Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 86, Bài 21: Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh - Đoàn Hưng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 86, Bài 21: Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh - Đoàn Hưng

1. Chµo mõng c¸c thÇy c« ®Õn dù giê th¨m líp 7c lMôn: Ngữ văn lGiáo viên: Đoàn Hưng lTổ: Văn – Sử lTrường THCS Đức Giang
2. 1 B I Ể U C Ả M 2 N G H Ị L U Ậ N 3 L U Ậ N C Ứ 4 L Ậ P L U Ậ N 5 N G Ô I K Ể 6 M I Ê U T Ả 7 L U Ậ N Đ I Ể M 8 N H Â N V Ậ T 9 S O S Á N H Hàng ngang số 6 gồm 6 chữ cái: HàngHàng ngang ngang số số 2 7 gồm gồm 8 8 chữ chữ cái: cái: Loại văn nàoHàng ngang số 4 gồm 7 chữ cái: nhằmHàngHàngHàngHàngHàng giúp ngang ngangngang ngangngang người số sốsố số số 9 5 8 đọc, gồm 1gồm3gồm gồmgồm người 6 67 chữ 7chữ6chữ chữchữ nghe cái: cái:cái: cái:cái: hình dung LàLí từNgười lẽ, chỉ dẫn Ývị thực kiến tríchứng giaohiện thể đưatiếp hiệncác ramàsự tư làm việc ngườitưởng, cơ và sở kể làquan chongườisử dụng luậnđiểm được đểđiểm của kểthể gọichuyện là gì?. nhữngTênTên Cáchmột mộtđặcTên loại điểm,thể nêu một vănloại luận tính kĩbảnvăn cứ năngchất viết để nổicần dẫnra bậtnhằm sửđến dụngcủa luận xácbiểu sự khi điểmlập vật,đạt làm cho tìnhsự văn việc,người cảm, con đọccảm , hiện trongbài văn văn được bản nêutự sự ra gọi dưới là gì?hình Tên thức một câu kĩ năng người,xúc,người sựphong nghe đánh cảnh một giá củatư tưởng,gọilàm con là cho người miêugì? quan những tả đối điểm vớicái nào đóthế hiện đó.giới lênxung trước quanh mắt ngườicần sử đọc.khẳng dụng trongđịnh (hay văn phủmiêu định) gọi là gì?
3. CHỦ ĐỀ: VĂN NGHỊ LUẬN CHỨNG MINH Thời lượng: 5 tiết (từ tiết 89 đến tiết 93) Tiết 1: Tìm hiểu chung về văn chứng minh Tiết 2: Tìm hiểu chung về văn chứng minh Tiết 3: Cách làm bài văn nghị luận chứng minh Tiết 4: Luyện tập lập luận chứng minh Tiết 5: Luyện tập viết đoạn chứng minh
4. Mục tiêu của chủ đề: - Hiểu mục đích, tính chất và các yếu tố của phép lập luận chứng minh. - Hệ thống hóa những kiến thức cần thiết (về tạo lập văn bản, về văn bản lập luận chứng minh) để việc học cách làm bài văn chứng minh có cơ sở chắc chắn hơn. - Bước đầu hiểu được cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận chứng minh, những điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài. - Khắc sâu những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận chứng minh. - Vận dụng những hiểu biết đó vào việc làm một bài văn chứng minh cho một nhận định, một ý kiến về một vấn đề xã hội gần gũi, quen thuộc.
5. ? Hãy nêu ví dụ và cho biết: Trong đời sống khi nào người ta cần CM ? => Có những trường hợp ta cần xác nhận 1 sự thật nào đó: Khi cần xác nhận CM về tư cách công dân, ta đưa ra giấy chứng minh thư. Khi cần xác định, CM về ngày sinh của mình, ta đưa ra giấy khai sinh. ? Khi cần CM cho ai đó tin rằng lời nói của mình là thật, em phải làm như thế nào ? => Đưa ra những bằng chứng để thuyết phục, bằng chứng ấy có thể là người (nhân chứng), vật (vật chứng), sự việc, số liệu, ? Thế nào là CM trong đời sống ? => Chứng minh là đưa ra bằng chứng để chứng tỏ một ý kiến nào đó là chân thật.
6. ? Trong văn bản nghị luận, người ta chỉ sử dụng lời văn (không dùng nhân chứng, vật chứng) thì làm thế nào để chứng tỏ một ý kiến nào đó là đúng sự thật và đáng tin cậy ? => Người ta chỉ dùng lí lẽ, dẫn chứng (thay bằng vật chứng, nhân chứng) để khẳng định một nhận định, một luận điểm nào đó là đúng đắn. KL: Những dẫn chứng trong văn nghị luận phải hết sức chân thực, tiêu biểu. Khi đưa vào bài văn phải được lựa chọn, phân tích. Dẫn chứng trong văn chương cũng rất đa dạng đó là những số liệu cụ thể, những câu chuyện, sự việc có thật. Và dẫn chứng chỉ có giá trị khi có xuất xứ rõ ràng và được thừa nhận.
7. Bµi tËp : Đọc đoạn văn nghị luận chứng minh sau đây và trả lời câu hỏi: Tai n¹n giao th«ng trong 10 n¨m qua gia t¨ng liªn tôc. N¨m 1990, sè ng­êibÞ chÕt v× tai n¹n giao th«ng lµ 2.268 ng­êi.§Õn nh÷ng n¨m gi÷a thËp niªn, sè ng­êichÕt kho¶ng 6.000 ng­êi.§Õn n¨m 2001, sè ng­êibÞ chÕt t¨ng ®ét biÕn, lªn ®Õn 10.866 ng­êi.Riªng 10 th¸ng ®Çu n¨m 2002, sè ng­êichÕt lµ 10.556 ng­êivµ bÞ th­¬nglµ 26.529 ng­êi.§©y lµ nh÷ng con sè biÕt nãi, rung lªn håi chu«ng b¸o ®éng toµn x· héi tr­íctai ho¹ khñng khiÕp nµy. (Dùa trªn sè liÖu thèng kª cña Bé Giao th«ng vËn t¶i - th¸ng 10-2002)
8. lChia 4 nhóm thảo luận: l( Thời gian thảo luận 3 phút) lNhóm 1,2: Tìm luận điểm, lí lẽ trong đoạn văn. lNhóm 3,4: Những dẫn chứng trong bài văn để làm sáng tỏ luận điểm?
9. §¸p ¸n: •LuËn ®iÓm: Tai n¹n giao th«ng trong 10 n¨m qua t¨ng liªn tôc. (C©u ®Çu tiªn cña ®o¹n v¨n). DÉn chøng: + N¨m 1990: sè ng­êi chÕt lµ 2.268 ng­êi. + Nh÷ng n¨m gi÷a thËp niªn: kho¶ng 6.000 ng­êi. + N¨m 2001: sè ng­êi chÕt lµ 10.866 ng­êi. + 10 th¸ng ®Çu n¨m 2002: 10.556 ng­êi chÕt, 26.529 ng­êi bÞ th­¬ng. LÝ lÏ Số người chết về tai nạn giao thông t¨ng ®ét biÕn, đây là nh÷ng con sè biÕt nãi, rung lªn håi chu«ng b¸o ®éng￿
10. Chµo mõng c¸c thÇy c« ®Õn dù giê th¨m líp 7c lMôn: Ngữ văn lGiáo viên: Đoàn Hưng lTổ: Văn – Sử lTrường THCS Đức Giang
11. §õng sî vÊp ng· §· bao lÇn b¹n vÊp ng· mµ kh«ng hÒ nhí. LÇn ®Çu tiªn chËp ch÷ng biÕt ®i, b¹n ®· bÞ ng·. LÇn ®Çu tiªn tËp b¬i, b¹n uèng n­íc vµ suýt chÕt ®uèi ph¶i kh«ng? LÇn ®Çu tiªn ch¬i bãng bµn, b¹n cã ®¸nh tróng bãng kh«ng? Kh«ng sao ®©u v× Oan §i-xn©y tõng bÞ toµ b¸o sa th¶i v× thiÕu ý t­ëng. ¤ng còng nÕm mïi ph¸ s¶n nhiÒu lÇn tr­íc khi s¸ng t¹o nªn §i-xn©y-len. Lóc cßn häc ë phæ th«ng, Lu-i Pa-xt¬ chØ lµ mét häc sinh trung b×nh. VÒ m«n Ho¸, «ng ®øng h¹ng 15 trong sè 22 häc sinh cña líp. LÐp T«n-xt«i,t¸c gi¶ cña bé tiÓu thuyÕt næi tiÕng ChiÕn tranh vµ hoµ b×nh, bÞ ®×nh chØ häc ®¹i häc v× “Võa kh«ng cã n¨ng lùc, võa thiÕu ý thøc häc tËp” Hen-ri Pho thÊt b¹i vµ ch¸y tói tíi n¨m lÇn tr­íc khi thµnh c«ng. Ca sÜ «-pª-ra næi tiÕng En-ri-c« Ca-ru-x« bÞ thÇy gi¸o cho lµ thiÕu chÊt giäng vµ kh«ng thÓ nµo h¸t ®­îc. VËy xin b¹n chí lo sî thÊt b¹i. §iÒu ®¸ng sî h¬n lµ b¹n bá qua nhiÒu c¬ héi chØ v× kh«ng cè g¾ng hÕt søc m×nh. (Theo Tr¸i tim cã ®iÒu k× diÖu)
12. lChia 2 nhóm thảo luận: l( Thời gian thảo luận 3 phút) lNhóm 1: Bài viết có mấy luận cứ? Chỉ rõ dẫn chứng và lí lẽ trong từng luận cứ? lNhóm 2: Nhận xét về lập luận của tác giả trong bài viết? Từ đó rút ra nhận xét về cách lập luận trong bài văn chứng minh?
13. §õng sî vÊp ng·. * LuËn ®iÓm chÝnh: §õng sî vÊp ng· Nh÷ng c©u mang luËn ®iÓm: - Nhan ®Ò cña v¨n b¶n - C©u cuèi cïng: “VËy xin b¹n chí lo sî thÊt b¹i” * LuËn cø: 1) VÊp ng· lµ lÏ th­êng (lÝ lÏ) - DÉn chøng: + LÇn ®Çu tiªn tËp ®i ￿®· bÞ ng·. + LÇn ®Çu tiªn tËp b¬i￿bÞ uèng n­íc, suýt chÕt ®uèi. + LÇn ®Çu tiªn ch¬i bãng bµn￿cã ®¸nh tróng bãng kh«ng? =>Dẫn chứng là sự thật hiển nhiên mà ai cũng phải công nhận 2) NhiÒu ng­êi næi tiÕng còng ®· tõng vÊp ng· (lÝ lÏ) - DÉn chøng: + Oan §i- xn©y bÞ sa th¶i v× thiÕu ý t­ëng, bÞ ph¸ s¶n nhiÒu lÇn. + Lu-i Pa-xt¬ chØ lµ häc sinh trung b×nh, m«n Ho¸ ®øng thø 15 trong sè 22 häc sinh cña líp + LÐp T«n-xt«i bÞ ®×nh chØ häc ®¹i häc v× kh«ng cã n¨ng lùc vµ ý chÝ häc tËp + Hen-ri Pho bÞ thÊt b¹i vµ ch¸y tói tíi n¨m lÇn. + Ca sÜ «-pª-ra næi tiÕng En-ri-c« Ca-ru-x« bÞ cho lµ thiÕu chÊt giäng vµ kh«ng thÓ h¸t ®­îc
14. §õng sî vÊp ng·. * LuËn ®iÓm chÝnh: §õng sî vÊp ng· * Nh÷ng c©u mang luËn ®iÓm: - Nhan ®Ò cña v¨n b¶n - C©u cuèi cïng: “VËy xin b¹n chí lo sî thÊt b¹i” * Nh÷ng luËn cø: 1) VÊp ng· lµ lÏ th­êng (lÝ lÏ) - DÉn chøng: =>Dẫn chứng là sự thật hiển nhiên mà ai cũng phải công nhận 2) NhiÒu ng­êi næi tiÕng còng ®· tõng vÊp ng· (lÝ lÏ) - DÉn chøng: + Oan §i- xn©y bÞ sa th¶i v× thiÕu ý t­ëng, bÞ ph¸ s¶n nhiÒu lÇn. + Lu-i Pa-xt¬ chØ lµ häc sinh trung b×nh, m«n Ho¸ ®øng thø 15 trong sè 22 häc sinh cña líp + LÐp T«n-xt«i bÞ ®×nh chØ häc ®¹i häc v× kh«ng cã n¨ng lùc vµ ý chÝ häc tËp + Hen-ri Pho bÞ thÊt b¹i vµ ch¸y tói tíi n¨m lÇn. + Ca sÜ «-pª-ra næi tiÕng En-ri-c« Ca-ru-x« bÞ cho lµ thiÕu chÊt giäng vµ kh«ng thÓ h¸t ®­îc =>Dẫn chứng chọn lọc, tiêu biểu ai cũng bị thuyết phục * LËp luËn: S¾p xÕp dÉn chøng tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ, tõ chung ®Õn riªng￿
15. Ghi nhí: * Trong ®êi sèng, ng­êita th­êngdïng sù thËt (chøng cø x¸c thùc) ®Ó chøng tá mét ®iÒu g× ®ã lµ ®¸ng tin. * Trong v¨n nghÞ luËn, chøng minh lµ mét phÐp lËp luËn dïng nh÷ng lÝ lÏ, b»ng chøng ch©n thùc, ®· ®­îcthõa nhËn ®Ó chøng tá luËn ®iÓm míi (cÇn ®­îc chøng minh lµ ®¸ng tin cËy). * C¸c lÝ lÏ, b»ng chøng dïng trong phÐp lËp luËn chøng minh ph¶i ®­îclùa chän, thÈm tra, ph©n tÝch th× míi cã søc thuyÕt phôc.
16. LOÀI HOA EM YÊU
17. LOÀI HOA EM YÊU 10s 9s 1s 8s 2s Trong phép lập luận chứng minh, lí lẽ, dẫn chứng phải được 7s 3s lựa chọn nghĩa là thế nào? 6s 4s 5s Baét ñaàu Đáp án: dẫn chứng phải tiêu biểu, toàn diện Ñaùp aùn
18. LOÀI HOA EM YÊU 10s 9s 1s 8s 2s Dẫn chứng phải được thẩm tra nghĩa là thế nào? 7s 3s 6s 4s 5s Đáp án: dẫn chứng phải Baét ñaàu đảm bảo tính xác thực Ñaùp aùn
19. LOÀI HOA EM YÊU 10s 9s 1s Em hiểu thế nào là phân tích 8s 2s dẫn chứng? 7s 3s 6s 4s Đán án: Phân tích dẫn chứng là khai thác ý nghĩa 5s ẩn sau ngôn từ ở dẫn chứng bằng các cách như nêu cảm Baét ñaàu nhận, phân tích nghệ thuật rồi chỉ ra nội dung, suy luận bằng lí lẽ, so sánh, đối chiếu Ñaùp aùn
20. Tìm luận cứ cho luận điểm sau:“ Sách là người bạn lớn của con người”. lLuận cứ: - Sách là kết tinh của trí tuệ nhân loại; - Sách là một kho tàng tri thức phong phú gần như vô tận; - Sách giúp con người có cách sống cao đẹp hơn, vốn ngôn ngữ giàu có hơn; - Sách giúp cho con người thấy yêu đời hơn; - Sách giúp cho con người hiểu biết sâu sắc về xã hội với những nỗi đau cũng như mọi niềm vui của con người
21. H­íng dÉn vÒ nhµ: - N¾m ch¾c kh¸i niÖm phÐp lËp luËn CM. - Ghi nhí 2 yÕu tè quan träng trong bµi v¨n nghÞ luËn CM. - ChuÈn bÞ cho tiết tiếp theo : Đọc và trả lời các câu hỏi ở phần luyện tập