›
›

Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non - Năm học 2017-2018 - Hà Lê Hải Yến

doc 40 trang thuongdo99 7000
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non - Năm học 2017-2018 - Hà Lê Hải Yến", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_giao_duc_ky_nang_song.doc

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non - Năm học 2017-2018 - Hà Lê Hải Yến

  1. UBND QUẬN HOÀN KIẾM TRƯỜNG MẪU GIÁO TUỔI THƠ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Một số biện pháp Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi trong trường mầm non Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo Cấp học: Mầm non Họ và tên: Hà Lê Hải Yến Chức vụ: Giáo viên Điện thoại: 0966729088 Email: haiyen310888@gmail.com Đơn vị công tác: Trường mẫu giáo Tuổi Thơ Quận Hoàn Kiếm – Hà Nội Hoàn Kiếm, tháng 4 năm 2018
  2. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN MỤC LỤC STT Tên mục Số trang Mục lục 1 Danh mục viết tắt 3 A. ĐẶT VẤN ĐỀ 4 I Lý do chọn đề tài 4 II Mục đích nghiên cứu đề tài 5 III Đối tượng nghiên cứu 5 IV Đối tượng khảo sát thực nghiệm 5 V Phương pháp nghiên cứu 5 VI Phạm vi đề tài 5 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 7 I Cơ sở lý luận 7 II Cơ sở thực tiễn 8 1 Đặc điểm chung tình hình lớp 8 2 Thuận lợi 8 3 Khó khăn 9 III. Biện pháp thực hiện 11 1. Xây dựng kế hoạch thực hiện 11 2. Phối kết hợp với giáo viên cùng lớp trong việc giáo 21 dục trẻ 2.1. Xác định nhiệm vụ và phân công trách nhiệm của 21 từng giáo viên trong lớp 2. 2 Nghiêm túc thực hiện quy chế chăm sóc giáo dục trẻ 22 3. Dạy trẻ kỹ năng sống thông qua hoạt động hàng ngày 23 của trẻ 3.1. Thông qua hoạt động học 23 3.2. Thông qua giờ đón, trả trẻ 26 3.3. Thông qua hoạt động vui chơi 28 3.4. Thông qua hoạt động ngoài trời 29 3.5. Hoạt động giờ ăn, ngủ của trẻ 31 3.6. Thông qua hoạt động chiều 31 3.7. Dạy trẻ có kỹ năng tham gia các ngày lễ hội trong nhà 33 trường 4. Học hỏi bạn bè đồng nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm và 34 tình huống trong chăm sóc và giáo dục trẻ 2/39
  3. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN STT Tên mục Số trang 5. Sưu tầm, sáng tác vè, đồng dao, trò chơi vận động để 35 dạy trẻ kỹ năng sống 6. Phối kết hợp với phụ huynh trong việc giáo dục kỹ 36 năng sống cho trẻ IV. Kết quả 38 1. Kết quả trên trẻ 38 2. Kết quả từ phía các bậc cha mẹ 40 3. Về phía giáo viên và nhà trường 40 C KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 41 I. Kết luận 41 II. Bài học kinh nghiệm 41 1. Một số điều người lớn cần làm giúp trẻ rèn luyện kỹ 41 năng sống 2. Một số điều người lớn cần tránh khi dạy trẻ kỹ năng 42 sống III. Đề xuất - Kiến nghị 43 1. Đối với nhà trường 43 2. Đối với PGD 43 D TÀI LIỆU THAM KHẢO 44 3/39
  4. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN DANH MỤC VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Cụm từ viết đầy đủ 1 CS Chỉ số 2 BGH Ban giám hiệu 3 SKKN Sáng kiến kinh nghiệm 4/39
  5. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN I. ĐẶT VẤN ĐỀ Giáo dục mầm non là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân, chiếm vị trí quan trọng. Giáo dục mầm non có nhiệm vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành và phát triển nhân cách cho con người. Chúng ta bước sang thế kỉ 21 – thế kỉ của nền văn minh trí tuệ, của nền khoa học hiện đại. Do vậy, con người cần năng động sáng tạo để phù hợp với sự phát triển của thời đại. Trong đó, dạy trẻ những kĩ năng sống cơ bản thiết yếu để làm nền tảng để cho trẻ phát triển ở giai đoạn tiếp theo như lời của nhà giáo dục Maria Montessori đã nói: “ Trong mỗi đứa trẻ đều có những tiềm năng, tiềm ẩn. Sự chuẩn bị kĩ càng từ lúc đầu đời chính là chìa khóa thành công cho tương lai của mỗi cháu.” Việc giáo dục và hình thành kỹ năng sống cho trẻ cũng đã được sự quan tâm ngày càng nhiều hơn của các bậc phụ huynh. Các bậc phụ huynh ai cũng muốn con mình có được tính tự tin, nhanh nhẹn, hoạt bát, tự lập và tích cực trong mọi hoạt động nhận thức. Tuy nhiên, do bộn bề của cuộc sống điều kiện công tác, điều kiện làm việc nên không phải tất cả phụ huynh đều dành được thời gian để dạy con mình. Những kỹ năng sống cần thiết hoặc dành thời gian dạy con nhưng cũng không hiệu quả vì họ không có kỹ năng sư phạm nên dạy chưa đúng cách. Việc dạy kỹ năng sống cho trẻ cũng là một vấn đề mà giáo viên mầm non luôn suy nghĩ và trăn trở, nhất là khi bắt đầu nhận lớp. Với số lượng học sinh chưa có nề nếp lớp học. Thêm vào đó lại có những trẻ có vấn đề về hành vi và khả năng tập trung cụ thể như: trẻ không có khả năng chờ đến lượt mình, không biết lắng nghe và hoạt động theo nhóm vì thế mà trẻ không thể lĩnh hội được những điều cô giáo dạy, đơn giản là vì những trẻ này thường không có khả năng chờ đến lượt, không biết chú ý lắng nghe và làm việc theo nhóm, điều này làm cho trẻ không thể tập trung lĩnh hội những điều cô giáo dạy! Vì vậy, giáo viên phải mất rất nhiều thời gian vào đầu năm học để giúp trẻ có được những kỹ năng sống cơ bản ở trường mầm non. Vì thế, việc dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non rất quan trọng, nó là nền tảng cho sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ và các giai đoạn tiếp theo. Với tầm quan trọng của việc dạy trẻ kỹ năng sống và với tình hình thực tế như vậy tôi đã quyết định chọn đề tài: “ Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo lớn (5 – 6 tuổi) trong trường mầm non” để thực hiện nhằm giáo dục, hình thành cho trẻ có kỹ năng sống, giúp trẻ mạnh dạn, tự tin để bước vào trường tiểu học 5/39
  6. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN II . GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. NỘI DUNG LÝ LUẬN Trước tiên muốn xác định được những kỹ năng sống cần dạy trẻ mẫu giáo lớn (5-6 tuổi) thì chúng ta cần tìm hiểu: “Kỹ năng là gì?”, “Kỹ năng sống là gì?” Bản chất của việc dạy kỹ năng sống? Có nhiều cách định nghĩa khác nhau về kỹ năng. Tuy nhiên hầu hết chúng ta đều thừa nhận rằng kỹ năng được hình thành khi chúng ta áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Kỹ năng học được do quá trình lặp đi lặp lại một hoặc một nhóm hành động nhất định nào đó. Kỹ năng luôn có chủ đích và định hướng rõ ràng. Kỹ năng là năng lực (khả năng) của chủ thể thực hiện thuần thục một hay một chuỗi hành động trên cơ sở hiểu biết (kiến thức hoặc kinh nghiệm) nhằm tạo ra kết quả mong đợi. Qua việc đọc tài liệu, tôi được biết kỹ năng sống là kỹ năng cần có cho hành vi lành mạnh, cho phép con người đối mặt với những thách thức của cuộc sống hàng ngày. Và có thể hiểu ở đây hai vấn đề, đó là: hành động và kỹ năng. Khi chúng ta dạy trẻ rằng: “Con hãy nhặt rác ở trong lớp hay sân trường bỏ vào thùng rác”, hay “các con không được sờ vào ổ điện” và trẻ thực hiện đúng yêu cầu thì đó mới chỉ là hành động. Với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo lớn nói riêng, hầu hết các trẻ đều có thể thực hiện được các hành động đơn giản như nhặt rác, chào hỏi người lớn, xin lỗi, cảm ơn, biết rửa mặt, rửa tay đúng cách, biết tự lấy nước uống Nhưng để hành động đó trở thành kỹ năng khi trẻ nhìn thấy rác liền lập tức nhặt rác bỏ vào thùng hay đi vệ sinh xong phải rửa tay mà không cần ai nhặc nhở. Lúc đó trẻ đã ý thức được: thấy có rác phải nhặt bỏ vào thùng rác cho sân trường, lớp học sạch sẽ, hay đi vệ sinh xong phải rửa tay cho sạch nếu không sẽ mắc bệnh. Như vậy, bên cạnh việc dạy trẻ các hành động như: bảo vệ môi trường, tránh xa nơi nguy hiểm, biết xin lỗi, cảm ơn chúng ta cần dạy trẻ ý thức được các việc làm đó để trẻ thực hiện các hành động đó có ý thức chứ không phải vì người lớn bắt buộc trẻ làm. Khi nào trẻ thực hiện được như vậy thì khi đó kỹ năng sống của trẻ được hình thành và theo trẻ đến suốt cuộc đời. Qua đó, chúng ta thấy được bản chất của việc dạy trẻ kỹ năng sống chính là: “Đưa hành động vào trong ý thức”. Khi đã hiểu được bản chất, việc dạy kỹ năng sống cho trẻ trở nên đơn giản và nhẹ nhàng hơn rất nhiều với các cô giáo và bậc phụ huynh. “Xây dựng trường học thân thiện - Học sinh tích cực”, với yêu cầu tăng cường sự tham gia một cách hứng thú của học sinh trong các hoạt động giáo dục trong nhà trường và tại cộng đồng với thái độ tự giác, chủ động và ý thức sáng 6/39
  7. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN tạo. Trong năm nội dung thực hiện có nội dung rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Nghiên cứu gần đây về sự phát triển của não trẻ cho thấy rằng khả năng giao tiếp với mọi người, khả năng biết tự kiểm soát, thể hiện các cảm giác của mình, biết cách ứng xử phù hợp với các yêu cầu, biết giải quyết các vấn đề cơ bản một cách tự lập có những ảnh hưởng rất quan trọng đối với kết quả học tập của trẻ tại trường Vì thế, ngày nay trên thế giới rất nhiều trường mầm non áp dụng phương pháp học trung tính là phương pháp học tập thông qua các giao tiếp tích cực với những người khác Để hình thành cho trẻ các kỹ năng sống thì vai trò của giáo viên là vô cùng quan trọng vì Cô giáo luôn là tấm gương sáng để trẻ noi theo. Cô phải luôn luôn chủ động dạy cho trẻ những kỹ năng sống đơn giản nhất. Vì giáo dục kỹ năng sống là giúp trẻ nâng cao năng lực để tự lựa chọn giữa những giải pháp khác nhau. Quyết định phải xuất phát từ trẻ, tạo ra nhiều cơ hội để trẻ phát triển về mọi mặt, giúp trẻ được tự thể hiện mình, thể hiện sự sáng tạo và phong cách riêng của bản thân. 2. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ 2.1. Đặc điểm chung tình hình lớp Năm học 2017- 2018 tôi được Ban Giám Hiệu phân công dạy lớp mẫu giáo lớn ( 5 – 6 tuổi). Với số trẻ trên lớp là: 39 cháu, trong đó: 17 cháu nam và 22 cháu nữ. Lớp có 3 giáo viên. 35% phụ huynh làm nghề tự do . 35% phụ huynh là công nhân viên chức. Từ thực tế trên tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau: 2.2.Thuận lợi: * Cơ sở vật chất - Trường luôn đạt danh hiệu tiên tiến cấp Quận, nhiều thành tích trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. Luôn tạo được sự tin tưởng của các cấp lãnh đạo, của phụ huynh và của nhân dân trong phường. - Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo nên cơ sở, vật chất của nhà trường ngày một khang trang với các trang thiết bị tương đối hiện đại và đồng bộ. - Nhà trường bổ sung trang bị tương đối đầy đủ trang thiết bị cơ sở vật chất, BGH luôn tạo điều kiện để cho giáo viên có những buổi kiến tập, sinh hoạt chuyên môn để giáo viên được trao đổi kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau trong giáo dục. Nhà trường luôn khuyến khích và động viên giáo viên sáng tạo và nâng cao tay nghề. * Giáo viên 7/39
  8. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN - Lớp tôi có ba giáo viên trong đó: 2 giáo viên có trình độ đại học, nhiều năm kinh nghiệm, luôn năng động, sáng tạo, nhiệt tình, nhanh nhẹn, yêu nghề tâm huyết trong công việc và có tinh thần trách nhiệm cao. - Sử dụng thành thạo một số chương trình máy tính có thể ứng dụng vào công tác giảng dạy như: Power point, Photoshop. - Bản thân luôn học hỏi nâng cao hiểu biết nhận thức về chuyên môn và trao đổi cùng đồng nghiệp, tìm ra những phương pháp hay, biện pháp mới, sáng tạo chủ động trong các giờ học, tích cực trong công tác rèn kỹ năng sống cho trẻ. Bản thân là một giáo viên nhiệt tình trong giảng dạy, trong công tác văn hóa – văn nghệ của nhà trường. Luôn yêu nghề mến trẻ, có trình độ chuẩn về chuyên môn nghiệp vụ sư phạm. * Học sinh - Nhiều trẻ học qua chương trình các lớp nên đa số trẻ có nề nếp thói quen tốt trong học tập, khả năng nghe, hiểu và tiếp thu rất nhanh. - Trẻ nhanh nhẹn, mạnh dạn, hào hứng tham gia vào các hoạt động. Tích cực cùng cô giải quyết vấn đề, nắm bắt kỹ năng tốt. * Phụ huynh - Đa số phụ huynh đều quan tâm ủng hộ nhiệt tình trong mọi phong trào nên rất thuận lợi trong việc tuyên truyền kết hợp giáo dục giữa gia đình và nhà trường. - Nhiệt tình ủng hộ các đợt phát động của trường, lớp. 2.3. Khó khăn - Diện tích lớp còn chật hẹp nên khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động. - Đối với học sinh: Mức độ nhận thức của trẻ không đồng đều, việc dạy trẻ và quản lý trẻ còn nhiều khó khăn. Trẻ từ mẫu giáo nhỡ lên lớp mẫu giáo lớn nên chưa có kỹ năng sống tự tin vẫn còn rụt rè rè và nhút nhát khi bước vào lớp mới môi trường mới và các cô giáo mới, kỹ năng giao tiếp vẫn còn hạn chế như: khi gặp cô giáo, mọi người các cô bác trong trường vẫn chưa tự chào hỏi còn phải nhắc, khi đi ra về hoặc đến lớp vẫn phải nhắc chào cô giáo, kỹ năng tự bảo vệ bản thân cũng vẫn còn hạn chế . - Đối với phụ huynh: Do bộn bề của cuộc sống, điều kiện công tác, điều kiện làm việc nên không phải tất cả đều dành thời gian để dạy con mình những kỹ năng sống cần thiết hoặc dành thời gian dạy con nhưng cũng chưa hiệu quả vì họ không có kỹ năng sư phạm nên dạy chưa đúng cách. Tôi luôn ý thức về tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ nên đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát kỹ năng sống của trẻ trên lớp: 8/39
  9. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN * Bảng khảo sát trẻ đầu năm: Đầu năm TT Nội dung nghiên cứu Đạt Tỉ lệ Chưa đạt Tỉ lệ (%) (%) 1 Kỹ năng tự phục vụ 30 77 9 23 2 Kỹ năng sống tự tin 25.7 29 74.3 10 3 Kỹ năng sống hợp tác 14.9 30 85.1 9 4 Kỹ năng giao tiếp 28.2 28 71.8 11 5 Kỹ năng tự bảo vệ 23 30 77 9 6 Kỹ năng tò mò, học hỏi, khả 23 năng thấu hiểu 30 77 9 Kết quả: Sau khi khảo sát kết quả đầu năm tôi nhận thấy kỹ năng sống của trẻ lớp tôi còn thấp, tỉ lệ trung bình các kỹ năng sống của trẻ chưa đạt Từ kết quả khảo sát trên. Tôi đã suy nghĩ, nghiên cứu tài liệu về việc dạy trẻ mầm non kỹ năng sống với những biện pháp thực hiện sau: + Xây dựng kế hoạch thực hiện + Phối kết hợp với giáo viên cùng lớp trong việc dạy trẻ + Giáo dục trẻ kỹ năng sống thông qua các hoạt động. + Học hỏi bạn bè đồng nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm và tình huống trong chăm sóc và giáo dục trẻ. + Sưu tầm, sáng tác những bài vè, đồng dao, trò chơi, lồng vào nội dung giáo dục + Phối kết hợp với phụ huynh trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. 3. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH 3.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện Để có biện pháp dạy trẻ sao phù hợp với đặc điểm của độ tuổi và với khả năng của trẻ trên lớp. Ngay từ đầu năm học, tôi cùng các đồng nghiệp trong lớp phối kết hợp với các đồng chí giáo viên trong khối, kết hợp với BGH nhà trường xây dựng kế hoạch, lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ trong các chủ đề, nhằm giáo dục kỹ năng sống, giúp trẻ phát triển toàn diện về 5 mặt: Phát 9/39
  10. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN triển thể chất, tình cảm xã hội, ngôn ngữ, nhận thức và thẩm mỹ. Nội dung cụ thể giáo dục kỹ năng sống trong các tháng như sau: Bảng xây dựng kế hoạch : Chủ đề Biện Mục tiêu Nội dung Thời gian pháp CS 42: Dễ hoà - Kỹ năng hợp tác: Trẻ hợp tác - Tích đồng với bạn bè với bạn trong nhóm chơi, biết hợp lồng trong nhóm chơi. phân và nhận vai chơi hợp lý. ghép CS 65: “Nói rõ - Kỹ năng giao tiếp: Trẻ nói rõ giáo dục ràng”. ràng, mạch lạc, nói cả câu, biết trẻ trong chào hỏi, nói lời cảm ơn, xin hoạt - Lựa chọn được lỗi. động vui một số thực phẩm - Nhận biết, phân loại một số chơi khi được gọi tên thực phẩm thông thường theo 4 - Tích nhóm. nhóm. hợp lồng - Nói được tên một ghép số món ăn hàng - Làm quen với một số thao tác giáo dục ngày và dạng chế đơn giản trong chế biến một số kỹ năng biến đơn giản. món ăn, thức uống. cho trẻ - Biết ăn nhiều loại trong thức ăn, ăn chín, - Ích lợi và tác hại của việc ăn, hoạt Tháng 9 uống sôi để khỏe uống đối với sức khỏe con động mạnh, uống nhiều người học( nức ngọt, nước có Khám gas, ăn nhiều đồ phá khoa ngọt dễ béo phì học, không có lợi cho Làm sức khỏe quen với - Thực hiện một số tác phẩm việc được một số văn việc đơn giản: - Đi vệ sinh đúng nơi qui định, học .). + Tự rửa tay bằng sử dụng đồ dùng vệ sinh đúng - Tích xà phòng, tự lau. cách, có kỹ năng tự phục vụ hợp lồng mặt. Tự đánh răng bản thân. ghép + Tự thay quần áo giáo dục khi bị ướt, bẩn và kỹ năng để vào đúng nơi cho trẻ qui định. trong 10/39
  11. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Chủ đề Biện Mục tiêu Nội dung Thời gian pháp + Đi vệ sinh đúng hoạt nơi qui định, biết đi động xong dội/ giật nước chiều( cho sạch. Kỹ năng rèn vệ sinh). - Tích hợp trong hoạt động giờ ăn. CS 28:Trẻ biết ứng - Kỹ năng tự bảo vệ: Trẻ biết - Tích xử phù hợp với chọn và giải thích được lí do hợp lồng giới tính của bản chọn trang phục phù hợp với ghép thân. thời tiết(nóng, lạnh, khi trời giáo dục mưa ) kỹ năng Bạn gái ngồi khép chân khi cho trẻ mặc váy trong Tháng 10 Bạn trai sẵn sàng giúp bạn gái hoạt - Trẻ biết một số việc nặng hơn khi được đề nghị động hành vi và thói - Trẻ có kỹ năng giao tiếp, giữ học( quen tốt trong ăn vệ sinh trong khi ăn. Khám uống: phá khoa + Mời cô, mời bạn học ), khi ăn và ăn từ tốn. hoạt + Không đùa động giờ nghịch, không làm ăn đổ vãi thức ăn. + Không uống nước lã, ăn quà vặt ngoài đường. - Trẻ biết một số thói quen và hành vi tốt trong vệ sinh - Đi vệ sinh đúng nơi qui định, 11/39
  12. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Chủ đề Biện Mục tiêu Nội dung Thời gian pháp phòng bệnh: sử dụng đồ dùng vệ sinh đúng + Vệ sinh răng cách, có kỹ năng tự phục vụ miệng, ra nắng thì bản thân. Nhận biết một số phải đội mũ. biểu hiện khi ốm, nguyên nhân + Nói với người và cách phòng tránh. lớn khi bị đau, che miệng khi ho, hắt hơi + Đi vệ sinh đúng nơi quy định, bỏ rác đúng nơi quy định. Tháng 11 CS 33: Trẻ chủ - Kỹ năng tự phục vụ: Trẻ bết - Tích động làm một số tự cất dọn đồ chơi sau khi chơi, hợp lồng công việc đơn giản biết rửa tay, Biết chuẩn bị đồ ghép hàng ngày. dùng, đồ chơi cần thiết cho giáo dục - Trẻ biết bàn là, hoạt động. kỹ năng bếp điện là - Nhận biết và phòng tránh cho trẻ những vật dụng những hành động nguy hiểm, trong nguy hiểm và nói nhưng nơi không an toàn, hoạt được mối nguy nhưng vật dụng nguy hiểm đến động hiểm khi đến gần, tính mạng. đón và Không nghịch trả trẻ, những vật sắc trong nhọn. hoạt động rèn kỹ năng vệ sinh cho trẻ. CS 22: Biết và - Kỹ năng tự bảo vệ: Trẻ biết Tích không làm một số được tác hại của một số việc hợp lồng việc có thể gây nguy hiểm ghép nguy hiểm - Biết cách tránh hoặc dùng đồ giáo dục Tháng 12 dùng khác để thay thế.hoặc nhờ kỹ năng người lớn làm giúp cho trẻ CS 72:Biết cách - Kỹ năng giao tiếp: Mạnh dạn trong 12/39
  13. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Chủ đề Biện Mục tiêu Nội dung Thời gian pháp khởi xướng cuộc , chủ động giao tiếp với mọi hoạt trò chuyện. người xung quanh động + Sẵn sàng bắt đầu nói chuyện học, hoạt với người khác. động vui Biết khởi xướng cuộc trò chơi, giờ chuyện bằng các cách khác ăn, lao CS 33: Trẻ chủ nhau. động động làm một số - Kỹ năng tự phục vụ: Trẻ biết trực công việc đơn giản tự cất dọn đồ chơi sau khi nhật. hàng ngày. chơi,biết rửa tay, Biết chuẩn bị - Trẻ biết yêu quý đồ dùng ,đồ chơi cần thiếtcho người lao động. hoạt động. - Trẻ biết yêu quý người lao động Trẻ biết yêu quý người lao động. CS 49: Trẻ thể hiện - Kỹ năng hợp tác: Biết trình Tích hợp sự hợp tác với bạn bày ý kiến của mình với các lồng bè và mọi người bạn. Biết dùng lời để trao đổi ghép xung quanh: trao hoặc biết về quyền của mình và giáo dục đổi ý kiến của nhu cầu của bạn. kỹ năng mình với các bạn. cho trẻ CS 120: Trẻ thể - Kỹ năng tự tin: Trẻ có một trong hiện khả năng sáng trong các biểu hiện sau: Trẻ đặt hoạt tạo: kể lại câu tên mới, mở đàu, tiếp tục, kết động vui chuyện theo cách thúc, câu chuyện bằng cách chơi, Tháng 1 khác. khác. hoạt CS 82:Trẻ thể hiện - Kỹ năng tự phục vụ: Trẻ nhận động một số hành vi ban biết được kí hiệu về đồ dùng, giáo dục đầu của việc đọc: đồ đựng của trẻ mhư khăn mặt, âm nhạc, Biết ý mghĩa một tủ đựng quần áo: biết kí hiệu về Hoạt số kí hiệu, biểu thời tiết, biết và tạo được tên động tượng trong cuộc của trẻ, nhận biết được các kí làm quen sống. hiệu quen thuộc trong cuộc với tác sống(biển hiệu giao thông, biển phẩm báo, quảng cáo, chữ viết, cấm văn học, hút thuốc, nhà vệ sinh ) trong giờ 13/39
  14. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Chủ đề Biện Mục tiêu Nội dung Thời gian pháp - Trẻ vận động - Kỹ năng tự tin: Trẻ nhún đón trả nhịp nhàng theo lời nhảy, vỗ tay và vận động nhịp trẻ, giờ của bài hát. nhàng theo giai điệu bài hát : ăn. Bạn ơi có biết, Cháu yêu chú bộ đội, Biểu diễn các bài hát đã học. CS 55: Trẻ biết đề - Kỹ năng tự bảo vệ: Biết tìm Tích hợp nghị sự giúp đỡ của sự hỗ trợ từ những người lớn lồng người khác khi cần trong cộng đồng như: Bác bảo ghép giúp đỡ. vệ ,bác hàng xóm .Thể hiện giáo dục sự hiểu biết khi nào thì cần nhờ kỹ năng đến sự giúp đỡ của người lớn. cho trẻ CS 113: Trẻ tò mò - Kỹ năng tò mò học hỏi, khả trong các Tháng 2 và ham hiểu biết: năng thấu hiểu:Trẻ thích những hoạt Thích khám phá cái mới( đồ chơi, đồ vật, trò động các sự vật hiện chơi, hoạt động mới), hay hỏi học( âm xung quanh. về những thay đổi mớí xung nhạc, quanh bé,. Hay đặt câu hỏi “Tại khám sao?”. Có thể có những hứng phá khoa thú riêng( thích ô tô, rô bốt, học, làm búp bê ). quen với - Trẻ nói được lời - Kỹ năng giao tiếp: Bày tỏ tình tác phẩm chúc tết được với cảm khi: chúc tết ông bà, bố văn mọi ngưới một mẹ; khi được chúc tết, nhận học ), cách rõ ràng bao lì xì. Chào hỏi đúng lúc khi hoạt +Trẻ có thể trả lời đi chơi tết cùng bố mẹ. Sử động câu hỏi của người dụng các từ biểu thị sự lễ phép. ngoài khác rõ ràng trời, hoạt +Giao tiếp có văn động vui hoá trong ngày tết. chơi CS 24: Không đi - Kỹ năng tự bảo vệ: Người lạ Tích cực theo người lạ, cho quà phải hỏi ý kiến người lồng không nhận quà than ghép của người lạ khi - Người lạ rủ đi thì không theo. giáo dục 14/39
  15. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Chủ đề Biện Mục tiêu Nội dung Thời gian pháp chưa được người kỹ năng thân cho phép. cho trẻ - Thể hiện ý tưởng trong của bản thân thông hoạt qua các hoạt động động khác nhau. học( tạo Tháng 3 - CS 76: Hỏi lại - Kỹ năng tự tin: Nêu được hình, hoặc có những biểu nguyên nhân đãn đến hiện khám hiện qua cử chỉ, tượng đó - giải thích bằng mẫu phá khoa điệu bộ nét mặt khi câu “ tại vì nên”. học, làm không hiểu người - Dùng câu hỏi để hỏi lại ( VD: quen với khác nói. Chim gi là dì sáo sậu “ dì nghĩa tác phẩm - TrÎ yªu quý c¸c là gì). văn lo¹i c©y xanh, c¸c - VÒ nhµ trÎ biÕt nh¾c nhë bè học ), lo¹i hoa, cã ý thøc mÑ trång c©y. Hoạt b¶o vÖ m«i tr­êng. Høng thó ®­îc ch¨m sãc c©y. động -TrÎ biÕt lîi Ých vÒ ngoài viÖc ¨n thùc phÈm - BiÕt c¸ch ¨n uèng ®Çu ®ñ c¸c trời, cã ngu«n gèc tõ chÊt.ăn hết xuất ăn của mình. trong giờ thùc vËt: c¸c lo¹i ăn rau, hoa, qu¶. CS 119:Trẻ thể - Kỹ năng tự tin: Thường là Tích hợp hiện ý tưởng của người khởi xướng và đề nghị lồng bản thân qua các bạn tham gia vào trò chơi mới. ghép kỹ hoạt động khác + Xây dựng các công trình năng nhau khác nhau từ những khối xây sống cho Tháng 3 - 4 dựng. trẻ trong + Tự vận động minh họa,múa hoạt sáng tạo khác hợp lý nhưng động vui CS 51: Trẻ thể hiện khác với sự hướng dẫn của cô. chơi, sự hợp tác với bạn - Kỹ năng hợp tác: Tham gia hoạt bè xung quanh: vào các sự kiện trong nhóm, động chấp nhận sự phân nhận và thực hiện vai của mình học, hoạt công của nhóm bạn trong trò chơi của nhóm. động và người lớn. đón và CS 23: Không chơi trả trẻ. 15/39
  16. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Chủ đề Biện Mục tiêu Nội dung Thời gian pháp ở những nơi mất vệ sinh, nguy hiểm. - Kỹ năng tự bảo vệ: Phân biệt được nơi sạch và nơi bẩn, phân CS 62: Trẻ nghe biệt nơi nguy hiểm( gần hồ ao, hiểu lời nói:Nghe sông suối , ổ điện) Biết chơi ở hiểu và thực hiện nơi sạch và an toàn. được chỉ dẫn 2,3 - Kỹ năng tự phục vụ: Trẻ hiểu hành động. được lời nói và chỉ dẫn của giáo viên, hiểu được những câu phức và phản ứng lại bằng những hành động hoặc phản hồi tương ứng - Biểu hiện sự cố gắng quan sát, nghe và thực hiện các quy định chung trong chế độ sinh hoạt của lớp(giơ tay khi muốn nói, chờ đến lượt trả lời cau hỏi, chăm chú lắng nghe ) - Khi đến lớp giáo viên yêu cầu trẻ thực hiện chỉ dẫn và trẻ thực hiện được(ví dụ cất ba lô lên giá, cởi giầy và vào lớp cùng các bạn khác). CS 78: Không nói - Kỹ năng giao tiếp: Không nói Tích hợp tục chửi bậy tục hoặc bắt chước lời nói tục lồng trong bất kỳ tình huống nào ghép CS 69: Sử dụng lời - Kỹ năng hợp tác: Trao đổi giáo dục nói dể trao đổi và bằng lời nói để thống nhất cách kỹ năng chỉ dẫn bạn bè đề xuất trong cuộc chơi với các cho trẻ trong hoạt động. bạn ( Trao đổi để đi đến quyết trong định xây dựng công viên bằng hoạt các hình khối hoặc chuyển đổi động vui vai chơi) chơi, + Hướng dẫn bạn đang cố gắng hoạt giải quyết một vấn đề nào đó động VD: HD bạn kéo áo hay xếp học( 16/39
  17. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Chủ đề Biện Mục tiêu Nội dung Thời gian pháp hình, hoặc lấy bút chì để tô các Làm chi tiết của các bức tranh quen với + Hợp tác trong quá trình hoạt tác phẩm động, các ý kiến không áp đặt văn học, Tháng 4 hoặc dùng vũ lực bắt bạn phải tạo thực hiện theo ý của mình. hình ), - Biết thay đổi - Kỹ năng tự bảo vệ: Trẻ biết hoạt trang phục khi thời mặc trang phục phù hợp với động tiết thay đổi thời tiết ( nóng, lạnh, trời trong giờ - Có những thói mưa ) ăn quen, hành vi vệ - Trẻ biết rửa tay, lau mặt đúng sinh trong sinh cách trước khi ăn, biết rửa tay hoạt hàng ngày. sau khi đi vệ sinh. - Cảm nhận đựoc cái đẹp trong thiên - Kỹ năng tò mò, học hỏi, khả nhiên, trong các năng thấu hiểu: LQ với các tác câu truyện, bài thơ, phẩm văn học, hát VĐ nhịp bài hát về các nhàng theo các bài hát trong hiện tượng TN. chủ điểm - Thể hiện cảm xúc, sáng tạo trước cái đẹp của một số - Thực hành tạo hình các đề tài HTTN qua các sản theo chủ điểm: vẽ cầu vồng phẩm vẽ, nặn, cắt, dán, xếp hình theo ý thích của trẻ qua hoạt động âm nhạc, tạo hình CS 73:Điều chỉnh - Kỹ năng giao tiếp: Biết điều Tích hợp giọng nói phù hợp chỉnh cường độ giọng nói : nói lồng với tình huống và đủ nghe, không nói quá to ghép nhu cầu giao tiếp. không nói lí nhí , nói nhỏ trong giáo dục ngủ ở lớp, ở nơi công cộng , kỹ năng khi người khác đang làm việc , cho trẻ không nói to vui đùa khi có trong 17/39
  18. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Chủ đề Biện Mục tiêu Nội dung Thời gian pháp người buồn, bị mệt hoạt + Trẻ nói với một giọng điệu động và tốc độ tích hợp giao tiếp và học, hoạt đàm thoại với gười khác với động giọng điệu hồn nhiên và cử chỉ ngoài thân thiện. trời, hoạt Tháng 4 - 5 CS 26: Biết hút - Kỹ năng tự bảo vệ: Khi hỏi về động vui thuốc lá có hại và tác hại của thuốc lá, trẻ trả lời: chơi, không lại gần Hút thuốc lá là độc hại hoạt người đang hút - Biết bày tỏ thái độ không động giờ thuốc. đồng tình:+ Chú đừng có hút ăn thuốc vì có hại + Chú đừng hút thuốc ở nơi đông người + Chú ơi! Hút thuốc sẽ bị ho ốm đấy Phối hợp chân tay nhịp nhàng - Biết lợi ích của 4 - Thực hành phân nhóm thực nhóm thực phẩm phẩm. và việc ăn uống - Tập nấu các món ăn đặc sán hợp vệ sinh, đầy đủ của Hà Nội. chất, giữ gìn vệ sinh đối với sức khoẻ của bản thân. - Biết một số món ăn đắc sản đặc trưng của Hà Nội. CS 88: Trẻ bắt - Kỹ năng tự phục vụ; Cầm bút chước hành vi viết viết và ngồi để viết đúng cách vá sao chép từ, chữ + Sao chép các từ theo trật tự cái. cố định trong các hoạt động + Trẻ biết sử dụng các dụng cụ viết, vẽ khác nhau để tạo ra các kí hiệu biểu đạt ý tưởng hay một thông tin nào đấy. Nói cho người khác biết ý nghĩa của các 18/39
  19. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Chủ đề Biện Mục tiêu Nội dung Thời gian pháp kí hiệu đó. - Trẻ bắt chước các hành vi viết trong vui chơi và các hoạt động hàng ngày. - Có tình cảm yêu - Kỹ năng tự tin: Tham dự các quý và tự hào vầ lễ hội chào mừng sinh nhật đất nước Việt Nam, Bác. mong muốn học và thực hiện những nét đẹp của người Việt Nam. - Trẻ có khả năng - Kỹ năng tự phục vụ: Ôn Tích hợp tự phục vụ: biết rử luyện các kĩ năng tự phục vụ lồng tay, rửa mặt, đánh ghép răng hàng ngày, giáo dục trẻ biết tự chải kỹ năng đầu, tự mặc quần sống cho áo gọn gàng trẻ trong Tháng 5 - Trẻ biết các nhóm - Thực hành phân nhóm thực mọi hoạt thực phẩm cần phẩm, tập làm nội trợ động của thiết cho cơ thể. trẻ ở Biết cách ăn uống trường để bảo đảm sức khỏe cho cơ thể - Trẻ biết và không ăn một số thứ có - Kỹ năng tự bảo vệ: Xem hại cho sức khỏe tranh ảnh, video về các tình - Trẻ biệt một số huống, nơi, đồ vật không an nơi, một số đồ vật toàn, cách xử lý. không an toàn - Trẻ biết một số cách tự bảo vệ: biết kêu cứu và chạy ra khỏi nơi nguy hiểm, không đi theo người lạ, 19/39
  20. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Chủ đề Biện Mục tiêu Nội dung Thời gian pháp biết một số việc làm có thể gay nguy hiểm - Trẻ biết hút thuốc - Xem tranh ảnh, video về tác lá có hại cho sức hại của thuốc lá, khỏe và không lại gần người đang hút thuốc. 3.2. Phối kết hợp với giáo viên cùng lớp trong việc giáo dục trẻ. 3.2.1. Xác định nhiệm vụ giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi Để xác định rõ trách nhiệm và thực hiện công việc một cách hợp lý, tránh không bị chồng chéo, ngay từ đầu năm học, chúng tôi đã họp và phân công công việc vụ thể cho từng giáo viên trên lớp. Thường xuyên trao đổi với nhau về các biện pháp, hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ một cách thích hợp tuân theo một số quan điểm: Giúp trẻ phát triển đồng đều các lĩnh vực: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm- xã hội và thẩm mỹ. Phát huy tính tích cực của trẻ, giúp trẻ hứng thú, chủ động khám phá tim tòi, biết vận dụng vốn kiến thức, kỹ năng vào việc giải quyết các tình huống khác nhau. Ngoài ra tôi và các giáo viên trong lớp luôn quan tâm đến những trẻ có các tính, giúp trẻ có được những mối liên kết mật thiết với những bạn khác trong lớp, trẻ biết chia sẻ, chăm sóc, biết lắng nghe, trình bày và diễn đạt được ý của mình khi vào trong các nhóm trẻ khác nhau, qua đó giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin khi tiếp nhận các thử thách mới. Phồi kết hợp với tổ chuyên môn, thực hiện kế hoạch giáo dục, kế hoạch đánh giá trẻ, mỗi trẻ sẽ được giáo viên tại lớp đánh giá chỉ số qua từng chủ điểm riêng nhằm giúp giáo viên quan sát, ghi chép những kỹ năng trẻ đạt được trong mỗi ngày làm căn cứ, thước đo để đánh giá cuối độ tuổi, cuối giai đoạn phát triển của trẻ mẫu giáo lớn. Cũng từ biện pháp này, giáo viên có điều kiện lưu trữ dữ liệu, sản phẩm để đánh giá trẻ, đồng thời có cơ sở để thay đổi, bổ sung các biện pháp giáo dục từng trẻ, vì nhận thức của trẻ không đồng đều. Qua đó hình thành cho trẻ các kỹ năng sống. 3.2.2 . Nghiêm túc thực hiện quy chế chăm sóc giáo dục trẻ Để hình thành cho trẻ có thói quen và các kỹ năng cơ bản thì trước hết giáo viên phải thực hiện nghiêm túc qui chế chăm sóc, giáo dục trẻ, có như vậy 20/39
  21. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN mới hình thành cho trẻ các thói quen và các kỹ năng trong sinh hoạt hàng ngày. Qua việc nghiêm túc thực hiện quy chế hàng ngày mà các kỹ năng sống của trẻ dần được hình thành và được rèn luyện ngày này qua ngày khác dần dần trở thành các kỹ xảo đi sâu vào tiềm thức của trẻ, giúp trẻ có được sự tự tin, mạnh dạn trong mọi hoạt động của cuộc sống. Việc nêu gương trẻ hàng ngày, hàng tuần là một việc làm thúc đẩy và khích lệ cho trẻ sự cố gắng hoàn thành công việc mà cô giáo phân công. Một lời khen của cô giáo cũng đã tạo cho trẻ được sự phấn khởi. Hàng ngày, vào giờ hoạt động của buổi chiều tôi đã giành 5 – 10 phút trò chuyện với trẻ, nêu gương những bạn ngoan của ngày hôm đó. Tôi đã nêu rõ bạn ngoan ở điểm nào? Tại sao bạn được cô khen? Và trong hoạt động nêu gương của ngày cuối tuần, bản thân cần phát huy những mặt tốt của mình và những trẻ chưa ngoan cố gắng hơn nữa để cô khen. Ở trường tôi mỗi lớp có một máy camera, trong buổi nêu gương cuối tuần tôi sẽ thu thập những giữ liệu trong camera về những hoạt động của trẻ một tuần ở trường, để mở lên cho các con xem và nhận xét xem bản thân, các bạn trong lớp đã làm tốt những việc gì? và chưa làm tốt những việc gì? Để nêu gương các bạn làm tốt, những bạn chưa ngoan cần cố gắng hơn trong các tuần tiếp theo. Việc gọi trẻ nhận xét, nêu gương cho bản thân và cho bạn cũng đã giúp trẻ mạnh dạn và tự tin phát biểu trước các bạn, tự tin về bản thân mình. Như vậy, những kỹ năng sống tích cực của trẻ ngày càng một nhiều hơn, giúp trẻ tự tin, sẵn sàng tham gia mọi hoạt động trong cuộc sống. 3.3.Dạy trẻ kỹ năng sống thông qua hoạt động hàng ngày của trẻ 3.3.1.Thông qua hoạt động học Để dạy trẻ có các kinh nghiệm, kỹ năng sống cho bản thân thì người giáo viên phải luôn nghiên cứu, tìm ra các biện pháp tích hợp, lồng ghép trong mọi hoạt động và nhất là hoạt động học. Với mỗi hoạt động giáo viên có thể tích hợp nội dung giáo dục khác nhau. (*) Với hoạt động làm quen với văn học - Đề tài: Truyện: “ Giấc mơ kỳ lạ ” Để giúp trẻ hào hứng tham gia vào hoạt động và khắc sâu, ghi nhớ nội dung bài học thì điều đầu tiên, người giáo viên cần phải xác định mục tiêu- yêu cầu của bài học. Thông qua nội dung câu truyện giáo dục trẻ biết giữ gìn sức khỏe, siêng năng tập thể dục thể thao, có chế độ sinh hoạt hợp lí để tăng cường sức khỏe và trẻ có kỹ năng tự bảo vệ bản thân. Một trong những yếu tố không thể thiếu và dẫn đến thành công của hoạt động là việc chuẩn bị đồ dùng dạy học. Ở đây yêu cầu đồ dùng phải đảm bảo tính sư phạm, hấp dẫn trẻ. * Chuẩn bị đồ dùng : 21/39
  22. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN + Đối với cô: - Nhạc bài hát: “ Mời bạn ăn”, Bài thơ: “ Tay ngoan”. - Đĩa về câu chuyện “Giấc mơ kì lạ” - Ba bức tranh lớn, các mảnh ghép để trẻ chơi. - Các bộ phận để trẻ đàm thoại như: Tay, Chân, Miệng, Tai, Mắt. + Đối với trẻ: - Không gian : Thoáng mát, sạch sẽ. - Trang phục gọn gàng sạch sẽ, tâm thế sẵn sàng bước vào tiết học Ngoài ra giáo viên cần chuẩn bị hệ thống câu hỏi giúp trẻ phát triển tư duy, khả năng ghi nhớ. Trong đó giáo viên cần chú trọng đến câu hỏi giáo dục trẻ kỹ năng * Hệ thống câu hỏi - Trong câu chuyện có những nhân vật nào? - Có tất cả bao nhiêu nhân vật các con? + Cô bé Mi Mi là người như thế nào các con? + Trong giấc mơ cô bé đã thấy gì nào? + Anh Tay nói gì với anh Chân? + Anh Tay và Anh Chân đã rủ nhau đi đâu? + Ai cho cô biết bác Tai đã nói gì? + Cô Mắt đã hỏi gì các con? + Mọi người lúc này đã biết làm sao mình mệt mỏi chưa? Vì sao? + Các giác quan đã cùng nhau làm gì? + Khi tỉnh dậy Mi Mi đã nghĩ gì? + Để có một cơ thể khỏe mạnh các con phải làm như thế nào? * Hình thức tổ chức Với những tình huống giáo viên đưa ra trong hoạt động, cũng là một biện pháp giúp trẻ suy nghĩ, để tìm ra phương án trả lời. Trong câu truyện này, tôi đưa ra tình huống như sau để vào bài: Hôm nay cô sẽ tặng cho lớp mình một điều bất ngờ, Chúng mình hãy chào đón bạn Thỏ nâu đến thăm lớp. Sau khi trò chuyện Thỏ tặng quà cho các bạn. Sau đó cô và trẻ sẽ cùng thảo luận về món quà đó và dẫn dắt vào bài. Với tình huống như vậy trẻ lớp tôi đã cùng nhau bàn bạc và thảo luận, sau đó đưa ra phương án trả lời Với biện pháp trên tôi đã tạo điều kiện cho trẻ có kỹ năng hợp tác nhóm, thông qua nội dung câu truyện trẻ đã hiểu và có thêm kinh nghiệm trong cuộc sống , có kỹ năng tự bảo vệ bản thân. (*) Hoạt động khám phá Môi trường xung quanh - Đề tài: Sự cần thiết của nước đối với con người, động vật và cây cối 22/39
  23. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Với đề tài này tôi giáo dục trẻ biết tầm quan trọng nước đối với sự sống của con người, động vật và cây cối. Qua đó giáo dục trẻ có ý thức tiết kiệm và bảo vệ nguồn nước - Chuẩn bị: * Đồ dùng dạy học: - Một số đồ dùng để đựng nước: Lọ, cốc, bình nước đun sôi để nguội, bột màu, đường, muối, 2 bình không, cá, 2 lọ hoa, 1 bông hoa tươi, 1 bông hoa héo. - Tranh về sự cần thiết của nước đối với con người, cây cối, con vật, tranh về các nguồn nước( biển, hồ, sông, suối). - Một số dụng cụ để đong nước. * Hệ thống câu hỏi: - Con người dùng nước để làm gì? - Nước quan trọng đối với cây xanh như thế nào? - Cô có hai bông hoa nhưng không hiểu sao một bông hoa lại héo, bạn nào cho cô biết tại sao hoa lại bị héo không? - Tại sao một bông hoa lại không bị héo? - Cá sống ở đâu? Khi có nước cá sẽ như thế nào? - Nếu như không có nước cá sẽ như thế nào? - Nếu thiếu nước con người, cây cối, động vật sẽ như thế nào? * Hình thức tổ chức: Với những tình huống giáo viên đưa ra trong hoạt động, cũng là một biện pháp giúp trẻ suy nghĩ, để tìm ra phương án trả lời. Trong hoạt động này tôi đã đưa ra tình huống bằng câu truyện : Cóc kiện trời. Từ câu truyện này tôi muốn dẫn dắt trẻ vào bài: Vì sao các con vật lại đi lên kiện trời? Từ đó, trẻ sẽ muốn tìm tòi, khám phá xem nước cần thiết với con người, động vật và cây cối như thế nào? Với biện pháp trên tôi đã tạo điều kiện cho trẻ có kỹ năng tò mò, học hỏi, khả năng thấu hiểu. Thông qua buổi khám phá sự cần thiết của nước với con người, động vật và cây cối trẻ đã hiểu và có thêm kinh nghiệm trong cuộc sống , có kỹ năng tự bảo vệ bản thân, bảo vệ nguồn nước. (*) Hoạt động tạo hình - Đề tài: Làm đồ dùng đồ chơi tự tạo Với đề tài này tôi giáo dục trẻ biết được những đồ dùng đã qua sử dụng vẫn có thể dùng được vào rất nhiều việc, đặc biệt là có thể làm dồ dùng đồ chơi mà chúng ta đang hoạt động ở trong các hoạt động. Qua đó giáo dục trẻ có ý thức giữ gìn đồ dùng, giữ gìn vệ sinh và có ý thức tự phục vụ bản thân. * Chuẩn bị: - Đồ dùng dạy học: + Đồ dùng của cô: 23/39
  24. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Nhạc: Vũ điệu hoang dã. Sa bàn con vật đồ chơi từ côc giấy, đĩa giấy, hộp sữa chua: gà, thỏ, mèo, con công, Cú mèo . + Đồ dùng của trẻ: Cốc giấy, đĩa giấy, hộp sữa chua hết. Giấy màu, bìa giấy, mắt nhựa, kéo, bút dạ, băng dính hai mặt, băng dính xốp, keo. - Hình thức tổ chức: Trong hoạt động này tôi đã dẫn dắt trẻ đi xem một buối ca nhạc về một số các loài động vật. Từ buổi biểu diễn tôi muốn dẫn dắt và đàm thoại vào bài. Trẻ sẽ thấy yêu quý các loài động vật hơn và có cảm hứng, sáng tạo ra những sản phẩm các con vật bằng các nguyên vật liệu đã qua sử dụng hứng thú hơn. Với biện pháp trên tôi đã tạo điều kiên cho trẻ có kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng tự bảo vệ . Thông qua hoạt động tạo hình : Làm đồ chơi tự tạo trẻ đã thấu hiểu, có thêm nhiều kỹ năng để có nhiều kinh nghiệm trong cuộc sống. * Kết luận: Việc tích hợp lồng ghép giáo dục kỹ năng vào hoạt động học đã giúp trẻ hình thành được nhân cách , thói quen tốt trong mọi nề nếp , trẻ sẽ thấm nhuần ý nghĩa của cuộc sống xung quanh, từ đó tích lũy cho mình những bài học kinh nghiệm quý báu. 3.3.2.Thông qua giờ đón, trả trẻ Hình thành cho trẻ có thói quen tốt, trong mọi nề nếp sinh hoạt của lớp là một việc làm hết sức cần thiết. Chính vì vậy, sau khi nhận lớp học, chúng tôi đã sắp xếp giá để đồ dùng cá nhân của trẻ và giá đồ chơi trong lớp sao cho thuận tiện, giúp trẻ thuận tiện trong khi sử dụng. Ngay từ đầu năm học để giúp trẻ ghi nhớ tủ đựng đồ cá nhân cũng như qui định của lớp về nội qui khi tham gia sử dụng đồ dùng đồ chơi ở các nhóm tôi cùng các giáo viên trong lớp đã chụp ảnh trẻ, đánh tên trẻ. Sau đó, tôi và các cô đã dán vào tủ đựng đồ cá nhân của trẻ. Thông qua hoạt động đón và trả trẻ cũng như cùng với các hoạt động khác trong ngày chúng tôi thường dạy cho trẻ nhận biết được đúng tủ cá nhân, đồ cá nhân của mình. Dạy trẻ cách sắp xếp giày dép, ba lô đúng nơi quy định, ngay ngắn, gọn gàng. Và tôi phân công tổ trưởng sẽ kiểm tra xem bạn nào thực hiện chưa đạt, cuối ngày tôi sẽ đánh giá và nêu gương bạn thực hiện tốt, đồng thời cũng khích lệ động viên cá nhân có cố gắng. Sau đó tôi có thể đưa ra hình thức khen thưởng khác (cắm cờ, kẹo, tặng quà, ) để trẻ thực hiện tốt hơn. Từ đó việc cất đồ dùng không còn là “hành động” mà trở thành “ý thức”, trẻ tự thực hiện không cần phải đợi nhắc nhở hay kiểm tra. 24/39
  25. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Ví dụ: Khi trẻ đến lớp, tôi luôn cho trẻ tự xách ba lô vào lớp, tự tháo giày dép theo sự hướng dẫn của cô và bố mẹ. Nhưng cũng có một số trẻ lớp tôi quen được mẹ nuông chiều nên phải bế vào tận cửa lớp. Tôi đã trao đổi và khuyên phụ huynh không nên bế trẻ như vậy. Sẽ tạo cho trẻ sự ỷ lại, nên rèn cho trẻ kỹ năng tự phục vụ để chuẩn bị bước vào lớp 1. Khi tôi trao đổi như vậy, phụ huynh đó cũng đã hợp tác với các cô để rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ ở nhà: Dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ: tự xách ba lô, tự tháo/đi giày/dép, tự cởi, đội mũ/áo, tự lấy/cất đồ dùng cá nhân của mình, tự cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định. * Kết luận : Tích hợp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động đón trả trẻ đã giúp trẻ có được ý thức tự phục vụ bản thân, trẻ có thói quen tốt trong sinh hoạt hàng ngày ở lớp cũng như về nhà. 3.3.3.Thông qua hoạt động vui chơi Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo, trẻ 5 tuổi càng hứng thú và tích cực hơn bởi đáp ứng được nhu cầu cảu trẻ. Trẻ được chơi với đồ vật, được trải nghiệm thực tế, là cơ sở vững chắc để hình thành và phát triển, rèn luyện và giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. - Ví dụ: Trong chủ đề “Nghề nghiệp” ở góc phân vai có trò chơi “bác sĩ”, bác sĩ khám bệnh cho bệnh nhân với thái độ vui vẻ, niềm nở, y tá cấp phát thuốc và dặn bệnh nhân uống thuốc đúng giờ, bệnh nhân bốc số thứ tự và ngồi chờ khám theo lượt, lúc này cô giáo giả bộ đóng vai bà lão đi khám bệnh, bà lão đi sau cùng nhưng được cô y tá dẫn đi khám trước, tình huống xảy ra là các bệnh nhân kia không đồng ý, bác sĩ mới ra giải thích: bệnh nhân vui lòng đợi tí, ưu tiên cho người già và trẻ nhỏ. Có thể nói trẻ đóng vai bác sĩ đã có kinh nghiệm sống rất tốt và trẻ đã áp dụng ngay trong quá trình chơi, kỹ năng giao tiếp và ứng xử văn minh được thể hiện. Ảnh trẻ hoạt động trong góc Bác sĩ 25/39
  26. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN - Đối với chủ đề “Gia đình” dạy trẻ kỹ năng chia sẻ, thể hiện sự quan tâm lẫn nhau giữa các thành viên trong gia đình, ví dụ như: gọi điện thoại hỏi thăm, chăm sóc ông bà, gia đình cùng nhau đi du lịch, thăm hỏi lẫn nhau lúc ốm đau Hoạt động vui chơi diễn ra trong thời gian tương đối dài (40 phút), có rất nhiều tình huống xảy ra, giáo viên cần bao quát và kịp thời can thiệp để điều chỉnh hành vi, giúp trẻ có thói quen tốt, biết được cái nào nên làm, cái nào không nên làm. Lâu dần những thói quen tốt, những hành vi đẹp sẽ được tích lũy và trở thành kỹ năng sống đối với trẻ. Giáo dục trẻ kỹ năng sống hợp tác: Biết chia sẻ đồ chơi với các bạn, biết chơi cùng bạn, không tranh giành đồ chơi với các bạn. * Kết luận: Tích hợp giáo dục kỹ năng sống trong hoạt động vui chơi nhằm giúp trẻ hành vi, thói quen tốt, trẻ biết giao tiếp, ứng xử văn minh, biết chia sẻ với các bạn cùng chơi. 3.3.4. Thông qua hoạt động ngoài trời Hoạt động ngoài trời là cũng là một hoạt động mà ở đó giáo viên có thể lồng ghép tích hợp nhiều kỹ năng sống cần thiết. - Khi cho trẻ “Quan sát vườn hoa” Giáo viên đã giúp trẻ cảm nhận vẻ đẹp của bông hoa, qua đó trẻ yêu thích cái đẹp, có ý thức giữ gìn và bảo vệ hoa, không ngắt hoa, ngắt lá, bẻ cành Hoặc trong những lúc đi dạo, giáo viên có thể đưa ra các tình huống để trẻ trả lời. - Trong chủ đề “Nước và hiện tượng tự nhiên”. Giáo viên cho trẻ dạo chơi sân , tận dụng tình huống “cơn gió làm lá cây rơi xuống sân”, sân trường không còn sạch đẹp, vậy làm thế nào để sân trường sạch đẹp ? (nhặt lá cây rơi, nhặt rác bỏ vào thùng rác) Hình thành được kỹ năng ứng xử văn minh cho trẻ, không những ở trường mà trẻ sẽ thực hiện việc giữ vệ sinh ở nhà, ở lớp, ở nơi công cộng, trên xe buýt - Cho trẻ hoạt động ở góc thiên nhiên: Trẻ mẫu giáo được học qua trải nghiệm, thử nghiệm, thí nghiệm và thực hành. Thông qua trải nghiệm, các cuộc làm thí nghiệm hay thử nghiệm trẻ tìm hiểu và khám phá về môi trường thiên nhiên, về các sự vật hiện tượng ( trồng cây và quan sát theo dõi sự phát triển của cây, chăm sóc cây, theo dõi sự biến đổi và phát hiện ra nguyên nhân của sự biến đổi đó. Qua trải nghiệm, thí nghiệm trẻ không chỉ hiểu được bản chất của sự vật hiện tượng mà còn rèn những thao tác, kỹ năng sống cần thiết (cách chăm sóc cây, ). * Kết luận: Tích hợp giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động ngoài trời nhằm giúp trẻ có kỹ năng tự bảo vệ, có ý thức giữ gìn, bảo vệ cái đẹp. 3.3.5. Hoạt động giờ ăn, ngủ của trẻ 26/39
  27. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Hoạt động giờ ăn, ngủ, vệ sinh của trẻ kỹ năng tự phục vụ được rèn luyện, được giáo dục thường xuyên nhất. - Trong giờ ăn: Cô giáo hướng dẫn trẻ kê bàn, lấy ghế về chỗ ngồi. Sau đó cô sẽ mời từng bàn đi rửa tay, trước khi rửa tay trẻ phải xắn cao tay áo và sẽ không làm ướt áo. Trẻ rửa tay bằng xà phòng, và rửa tay theo 6 bước mà cô đã hướng dẫn trong các giờ hoạt động. Khi rửa tay xong trẻ lau tay khô và đi ra rửa mặt. Trẻ có kỹ năng rửa mặt và gấp đẹp khăn để xuống chậu. Cô giới thiệu món ăn và trẻ mời cô và các bạn ăn cơm. Trong khi ăn trẻ không nói chuyện, ăn từ tốn. Ăn xong trẻ xin phép cô con không ăn nữa đi cất bát và ghế đúng nơi quy định, trẻ xúc miệng nước muối sau khi ăn xong . Ảnh trẻ trong hoạt động giờ ăn - Trong giờ ngủ: Trẻ giúp cô kê giường, chải chiếu, lấy gối và bước vào giờ ngủ ngoan, ngủ sâu và đủ giấc. Trẻ biết trước khi ăn là phải rửa tay, tự lấy ghế vào bàn ăn, ăn xong phải xúc miệng nước muối, tự thay quần áo, xếp quần áo gọn gàng, tự lấy gối và giường của mình để ngủ, ngủ dậy tự cất đồ dùng. Cứ như thế ngày này qua ngày khác, trẻ tự thực hiện mà không cần giáo viên phải nhắc nhở. Kỹ năng sống ấy không những trẻ thực hiện ở trường mà còn thực hiện ở nhà, hay ở bất cứ đâu khi trẻ đi đến. * Kết luận: Tích hợp giáo dục kỹ năng sống vào hoạt động giờ ăn, ngủ nhằm giúp trẻ có được kỹ năng tự phục vụ bản thân, giúp trẻ có thói quen tốt trong vệ sinh ăn, ngủ. 27/39
  28. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN 3.3.6. Thông qua hoạt động chiều Hoạt động chiều cũng là một hoạt động mà ở đó giáo viên cũng có thể lồng ghép việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là rất cẩn thiết. Đặc biệt là rèn kỹ năng vệ sinh, kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. Dạy trẻ kỹ năng rửa mặt - Chuẩn bị đồ dùng: Khăn của trẻ có ký hiệu, giá khăn, chậu - Ổn định tổ chức: Cô và trẻ cùng vận động bài hát: Tập rửa mặt Đàm thoại và dẫn dắt vào bài. - Bài mới: Làm mẫu: Để chúng mình thực hiện các con hãy quan sát cô làm mẫu trước nhé! + Bước 1: Cô trải khăn lên 2 lòng bàn tay đỡ khăn bằng 2 lòng bàn tay và cổ tay. + Bước 2: Dùng ngón trỏ trái lau mắt trái, ngón trỏ phải lau mắt phải lau từ đầu mắt đến đuôi mắt (lau nhẹ nhàng 2 đến 3 lần). + Bước 3: Dịch khăn lên phía trên lòng bàn tay tay phải lau trán và má phải tay trái lau trán và má trái. + Bước 4: Gấp đôi khăn theo hướng dọc từ trái sang phải dùng nửa khăn phía trên lau từ sống mũi xuống đầu mũi. + Bước 5: Lấy tay phải kéo dịch khăn lên phía trên tay phải đỡ nửa khăn phía dưới rồi lau miệng và cằm. + Bước 6: Gấp đôi khăn theo hướng từ trên xuống tay phải đỡ khăn rồi lau phần cổ bên trái, lật khăn sang tay tái và lau phần cổ bên phải. - Cô đã thực hiện xong các bước rửa mặt rồi đấy! Bây giờ chúng mình cùng tập rửa mặt nhé! - Cô mời 1 trẻ lên thực hiện trước. Cả lớp quan sát và nhận xét. + Các con thấy bạn thực hiện có đúng không? - Mời lần lượt từng nhóm 2-3 trẻ lên thực hiện cho đến hết ( Cô chú ý quan sát sửa sai cho trẻ). * Kết luận: Tích hợp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động chiều nhằm hình thành cho trẻ kỹ năng giữ vệ sinh , tự phục vụ bản thân trong các hoạt động. 3.3.7. Dạy trẻ có kỹ năng tham gia các ngày lễ hội trong nhà trường Nội dung phong trào“ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, trong đó có nội dung: Nhà trường cần tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao một cách thiết thực, khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của học sinh. 28/39
  29. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí tích cực khác phù hợp với lứa tuổi của học sinh. Căn cứ vào nội dung trên, tôi đã kiến nghị và thực hiện nhiều hoạt động một cách thiết thực, khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của trẻ. Cụ thể như sau: * Tham gia các buổi biểu diễn văn nghệ chào mừng các ngày hội, lễ ở trường BGH và các cô giáo trong trường đã tổ chức hội diễn văn nghệ : “Bé vui trung thu” cho các cháu ở trường và đặc biệt là các cháu lớp 5 – 6 tuổi. Các cháu được tham gia các tiết mục văn nghệ múa hát trong buổi diễn văn nghệ. Được tham gia giao lưu câu đố cùng toàn thể các cháu tại trường tôi đang công tác. Rèn luyện cho trẻ sự tự tin, mạnh dạn, kỹ năng giao tiếp, ngôn ngữ mạch lạc. Trẻ biết nói to rõ ràng, trả lời cả câu. Tháng 12/2015: Tổ chức chương trình văn nghệ : “Bé đón noel” rèn luyện kỹ năng giao tiếp thông qua hoạt động giao lưu, trả lời câu hỏi của ông già noel, sự tự tin biểu diễn văn nghệ, rèn luyện sự hợp tác giữa các nhóm thông qua trò chơi kéo co. Trẻ được tìm hiểu về nét văn hóa của các nước phương tây. Giáo dục trẻ về tình yêu con người với con người. Ảnh trẻ tham gia đón giáng sinh 29/39
  30. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Thông qua hoạt động ngoại khóa, trẻ thêm năng động, tự tin, biết cách trả lời câu hỏi, và trả lời câu hỏi đầy đủ chủ vị, ngôn ngữ mạch lạc, trẻ hiểu biết về lịch sử của chùa, và các di tích lịch sử đình, đền và tích của chùa. Tháng 3/2016: Trẻ mẫu giáo lớn lớp tôi và một số lớp khác được tham gia các tiết mục văn nghệ ca múa hát trong chương trình lễ hội. Rèn luyện sự tự tin, mạnh dạn trẻ được hiểu biết về những ngày hội, ngày lễ tại chùa, giáo dục lòng yêu quê hương đất nước. * Tham gia vào các hoạt động ngoại khóa BGH và giáo viên trong trường tổ chức cho trẻ đi Thiên Đường Bảo Sơn rèn luyện kỹ năng giao tiếp, yêu quý động vật, yêu quí các nghệ sĩ biểu diễn múa rối qua đó giáo dục lòng yêu động vật, con ngừơi. * Kết luận: Tích hợp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua những ngày lễ, hội trong trường nhằm giúp trẻ tự tin trước đám đông, mạnh dạn giao tiếp thông qua các hoạt động. Ảnh trẻ trong buổi tham quan dã ngoại tại: Bảo Tàng Không Quân 30/39
  31. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN 3.4. Học hỏi bạn bè đồng nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm và tình huống trong chăm sóc và giáo dục trẻ. Tôi và giáo viên trong trường được nhà trường tạo điều kiện đi tham gia những buổi tập huấn về các chuyên đề do Phòng Giáo dục quận tổ chức. Những buổi tập huấn về các chuyên đề chăm sóc và giáo dục trẻ nhằm nâng cao kiến thức, kinh nghiệm và kỹ năng trong việc giảng dạy cho giáo viên. Tôi luôn được sự hướng dẫn và chỉ bảo nhiệt tình của BGH nhà trường và các cô giáo trong trường. Ngay từ năm đầu tiên bước vào trường, tôi được phân công dạy lớp mẫu giáo lớn cùng một giáo viên có kinh nghiệm lâu năm trong trường. Với sự nhiệt tình và say mê trong công việc chị đã chia sẽ những kinh nghiệm quí báu giúp tôi hoàn thành tốt các công việc của nhà trường giao cho. Cụ thể, tôi luôn hoàn thành giáo án trước 1 tuần dạy học và nhờ chị xem, sửa giúp. Ban đầu, giáo án tôi soạn còn nhiều thiếu sót và hạn chế trong chuyên môn. Nhưng qua những lần chị hướng dẫn, chỉ bảo tận tình. Đến nay, tôi đã tiến bộ trong chuyên môn và soạn giáo án chi tiết hơn trước. Với những giáo viên lâu năm khác, tôi luôn học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm mà các chị để lại. Cụ thể, trong giảng dạy tôi luôn học hỏi kinh nghiệm để làm sao lên tiết được đúng các bước và hay hơn. Trong trang trí, các chị cũng chỉ bảo, chỉnh sửa cho tôi những điểm thiếu sót và chưa phù hợp để tôi có thể hoàn thiện hơn và nâng cao chất lượng giáo dục trẻ hơn nữa. Ví dụ: Khi lên tiết kể chuyện, giọng nói của tôi vẫn chưa hay, chưa thu hút được trẻ. Chị nói: “Em nên kể chuyện nhẹ nhàng, truyền cảm khi đọc câu chuyện. Đoạn nào có nhận vật ông tiên, em nên nói giọng vang xa hơn” Ngay từ khi bước vào trường mầm non hay học cao đẳng, tôi được học cách xử lý tình huống sư phạm sao cho hợp lý và đúng nhất nhưng vẫn còn hạn chế trong kinh nghiệm. Các chị cũng luôn yêu quí và nhắc nhở mỗi khi tôi có những tình huống chưa khéo léo và hợp lý. Ví dụ: Hôm đó, vì lý do gia đình nên tâm trạng tôi không tốt trước khi đến lớp. Trong hoạt động học: tôi thấy hai trẻ không chú ý tập trung vào học mà đang nói chuyện. Tôi đã cáu gắt với hai trẻ đó. Chị ở lớp thấy tôi xử lý thế cũng khuyên: “Em hãy bình tĩnh xử lý tình huống và nhẹ nhàng với trẻ. Em đừng để chuyện gia đình ảnh hưởng đến việc ở lớp nhé”. 3.5. Sưu tầm, sáng tác vè, đồng dao, trò chơi vận động để dạy trẻ kỹ năng sống. Những vần, điệu của những bài hò, vè, đồng dao luôn giúp trẻ dễ nhớ, dễ thuộc và khắc sâu nội dung bài học, chính vì vậy tôi đã sưu tầm và sáng tác ra một số bài hò vè, đồng dao để giúp trẻ ghi nhớ và hình thành những kỹ năng sống, kỹ năng tự bảo vệ mình. Biện pháp này đã giúp trẻ hứng thú hơn với các 31/39
  32. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN trò chơi, đồng thời các kỹ năng sống được cô giáo lồng ghép trong lời đồng dao một cách nhẹ nhàng mà sâu sắc * Nội dung “Kỹ năng hợp tác” Trò chơi: “Bắt cá trong chum” + Cách chơi: Mỗi đội có 2 trẻ. Trẻ trong đội một tay quàng qua vai bạn của đội mình, tay kia khoắng trong chum phối hợp với nhau để cùng bắt được cá. Trong một khoảng thời gian nhất định, đội nào bắt được nhiều cá nhất đội đó giành chiến thắng. *Nội dung “Sự tự tin” Trò chơi: “Gánh lúa qua cầu” + Cách chơi: Cho trẻ đứng thành hai hàng ngang. Lần lượt từng trẻ gánh quang gánh có đựng lúa đi qua ghế thể dục. Ai ngã khỏi cầu, làm rơi lúa phải ra ngoài một lần chơi.Trẻ đứng ở 2 hàng cổ vũ cho bạn và đọc đồng dao do cô sáng tác: Gánh lúa qua cầu Lon ton, lật đật Bạn trước tôi sau Run rẩy ngã liền Gánh lúa cho mau Tự tin, tự tin Đổ đầy kho thóc Việc gì cũng dễ Tự tin vững bước Nhanh nhanh bạn nhé Qua hết cây cầu Gánh về, gánh về Chân bước khéo sao Thóc lúa đề huề Như trên mặt đất Cả làng no đủ. - Bài thơ, đồng dao dạy trẻ về kỹ năng tự bảo vệ: An toàn cho bé Bé đi mẫu giáo Kẻo mà té ngã . Được học được chơi Bé chẳng chạy nhảy Bé luôn nhớ lời Khi ra xếp hàng Mẹ và cô giáo Và nhớ đừng mang Giường ngủ, tủ áo Đồ chơi nguy hiểm Bàn ghế, tường rào Súng hơi, dao, kiếm Ở những nơi cao Bé chẳng nghịch đâu Bé không trèo nhé. Luôn nhớ trong đầu Sàn nhà trơn trượt Lời cô lời mẹ. Bé chẳng chạy đâu An toàn con nhé! Đừng xô đẩy nhau Hãy nhớ đừng quên (Sưu tầm) 38/39
  33. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Đi dép lê Đi dép lê Tay lấm bẩn Không được chạy Đi cẩn thận Kẻo vấp ngã Bước nhẹ nhàng Gãy trẹo chân Chớ vội vàng Rách áo quần Các bạn nhé! (Sáng tác) 3.6. Phối kết hợp với phụ huynh trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Việc phối kết hợp với phụ huynh là một biện pháp vô cùng quan trọng, vì nó góp phần củng cố, ôn luyện những kỹ năng mà các con đã được học ở trường. Trong thực tế, rất nhiều bậc phụ huynh còn e ngại khi tham gia vào quá trình giáo dục trẻ, hơn nữa phần lớn cha mẹ thường lung túng khi lựa chọn các hình thức thực hiện. BGH đã làm bảng thông báo, thông tin dành cho phụ huynh, các bậc cha mẹ có thể đọc, quan sát theo dõi dễ dàng giúp nhà trường tuyên truyền đến cha mẹ của trẻ những kết quả giáo dục ở con mình, tạo điều kiện cho giáo viên trao đổi hai chiều với các bậc cha mẹ những vấn đề liên quan đến trẻ, các thông tin của lớp, thông tin sức khỏe, ngược lại các bậc cha mẹ có thể ghi chép những yêu cầu, đề nghị, thông tin cần trao đổi với giáo viên. Có thể thấy, trẻ thường dễ dàng kết bạn khi chơi theo đôi bạn trong môi trường của riêng chúng hơn là chơi trong một nhóm bạn tại trường. Bản thân tôi thấy rằng, một số trẻ có khó khăn trong việc kết bạn hoặc chia sẻ với bạn theo nhóm lớn, lại có thể hình thành mối liên kết thân thiết với bạn mới trong môi trường gia đình của trẻ. Cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng cảm xúc và xã hội bằng cách tạo ra các mối liên kết bạn bè tại gia đình. Ở lớp tôi đang chủ nhiệm, một cháu gái từ đầu năm học rất nhút nhát, rụt rè mặc dù đã lên lớp lớn nhưng khi đi lớp rất hay khóc, khi trò chuyện với phụ huynh của trẻ đó, tôi mới biết cháu mới chuyển về trường và có ít bạn chơi cùng.Tôi đã khuyến khích cha mẹ chơi với con của họ, hoặc hãy hỏi trẻ: “Con muốn mời ai ở lớp về nhà chơi?” Hoặc bản thân bố mẹ làm bạn của trẻ. Mối quan hệ này sẽ được trẻ duy trì khi đến trường, khi có được mối liên kết với một trẻ nào đó trong lớp, các mối quan hệ khác sẽ hình thành tiếp theo một cách dễ dàng hơn. - Tôi đã tuyên truyền và chia sẻ để cha mẹ trẻ không nên bực bội khi trẻ về đến nhà hoặc cho rằng trẻ chỉ biết chơi suốt ngày. Cha mẹ cần có niềm tin với sự hướng dẫn của chúng tôi và năng khiếu tò mò bẩm sinh của trẻ, trẻ có thể lĩnh 33/39
  34. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN hội kinh nghiệm nhằm giải quyết các vấn đề quan trọng, đọc, làm toán, thử nghiệm một số kỹ năng khoa học khi chơi với nhau. - Cha mẹ trẻ cần phối hợp với tôi và các giáo viên trong lớp một cách chặt chẽ và hợp lý bằng việc tham gia tình nguyện vào quá trình giáo dục trong nhà trường. Cha mẹ nên tham gia vào các buổi trao đổi với giáo viên, tham gia các buổi họp của nhà trường và dự một số giờ học, dự các hoạt động ngoại khoá; chỉ bằng cách đó thôi cha mẹ đã giúp trẻ hiểu rằng học là phải học cả đời. - Tôi và giáo viên trong lớp đã khuyên các phụ huynh cần giáo dục để trẻ cảm thấy thoải mái tự tin trong mọi tình huống của cuộc sống. Nếu cha mẹ muốn giáo dục trẻ biết tự giữ kỷ luật, trước hết cần đánh thức sự tự ý thức của trẻ, cố gắng khơi gợi để trẻ luôn nghĩ về bản thân mình một cách tích cực và đừng bao giờ phá vỡ suy nghĩ tích cực về bản thân trẻ. Một phụ huynh lớp tôi rất hay mắng trẻ khi trẻ không làm được việc. Thấy anh hay mắng con như vậy tôi cũng ra trò chuyện với anh: “ Em thấy con rất ngoan, trong lớp cũng học rất giỏi và thường xuyên được các cô khen. Nhưng đôi lúc con bướng không chịu nghe lời thôi anh ạ! Em nghĩ anh nên khen con nhiều hơn. Vì mỗi khi ở lớp em khen con, con đều rất tự giác làm việc mà không cần đợi đến lúc cô phải nhắc nhở. Phải chăng anh cũng nên làm như vậy vừa giúp con tăng tính tự giác và vừa tạo sự gần gũi giữa hai bố con anh ạ!” Sau khi nghe tôi trò chuyện, phụ huynh lớp tôi cũng về áp dụng cách giáo dục con như lời tôi khuyên và thấy kết quả ngay buổi tối đầu tiên áp dụng. - Trong gia đình, việc dạy trẻ những nghi thức văn hóa trong ăn uống rất cần thiết. Để trẻ có được những kỹ xảo, thói quen sử dụng đồ dùng một cách chính xác và thuần thục và khéo léo, không chỉ đòi hỏi trẻ phải thường xuyên luyện tập, mà còn phải đáp ứng được những nhu cầu của trẻ, đó là cung cấp cho trẻ những mẫu hành vi văn hóa, những hành vi đúng, đẹp, văn minh của chính cha mẹ và những người xung quanh trẻ. Ví dụ: Cụ thể, trong lớp tôi có cháu ăn bằng tay trái. Tôi và giáo viên trong lớp đã rèn cho cháu cách cầm thìa bằng tay phải, nhưng theo thói quen thỉnh thoảng cháu lại đổi tay để cầm thía, và các cô trong lớp luôn phải nhắc nhở. Tôi đã phải phối kết hợp với phụ huynh trao đổi việc này cho phụ huynh cháu đó: “ Chị ơi! Con rất hay cầm tay trái khi ăn uống. Mặc dù các cô nhắc rất nhiều và cũng tập cho con cầm bằng tay phải nhưng thỉnh thoảng do thói quen con lại đổi tay để cầm thìa. Chị về nhà rèn cho con cách cầm thìa bằng tay phải giúp em để con quen và cầm đúng cách chị nhé.!” Khi được trao đổi như vậy, phụ huynh lớp tôi cũng rất vui vẻ đồng ý và phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường để sửa cho cháu. 34/39
  35. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN 4. HIỆU QUẢ SKKN Từ những cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự đồng thuận hợp tác của tập thể sư phạm nhà trường, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha mẹ đã giúp nhà trừơng đạt được một số kết quả trong việc dạy trẻ mầm non các kỹ năng sống cơ bản thể hiện ở các kết quả sau: 4.1. Kết quả trên trẻ: Cuối năm số trẻ đi học lớp tôi là 37 trẻ. Tôi nhận thấy hầu hết trẻ đã có những kĩ năng sống cơ bản, có nề nếp trong giờ học và hoạt động. Qua khảo sát thực tế với số trẻ là 37, kết quả đạt được như sau: Đầu năm Cuối năm Những kỹ Số Số TT Tỉ lệ Chưa Tỉ lệ Tỉ lệ Chưa Tỉ năng dạy trẻ lượng Đạt lượng Đạt (%) đạt (%) (%) đạt lệ trẻ trẻ Kỹ năng tự 1 39 30 77 23 37 37 100 0 0 phục vụ 9 Kỹ năng sống 2 39 29 74.3 10 25.7 35 94.6 2 5.4 tự tin 37 Kỹ năng sống 3 39 30 85.1 14.9 34 92 3 8 hợp tác 9 37 Kỹ năng giao 4 39 28 71.8 11 28.2 30 81 7 19 tiếp 37 Kỹ năng tự 5 39 30 77 23 37 100 0 0 bảo vệ 9 37 Kỹ năng tò mò, học hỏi, 77 6 39 30 9 23 37 35 94.6 2 5.4 khả năng thấu hiểu Kết quả: Từ kết quả khảo sát đầu năm so với cuối năm, tôi nhận thấy kỹ năng sống của trẻ lớp tôi tăng nhanh so với đầu năm - 98% trẻ đều được cô giáo và cha mẹ tạo mọi điều kiện khuyến khích khơi dậy tình tò mò, phát triển trí tưởng tượng, năng động, mạnh dạn, tự tin, 98% trẻ 5 tuổi được rèn luyện khả năng sẵn sàng học tập ở trường phổ thông hiệu quả ngày càng cao. - 98% trẻ có thói quen lao động tự phục vụ, được rèn luyện kỹ năng tự lập; kỹ năng nhận thức; kỹ năng vận động thô, vận động tinh thông qua các hoạt động hàng ngày trong cuộc sống của trẻ; ngoài ra có 70% trẻ mẫu giáo được rèn 35/39
  36. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN luyện kỹ năng vận động tinh, kỹ năng tự kiểm soát bản thân, phát triển óc sáng tạo, tính tự tin thông qua các hoạt động múa hát, các hoạt động học, các hoạt động ngoại khóa. - 98% trẻ được rèn luyện kỹ năng xã hội; kỹ năng về cảm xúc, giao tiếp; chung sống hòa bình, và tuyệt đối không xảy ra bạo hành trẻ em ở trường cũng như ở gia đình. - 98% trẻ được giáo dục, chăm sóc nuôi dưỡng tốt, được bảo vệ sức khỏe, được bảo đảm an toàn, phòng bệnh, được theo dõi cân đo bằng biểu đồ phát triển. - Trẻ đi học đều hơn, đạt tỷ lệ chuyên cần đạt từ 90% trở lên và ít gặp khó khăn khi đến lớp, có kỹ năng lao động tự phục vụ, trực nhật, sắp xếp bàn ăn, tự xếp khay để khăn ăn bằng võ hộp sữa, tự chuẩn bị khăn ăn, chén, thìa, cốc . trong các giờ ăn, biết tự mở, tự rửa vỏ hộp sữa sau khi uống sữa học đường cho cô giáo làm đồ chơi, biết phân công trực nhật sắp xếp bàn ăn, tự xếp nệm trước và sau khi ngủ 4.2. Kết quả từ phía các bậc cha mẹ: - Các bậc cha mẹ đã có thói quen liên kết phối hợp chặt chẽ với cô giáo trong việc dạy trẻ các kỹ năng sống, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức thông qua bảng thông tin dành cho cha mẹ, bảng đánh giá trẻ ở lớp; số lượng phụ huynh học sinh tham gia đông hơn kết quả lượng phụ huynh dự họp trong cả hai kỳ họp vừa qua ở các lớp đều đạt trên 80%, đúng đối tượng là cha hoặc mẹ đạt 70%. - Giao tiếp giữa cha mẹ và con cái tốt hơn, đa số cha mẹ dịu dàng, ít la mắng trẻ, thay đổi trong cách rèn kỹ năng cho trẻ, phân việc cho trẻ, không cung phụng trẻ thái quá, không còn hình ảnh ba bế con, mẹ đi sau xách cặp cho con, tranh thủ đút cho con ăn, ngược lại xuất hiện khá nhiều hình ảnh trẻ tự đeo ba lô, tự đi lên lầu, tự xúc cơm ở trẻ nhỏ - Cha mẹ cảm thấy mãn nguyện với thành công của trẻ, tin tưởng vào kết quả giáo dục của nhà trường, không chê bai chỉ trích cô giáo ngược lại cha mẹ thông cảm, chia sẻ những khó khăn của cô giáo, cung cấp vật liệu, phụ giúp giáo viên trang trí lớp, làm đồ chơi. 4.3. Về phía giáo viên và nhà trường Trong suốt quá trình dạy trẻ 5 – 6 tuổi, tôi luôn chịu khó trò chuyện với trẻ, trả lời những câu hỏi vụn vặt của trẻ, không la mắng, giải quyết hợp lý, công bằng với mọi tình huống xảy ra giữa các trẻ trong lớp. Trong giảng dạy, chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơn, mạnh dạn, tự tin điều khiển các cuộc họp phụ huynh học sinh, biết tự chuẩn bị, phối hợp chặt chẽ, trao đổi thừơng xuyên với cha mẹ trẻ. 36/39
  37. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN Vào mọi năm, nhà trường đã tổ chức nhiều phong trào, hội thi, lễ hội dành cho trẻ như: Lễ hội trăng tằm, chương trình đón noel, chương trình lễ hội. Qua phát động phong trào đóng góp sách cho thư viện của bé, kết quả đã vận động được 350 đầu sách, truyện tranh các loại bổ sung cho góc thư viện Hiệu quả lớn nhất là nhà trừơng đã huy động được sự tham gia của cha mẹ trẻ em, của các tổ chức, các lực lượng xã hội trong việc giáo dục văn hóa, truyền thống cho trẻ, đồng thời đây là những cơ hội vàng dạy trẻ kỹ năng sống. III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. KẾT LUẬN Với những kết quả đạt được, bản thân tôi chỉ muốn nêu lên những kinh nghiệm chung nhất do nghiên cứu tài liệu, do tích luỹ được trong suốt quá trình thời gian công tác với mong muốn gửi đến cô giáo, cha mẹ trẻ những thông điệp mang tính thuyết phục với một số điều cần làm và cần tránh nhằm giúp cô giáo, cha mẹ trẻ dạy trẻ mầm non những kỹ năng sống cơ bản và rút ra bài học kinh nghiệm như sau: 2. BÀI HỌC KINH NGHIỆM 2.1. Một số điều người lớn cần làm giúp trẻ rèn luyện kỹ năng sống: Để dạy trẻ có các kỹ năng sống thì trước hết là người lớn phải là tấm gương sáng, yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ. Việc học của trẻ nếu luôn đựơc người lớn khuyến khích, chia sẻ thì trẻ sẽ tự tin vào năng lực của bản thân và chúng thường hy vọng vào tương lai nhiều hơn. Nhân cách ý chí tình cảm của trẻ được hình thành thông qua chơi, chơi để lớn lên. Vì thế, ngừơi lớn cần tạo cơ hội để trẻ chơi, từ đó giúp trẻ tìm ra nhiều cách học khác nhau, những kinh nghiệm trẻ nhận được trong các trò chơi là nền tảng tạo nên sự hăng hái học tập lâu dài ở trẻ, bởi trẻ nhận ra rằng, học vừa vui mà vừa có ý nghĩa. Đồng thời, khi trẻ tham gia vào trò chơi, trẻ cần biết lập kế hoạch chơi, sáng tạo với các cách chơi và cố gắng đạt mục đích đây chính là những kỹ năng cơ bản để sống và làm việc sau này. Thường xuyên chỉ ra cái mới mà người lớn cũng tìm tòi một cách hăng hái bằng nhiều cách, hãy trao đổi với trẻ về những thông tin mà cô giáo, cha mẹ mới tìm thấy cho trẻ thấy rằng học lúc nào cũng vừa vui, vừa thử thách Tham gia vào việc giáo dục của con cái không nên để tốn quá nhiều thời gian và cũng khộng cần tốn sức tập luyện, cha mẹ chỉ tốn ít thời gian khi cho trẻ thấy cha mẹ rất coi trọng giá trị của việc giáo dục.Việc tham gia ở mức độ nào 37/39
  38. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN không quan trọng nhưng thời gian đó thật đáng giá và đó là sự đầu tư cần thiết cho tương lai của trẻ Kể chuyện cho trẻ hàng ngày bằng phương pháp mưa dầm thấm lâu: Cô giáo, cha mẹ hãy dành thời gian mỗi ngày để kể cho trẻ nghe những câu chuyện, dành thời gian trò chuyện với con trẻ vì chuyện là kho báu của dân tộc, kể chuyện cổ tích là con đường ngắn nhất, đơn giản hiệu quả nhất giáo dục nhân cách cho trẻ. Để hình thành và phát triển ở trẻ những thói quen, nghi thức văn hóa trong ăn uống cần thiết không chỉ có sự tập luyện mà còn cần sự thống nhất những cách thức và phương thức giữa gia đình và trường, lớp mầm non. Chỉ có sự kiên trì, nhẫn nại, sự đồng cả, sự quan tâm, chú ý và sự giúp đỡ quý báu của người lớn mới giúp trẻ vượt qua những khó khăn, trở ngại, mới tạo được một bầu không khí thân ái, đầm ấm cần thiết trong bữa ăn. 2.2. Một số điều người lớn cần tránh khi dạy trẻ kỹ năng sống: - Không hạ thấp trẻ: Cứ mỗi lần chúng ta nói những lời hạ thấp khả năng trẻ là chúng ta đã phá vỡ những suy nghĩ tích cực về chính bản thân trẻ. Không nên tạo cho trẻ thói quen kiêu ngạo nhưng cũng không nên lăng nhục trẻ. - Không doạ nạt trẻ: Người lớn cần nhớ rằng mỗi lần chúng ta doạ nạt trẻ là chúng ta đã làm cho trẻ sợ hãi và căm giận ngừơi lớn. Sự đe doạ hoàn toàn có hại cho đứa trẻ và sẽ không giúp cho hành vi của trẻ tốt hơn. - Không bắt trẻ hứa hẹn: Vì sự hứa hẹn hoặc doạ nạt không có ý nghĩa đối với trẻ vì nếu trẻ cảm nhận được và cắn rứt vì không làm tròn lời hứa thì ở trẻ sẽ phát triển cảm giác hối lỗi, ngược lại trẻ. - Không bao bọc trẻ một cách thái quá sẽ làm trẻ yếu đuối: Cha mẹ thường không đánh giá đúng khả năng của trẻ cho rằng trẻ còn nhỏ sẽ không làm được một điều gì cả. Sự bảo bọc thái qúa sẽ dẫn trẻ đến ý nghĩ rằng bản thân trẻ không thể làm điều gì nên thân.Hãy nhớ: đừng bao giờ làm những gì mà trẻ có thể làm được. - Không nên yêu cầu trẻ phục tùng theo ý người lớn ngay lập tức vì sự phục tùng một cách thái quá không có sự thoả thuận giữa các bên không tạo điều kiện phát triển tính tự lập ở trẻ - Không yêu cầu những điều không phù hợp với lứa tuổi của trẻ vì những yêu cầu ở trẻ phải thực hiện một hành vi chính chắn mà trẻ chưa có khả năng hoặc trẻ phải làm các yêu cầu không mang tính thống nhất và liên tục trong việc cho phép hoặc cấm đoán sẽ ảnh hửơng không tốt đến sự phát triển tính nhận thức ở trẻ. - Không nên giáo huấn quá nhiều vì ảnh hửơng của những luồng ngôn ngữ đó làm cho đứa trẻ ngưng hoạt động nhưng trong thực tế đứa trẻ không thể 38/39
  39. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN ngưng hoạt động sẽ dần làm cho trẻ nghĩ rằng trẻ là ngừơi có tội, làm nảy sinh tính tự ti, đánh giá tiêu cực về bản thân sau này. - Không tước đoạt của trẻ quyền làm trẻ con hãy để cho trẻ được làm trẻ con thật sự đừng mong đợi trẻ là một người giống như người lớn hoặc như người lớn mong muốn, không nên nhồi nhét lượng kiến thức quá mức so với khả năng tiếp nhận của não bộ. Hãy giúp trẻ lớn lên là chính nó. - Không thúc giục trẻ, không biến thời gian tiếp nhận thức ăn thành một cuộc chiến nhằm thực hiện những nhiệm vụ giáo dục. Sự nóng giận của người lớn đối với những sai sót của trẻ không những làm trẻ ăn mất ngon, mất hứng thú đối với đồ ăn, mà còn gây cản trở nghiêm trọng cho trẻ trong việc hình thành những thói quen ăn uống văn hóa. 3 . ĐỀ XUẤT - KIẾN NGHỊ 3.1. Đối với nhà trường : + Tiếp tục đầu tư thêm trang thiết bị, đồ dạy học, cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động giáo dục kỹ năng sống theo hướng hiện đại. + Tổ chức các lớp tập huấn chuyên đề giáo dục kỹ năng sống tại trường, tạo điều kiện cho 100% giáo viên được tham dự. 3.2. Đối với PGD: + Tăng cường mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên mầm non. Đặc biệt là bồi dưỡng về chuyên đề chăm sóc – giáo dục trẻ trong đó có lồng ghép nội dung tích hợp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, để giáo viên được kiến tập học hỏi thêm những kinh nghiệm khi dạy trẻ. Tôi xin chân thành cảm ơn! Người viết Hà Lê Hải Yến 39/39
  40. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường MN PHẦN D - TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Giáo trình tâm lý học trẻ em. NXB Đại học Sư phạm. Tác giả: Nguyễn Ánh Tuyết (chủ biên), Nguyễn Thị Như Mai, Đặng Thị Kim Thoa 2.Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục mầm non. NXB Đại học Sư phạm. Tác giả: Nguyễn Ánh Tuyết (chủ biên), Lê Thị Kim Anh, Đinh Văn Vang 3.Giáo trình tâm lý học đại cương. NXB Đại học Sư phạm, chủ biên GS TS Nguyễn Quang Uẩn. 4. Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 – 6 tuổi. 40/39