnh,huyện ( Pháp + Bản xứ ) Bộ máy chính quyền cấp xã, thôn ( Bản xứ ) 5) Vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy cai trị của thực dân Pháp ở Việt Nam ? VIỆT NAM BẮC KÌ TRUNG KÌ NAM KÌ ( nửa bảo hộ ) ( bảo hộ ) ( thuộc địa ) ( Người Pháp trực tiếp chỉ huy) Tỉnh Tỉnh Tỉnh ( Người Pháp trực tiếp chỉ huy) Phủ ( thông qua tay sai người Việt ) Huyện, Châu ( thông qua tay sai người Việt) Xã ( thông qua tay sai người Việt) IV / VÂN DỤNG SUY LUẬN : 1) Nêu những điểm giống nhau của 2 trận Cầu Giấy năm 1873 và năm 1883 ? - Lực lượng đánh Pháp đều là quân của Hoàng Tá Viêm và quân Cờ Đen của Lưu Vĩnh Phúc. - Quân Pháp đều bị phục kích tiêu diệt. - Cả 2 trân đều giết chết được chỉ huy cao nhất của Pháp là Gác-ni-ê và Ri-vi-e. 2) Nguyên nhân nào làm cho nước ta trở thành thuộc địa của Pháp ? - Giai cấp phong kiến nhu nhược yếu hèn không biết dựa vào dân để tổ chức kháng chiến. - Nhà Nguyễn không chịu canh tân đất nước để tạo ra thực lực quốc gia chống ngoại xâm. 3) Vì sao nói khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu của phong trào Cần Vương ? - Lãnh đạo gồm nhiều văn thân sĩ phu các tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tỉnh. - Thời gian kéo dài 10 năm. - Qui mô rộng lớn, nghĩa quân hoạt động trên địa bàn rộng 4 tỉnh. - Lực lượng đông, gồm 15 quân thứ , mỗi quân thứ có từ 100-500 người. - Tính chất ác liệt, nghĩa quân chiến đấu chống thực dân Pháp và chống cả triều đình phong kiến bù nhìn.
8. ĐỖ VĂN THUẬT – THCS VŨ ĐÔNG 8 - Lập được nhiều chiến công, gây cho Pháp nhiều thiệt hại. 4) Khởi nghĩa Yên Thế có đặc điểm gì khác so với các cuộc khởi nghĩa cùng thời ? - Mục tiêu chiến đấu không phải là để khôi phục chế độ phong kiến, bảo vệ ngôi vua như các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương. - Từ lãnh tụ đến nghĩa quân đều là nông dân. - Nổ ra ở vùng trung du, có lối đánh linh hoạt cơ động. - Tồn tại dai dẳng suốt 30 năm, gây cho địch nhiều thiệt hại. 5) Theo em, chính sách văn hoá, giáo dục của Pháp có phải để “ khai hoá văn minh” cho người Việt Nam hay không ? Vì sao ? - Mục đích của chính sách này là nô dịch và ngu dân. - Vì thông qua giáo dục phong kiến, thực dân Pháp muốn tạo ra lớp người chỉ biết phục tùng. - Triệt để sử dụng phong kiến Nam triều, dùng người Việt trị người Việt. - Kìm hãm nhân dân ta trong vòng ngu dốt để dể bề cai trị. 6) Vì sao Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước ? - Nguyễn Tất Thành sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh nước nhà rơi vào tay thực dân Pháp. - Nhiều phong trào đấu tranh nổ ra liên tiếp nhưng đều thất bại. - Tuy khâm phục Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám, Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, nhưng Nguyễn Tất Thành không tán thành đường lối hoạt động của họ nên quyết định tìm con đường cứu nước mới cho dân tộc. 7) Con đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành có gì mới so với những nhà yêu nước chống Pháp trước đó ? - Các nhà yêu nước trước như Phan Bội Châu sang phương Đông như Nhật Bản, Trung Quốc xin họ giúp Việt Nam đánh Pháp và chủ trương bạo động để đánh đuổi Pháp. - Phan Chu Trinh thì chủ trương đấu tranh bằng phương pháp cải lương. - Nguyễn Tất Thành sang phương tây nơi có tư tưởng tự do, bình đẳng có kinh tế, khoa học kĩ thuật phát triển. Trong quá trình đó Người bắt gặp chân lý cứu nước của chủ nghĩa Mác-Lênin đi theo con đường của cách mạng tháng Mười Nga. Đây là con đừong cứu nước đúng đắn vì nó phù hợp với xu thế phát triển của thời đại.