Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu - Năm học 2017-2018 - Nguyễn Hoa Minh Tâm

Nội dung text: Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu - Năm học 2017-2018 - Nguyễn Hoa Minh Tâm

1. Trường THCS Gia Thụy Giáo Viên: Nguyễn Hoa Minh Tâm NĂM HỌC 2017-2018
2. Cơ thể người có khoảng 4- 5 lít máu. Nếu bị thương chảy máu và mất khoảng hơn 1/3 lượng máu của cơ thể thì tính mạng có thể bị đe dọa . Thực tế với những vết thương nhỏ máu chảy vài phút chậm dần rồi ngưng hẳn. Đó là khả năng tự bảo vệ cơ thể. Khả năng này có được do đâu ?
3. I . Đông máu : - y/c hs đọc thông tin sgk
4. * Sơ đồ cơ chế quá trình đông máu : Hồng cầu Bạch cầu Tế bào máu Tiểu cầu vỡ enzim Khối máu Ca2+ Máu Chất sinh tơ máu Tơ máu đông lỏng Huyết tương Huyết thanh
5. * Sơ đồ cơ chế quá trình đông máu : Hồng cầu Bạch cầu Tế bào máu Tiểu cầu Vỡ enzim Khối máu Ca2+ Tơ máu Máu Chất sinh tơ máu đông lỏng Huyết tương Huyết thanh
6. • Đông máu là gì ? • Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông bịt kín vết thương. • Sự đông máu có ý nghĩa gì • Bảo vệ cơ thể chống mất máu đối với sự sống ? khi bị thương chảy máu. • Đông máu có liên quan tới hoạt động của tiểu cầu là chủ yếu. • Sự đông máu liên quan tới yếu tố nào của máu ? • Tơ máu kết mạng lưới ôm giữ các tế bào máu tạo thành khối máu đông. • Máu không chảy ra khỏi • - Bám vào vết rách và bám vào mạch nữa là nhờ đâu ? nhau để tạo thành nút tiểu cầu bịt tạm vết rách. • Tiểu cầu đóng vai trò gì trong - Giải phóng chất giúp hình quá trình đông máu ? thành búi tơ máu để tạo thành khối máu đông.
7. I . Đông máu : - Đông máu : Là hiện tượng hình thành khối máu đông hàn kín vết thương. - Cơ chế : Khi máu ra khỏi thành mạch va chạm vào bờ vết rách. Các tiểu cầu bị vỡ giải phóng enzim. Enzim kết hợp với ion Ca2+ biến chất sinh tơ máu thành tơ máu. Tơ máu kết thành mạng lưới ôm giữ các tế bào máu tạo thành khối máu đông. - Vai trò : Bảo vệ cơ thể chống mất máu khi bị thương chảy máu
8. II. Các nguyên tắc truyền máu : 1. Các nhóm máu ở người : - Y/c hs đọc thí nghiệm sgk
9. * Dựa vào thông tin sgk trả lời các câu hỏi sau : 1/Hồng cầu máu người cho có loại kháng nguyên nào? Hồng cầu máu người cho có hai loại kháng nguyên là A và B 2/Huyết tương máu của người nhận có loại kháng thể nào? Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người cho hay không? Huyết tương máu của người nhận có hai loại kháng thể là (gây kết dính A) và  (gây kết dính B). Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người cho.
10. O A B AB Hồng cầu không bị kết dính Huyết Hồng cầu của các nhóm máu người tương của cho các nhóm máu (người O A B AB nhận) O ( , ) A () Hồng cầu bị kết dính B ( ) Bảng : kết quả thí nghiệm phản ứng giữa các AB (0) nhóm máu
11. Đánh dấu chiều mũi tên để phản ánh mối quan hệ cho và nhận giữa các nhóm máu để không gây kết dính hồng cầu trên sơ đồ sau : A A O O AB AB B B
12. A A O O AB AB B B Sơ đồ mối quan hệ giữa cho và nhận các nhóm máu
13. 1. Các nhóm máu ở người : • Ở người có 4 nhóm máu : A, B, AB, O • Sơ đồ mối quan hệ cho và nhận giữa các nhóm máu. A A O O AB AB B B
14. 2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu • Máu có cả kháng nguyên A và • Máu có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có B không truyền cho người có nhóm O được không? Vì sao? nhóm máu O được vì sẽ bị kết dính hồng cầu. • Máu không có kháng nguyên • Máu không có kháng nguyên A A và B có thể truyền cho và B có thể truyền cho người người có nhóm máu O được có nhóm máu O được vì không không? Vì sao? bị kết dính hồng cầu. • Máu có nhiễm các tác nhân • Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (virut viêm gan B, gây bệnh (virut viêm gan B, virut HIV ) có thể truyền cho virut HIV ) không được đem người khác được không? Vì truyền cho người khác vì sẽ sao? gây nhiễm các bệnh này cho người được truyền máu
15. Vậy nguyên tắc truyền máu là gì ? - Người cho và người nhận phải cùng nhóm máu hoặc thuộc 2 nhóm máu thích hợp. Vậy trước khi truyền máu cần phải làm gì ? - Phải thử máu. Thử máu không chỉ tìm nhóm máu thích hợp mà còn để kiểm tra xem trong máu người cho các tác nhân gây bệnh không, nhất là đối với bệnh AIDS .
16. 2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu - Khi truyền máu cần xét nghiệm trước để : + Truyền nhóm máu phù hợp đảm bảo hồng cầu người cho không bị ngưng kết trong máu người nhận + Truyền máu không có mầm bệnh . + Truyền từ từ .
17. * Hướng dẫn hs tự học ở nhà • Học bài và trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa • Đọc mục “ Em có biết ” • Ôn lại kiến thức hệ tuần hoàn ở lớp thú • Chuẩn bị bài : “ Tuần hoàn máu và lưu thông bạch huyết ”