Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Bài 2: Văn bản Trong lòng mẹ (Nguyên Hồng) - Năm học 2018-2019 - Mai Hoài Thanh

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Bài 2: Văn bản Trong lòng mẹ (Nguyên Hồng) - Năm học 2018-2019 - Mai Hoài Thanh

1. TRƯỜNG THCS LONG BIÊN 8 GIÁO VIÊN :Mai Hoài Thanh
2. KIỂM TRA BÀI CŨ - Giới thiệu tác giả và tác phẩm truyện ngắn Tôi đi học. - Tìm những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi họp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi khi cùng mẹ trên đường tới trường ? - Nêu nội dung chính của văn bản.
3. NGUYÊN HỒNG
4. I/ Đọc-Hiểu chú thích: 1/ Tác giả : - Nguyên Hồng ( 1918 – 1982 ) tên thật là Nguyễn Nguyên Hồng, quê ở Nam Định, có nhiều sáng tác ở các thể loại : tiểu thuyết, kí, thơ, sử thi nhiều tập.
5. - Ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 1996.
6. 2/ Tác phẩm : Đọan trích là chương 4 của tập hồi kí 9 chương Những ngày thơ ấu, đăng báo 1938, in sách 1940.
7. II/ Đọc - Hiểu văn bản : Phân tích nhân vật bà cô qua các chi tiết về vẻ mặt, giọng nói, cử chỉ khi trò chuyện với bé Hồng.
8. 1/ Nhân vật bà cô : Với vẻ mặt tươi cười, giọng nói ngọt ngào, cử chỉ thân mật “rất kịch” đã thể hiện rõ sự ác ý của bà cô là muốn nhục mạ mẹ bé Hồng → Bà là người có tâm địa độc ác, nham hiểm. Đó là hình ảnh mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhẫn, khôi héo cả tình máu mủ ruột rà trong cái xã hội thực dân phong kiến lúc bấy giờ.
9. Phân tích tình yêu thương mẹ mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh.
10. Bé Hồng có ý nghĩ, cảm xúc như thế nào khi trò chuyện với bà cô ?
11. 2/ Nhân vật chú bé Hồng: a/ Những ý nghĩ, cảm xúc của bé Hồng khi trò chuyện với bà cô : - Lúc đầu, khi nghe bà cô hỏi, chú nhận ra ý nghĩa cay độc qua giọng nói và nét mặt của cô nên cúi đầu không đáp. - Sau lời hỏi thứ hai của cô, lòng chú thắt lại, khóe mắt cay cay và “nước mắt tôi ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hòa đầm đìa ở cằm và ở cổ”.
12. - Khi nghe bà cô kể về mẹ, chú đau đớn, uất ức đến cực điểm. Tác giả đã bộc lộ lòng căm phẫn tột cùng bằng lời văn dồn dập với các hình ảnh và động từ mạnh mẽ “Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi”.
13. Cảm giác sung sướng đến cực điểm khi được ở trong lòng mẹ được tác giả miêu tả như thế nào ?
14. b/ Cảm giác sung sướng đến cực điểm khi được ở trong lòng mẹ : - Khi gặp mẹ, chú chạy đuổi theo chiếc xe với cử chỉ vội vã, bối rối. Được ngồi trên xe cùng mẹ thì òa lên khóc nức nở. - Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con được ở trong lòng mẹ được tác giả diễn tả bằng cảm hứng đặc biệt say mê với những rung động vô cùng tinh tế “ Gương mặt mẹ tôi vô cùng”.
15. - Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con được ở trong lòng mẹ được tác giả diễn tả bằng cảm hứng đặc biệt say mê với những rung động vô cùng tinh tế : + Gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng của hai gò má. + Hay tại sự sung sướng sung túc. + Tôi ngồi trên đệm xe lạ thường. + Phải bé lại và lăn vô cùng.
16. - Chú bềnh bồng trôi trong cảm giác rạo rực, những lời cay độc của bà cô, những tủi cực vừa qua bị chìm đi giữa dòng cảm xúc miên man ấy.
17. Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của chương trích
18. * Đặc sắc về nghệ thuật : - Tạo dựng được mạch truyện, mạch cảm xúc trong đoạn trích tự nhiên, chân thực. - Kết hợp lời văn kể chuyện với miêu tả, biểu cảm tạo nên những rung động trong lòng độc giả. - Khắc họa hình tượng nhân vật bé Hồng với lời nói, hành động, tâm trạng sinh động, chân thật.
19. Chứng minh Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng
20. * Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng vì : - Phụ nữ và nhi đồng xuất hiện nhiều trong tác phẩm của ông. - Ông giành cho họ tấm lòng yêu thương trân trọng.
21. * Ý nghĩa văn bản : Tình mẫu tử là mạch nguồn tình cảm không bao giờ vơi trong tâm hồn con người. III/ Tổng kết : GN/ 21
22. CỦNG CỐ - Giới thiệu tác giả và tác phẩm chương trích Trong lòng mẹ. - Cảm giác sung sướng đến cực điểm khi được ở trong lòng mẹ được tác giả miêu tả như thế nào ? - Nêu nội dung chính của văn bản.
23. DẶN DÒ - Đọc một vài đoạn văn ngắn trong đoạn trích Trong lòng mẹ, hiểu tác dụng của một vài chi tiết miêu tả, biểu cảm trong đoạn văn đó. - Ghi lại một trong những kỉ niệm của bản thân với người thân. - Soạn bài : Trường từ vựng Xem và trả lời câu hỏi SGK/ 21,22