Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 52: Phương pháp thuyết minh - Trường THCS Trưng Vương

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 52: Phương pháp thuyết minh - Trường THCS Trưng Vương

1. Trường THCS Trưng Vương Giáo án ngữ văn 8 BÀI : PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINH Tuần 13 Tiết 52 Giáo viên : I/ MỤC TIÊU BÀI DẠY 1. Kiến thức - Kiến thức về văn bản thuyết minh - Đặc điểm, tác dụng của các phương pháp thuyết minh. 2. Kỹ năng: - Nhận biết và vận dụng các phương pháp thuyết minh thông dụng. - Rèn luyện khả năng quan sát để nắm bắt được bản chất của sự vật. - Tích luỹ và nâng cao tri thức đời sống. - Phối hợp sử dụng các phương pháp thuyết minh để tạo lập văn bản thuyết minh theo yêu cầu. - Lựa chọn phương pháp phù hợp như định nghĩa, so sánh, phân tích, liệt kê để TM về nguồn gốc, đặc điểm, công dụng của đối tượng. 3. Thái độ: HS có thái độ hào hứng, chủ động tạo lập được văn bản thuyết minh đúng phương pháp. 4/ Năng lực cần đạt : lập kế hoạch làm việc, thu thập, xử lí thông tin, năng lực ứng dụng 000 II/ PHƯƠNG TIỆN, TÀI LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY 1.Chuẩn bị : + Giáo viên : Giáo án, Tranh ảnh, Tài liệu về địa phương + Học sinh : Sách giáo khoa, vở ghi, vở soạn, đồ dùng học tập, 2. Tài liệu : 3. Phương pháp dạy : + Phương pháp : Thảo luận nhóm, động não, phân tích, sưu tầm rồi trình bày tư liệu + Kĩ thuật : Dạy học hợp tác III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức : Sĩ số, nề nếp 2. Kiểm tra bài cũ : - Thế nào là văn bản thuyết minh? Đặc điểm của văn bản thuyết minh? 3. Bài mới : + Khởi động + Giới thiệu bài mới : Ở tiết học trước chúng ta đã được tìm hiểu về văn thuyết minh, vai trò của nó trong đời sống như thế nào? Vậy làm thế nào để nội dung thuyết minh được rõ ràng có sức thuyết phục mọi người chúng ta cần sử dụng phương pháp nào? Đó chính là nội dung của bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT HĐ1: Hướng dẫn tìm hiểu các phương pháp thuyết minh. (20p) Yêu cầu h/s xem lại các văn bản: I. Tìm hiểu các phương pháp thuyết Cây dừa Bình Định, Tại sao lá cây minh: có màu xanh. Các văn bản ấy đã sử - Các tri thức về: sự vật ( cây 1. Quan sát, học tập, tích luỹ tri dụng các loại tri thức gì? dừa ), khoa học ( lá cây, con thức để làm bài văn thuyết minh. giun đất ), lịch sử ( khởi nghĩa ), ? Công việc cần chuẩn bị để viết văn hóa ( Huế ). - Cần quan sát: tìm hiểu đối một bài văn thuyết minh? Quan sát, ượng về màu sắc, hình dáng, kích học tập, tích luỹ có vai trò ntn thước, tính chất. trong bài văn thuyết minh? Trả lời - Học tập: tìm hiểu qua sách báo, tài liệu, từ điển.
2. - Tham quan: tìm hiểu trực tiếp, ghi - Tưởng tượng, suy luận sẽ nhớ qua các giác quan, các ấn tượng. không đúng với thực tế đã có do -> Có vai trò quan trọng là cơ sở để ? Bằng tưởng tượng, suy luận có vậy tri thức đó không đảm bảo viết văn bản TM. thể có tri thức để làm bài văn sự chính xác về đối tượng cần thuyết minh không? thuyết minh, mà phải quan sát thực tế. - Từ “Là” dung trong cách nêu ? Đọc VDa/ 26. Trong câu văn trên định nghĩa. ta thường gặp từ gì, dựng trong - Cung cấp kiến thức về văn hóa, những trường hợp nào? nghệ thuật, về nguồn gốc xuất ? Sau từ “là” người ta cung cấp thân ( nhân vật lịch sử ). những tri thức gì? - Giúp người đọc hiểu về đối tượng. - A là B . ? Dung phương pháp nêu định + A: đối tượng cần TM. nghĩa có tác dụng gì? + B: tri thức về đối tượng. ? Qua đó em rút ra mô hình phương pháp này ntn? - Cách làm: kể ra lần lượt các đặc điểm, tính chất, của sv theo một trật tự nào đó. ? Đọc VD b. Cho biết thuyết minh - Tác dụng: giúp người đọc hiểu 2. Phương pháp thuyết minh. bằng cách nào và có tác dụng gì? sâu sắc, toàn diện và có ấn a) Phương pháp nêu định nghĩa. tượng về nội dung được thuyết minh. - Hs thảo luận theo nhóm. - Cử đại diện điền vào bảng thống kê. N1: Cách làm: dẫn ra những VD cụ thể để người đọc tin vào nội Mô hình: A là B -Yêu cầu h/s thảo luận nhóm , sau dung được tminh. A: đối tượng. đó điền vào bảng. + Tác dụng: tạo sự thuyết phục, B: tri thức. khiến người đọc tin vào những Nhóm 1: Phương pháp nêu VD. điều mà người viết đã cung cấp. - N2: Cách làm: dùng số liệu chính xác để khẳng định độ tin b) Phương pháp liệt kê. cậy của các tri thứcđược ung cấp. + Tác dụng: nếu không có số liệu ấy người đọc chưa tin vào Nhóm 2: Phương pháp dùng số liệu nội dung tminh, cho rằng người ( con số ). viết suy diễn. N3: Cách làm : so sánh hai đối tượng cùng loại hoặc khác loại nhằm làm nổi bật đặc điểm, tính c) Phương pháp nêu ví dụ.
3. chất của đối tượng cần thuyết minh. Tác dụng: làm tăng sức thuyết d) Phương pháp dùng số liệu(con số) Nhóm 3: Phương pháp so sánh. phục và độ tin cậy cho ND được thuyết minh. N4: Cách làm: chia đối tượng ra từng mặt, từng khía cạnh, từng vấn đề để lần lượt thuyết Nhóm 4: Phương pháp phân loại, minh. phân tích Tác dụng: giúp cho người đọc e) Phương pháp so sánh. - G: Trong thực tế người viết văn hiểu từng mặt của đối tượng một bản thuyết minh thường kết hợp cả cách có hệ thống. 5 phương pháp thuyết minh một g) Phương pháp phân loại, phân cách hợp lí và có hiệu qủa. tích. *) Ghi nhớ SGK/ 128 - 1-2 hs đọc ghi nhớ. - Gọi hs đọc ghi nhớ. GV treo tranh: các di sản cao nguyên đá Đồng Văn. Quan sát thuyết minh Hãy quan sát và cho biết cảm nhận của em về cao nguyên đá? HĐ2: Hướng dẫn luyện tập: (15p) Hình thức: chia lớp thành hai Thảo luận nhóm. II. Luyện tập. nhóm. - Các nhóm thảo luận . Bài 1;2: N1: Bài tập 1. - Cử đại diện trình bày. N2: Bài tập 2. * N1: Bài 1. a) Kiến thức về khoa học: tác hại của khói thuốc lá đối với sức khoẻ và lối sống đạo đức của con người. b) Kiến thức về xã hội: tâm lí lệch lạc - Treo đáp án, nhận xét, đánh giá của một số người coi hút thuốc lá là văn minh, sang trọng. - Tỉ lệ người hút thuốc lá rất cao. * N2: Bài 2. * N2: Bài 2. - Phương pháp so sánh: so sánh với a, Kiến thức: AIDS , với giặc ngoại xâm. - Về lịch sử, về cuộc kháng - Gọi h/s đọc yêu cầu đề bài? - Phương pháp phân tích: tác hại của chiến chống Mĩ cứu nước. hắc ín, ni-cô-tin, ôxít các bon. - Về quân sự. - Phương pháp nêu số liệu: số tiền phạt - Về cuộc sống của các nữ thanh - Nhận xét, chốt ý. ở Bỉ, số tiền mua một bao thuốc 555. niên xung phong thời chống Mĩ cứu nước. Bài tập 3: b, pp dùng số liệu a, Kiến thức: - Về lịch sử, về cuộc kháng chiến
4. chống Mĩ cứu nước. - Về quân sự. - Về cuộc sống của các nữ thanh niên xung phong thời chống Mĩ cứu nước. b, pp dùng số liệu IV/ DẶN DÒ : Ôn lại văn tự sự kết hợp với văn miêu tả và biểu cảm chuẩn bị cho tiết trả bài.