Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tuần 21+22 - Chủ đề: Bài tiết - Năm học 2019-2020 - Ngô Thị Nhinh

Nội dung text: Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tuần 21+22 - Chủ đề: Bài tiết - Năm học 2019-2020 - Ngô Thị Nhinh

1. Chuyên đề ôn tập Sinh học 8 Năm học 2019 - 2020 Chuyên đề ôn tập Sinh học 8 tuần 21 Chủ đề: Bài tiết I. Mục tiêu kiến thức cần đạt - Trình bày được k/n của hệ bài tiết - Nêu rõ vai trò của sự bài tiết - Mô tả cấu tạo của thận và chức năng lọc máu tạo thành nước tiểu - HS trình bày được quá trình hình thành nước tiểu và quá trình bài tiết nước tiểu - HS phân biệt được nước tiểu đầu, máu và nước tiểu chính thức - HS trình bày được các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết và hậu quả của nó. - HS nắm được các thói quen sống khoa học. - Tr×nh bµy ®­îc c¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho hÖ bµi tiÕt nước tiÓu vµ hËu qu¶ cña nã - Tr×nh bµy ®­îc c¸c thãi quen sèng khoa häc ®Ó b¶o vÖ hÖ bµi tiÕt n­íc tiÓu, gi¶i thÝch c¬ s¬ khoa häc cña chóng II. Kiến thức cần nhớ 1. Khái niệm và vai trò của bài tiết - Bài tiết là một hoạt động của cơ thể thải loại các chất cặn bả và các chất độc hại khác để duy trì tính ổn định môi trường trong. - Hoạt động này do phổi, thận, da đảm nhiệm. trong đó phổi đóng vai trò quan trọng trong việc bài tiết khí CO 2, thận đóng vai trò trong việc bài tiết các chất thải khác qua nước tiểu. 2. Cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu - Hệ bài tiết nước tiểu gồm : Thận , ống dẫn nước tiểu , bóng đái , ống đái - Thận gồm 2 quả với khoảng 2 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu . 3. - Sù t¹o thµnh n­íc tiÓu gåm 3 qu¸ tr×nh: + Quá tr×nh läc m¸u ë cÇu thËn: m¸u tíi cÇu thËn víi ¸p lùc lín t¹o lùc ®Èy n­íc vµ c¸c chÊt hoµ tan cã kÝch th­íc nhá qua lç läc (30-40 angtron) trªn v¸ch mao m¹ch vµo nang cÇu thËn (c¸c tÕ bµo m¸u vµ pr«tªin cã kÝch th­íc lín nªn kh«ng qua lç läc). KÕt qu¶ t¹o ra n­íc tiÓu ®Çu trong nang cÇu thËn. + Qu¸ tr×nh hÊp thô l¹i ë èng thËn: n­íc tiÓu ®Çu ®­îc hÊp thô l¹i n­íc vµ c¸c chÊt cÇn thiÕt (chÊt dinh d­ìng, c¸c ion cÇn cho c¬ thÓ ). + Qu¸ tr×nh bµi tiÕt tiÕp (ë èng thËn): Bµi tiÕt tiÕp chÊt thõa, chÊt th¶i t¹o thµnh n­íc tiÓu chÝnh thøc. 4. So sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức §Æc ®iÓm N­íc tiÓu ®Çu N­íc tiÓu chÝnh thøc - Nång ®é c¸c chÊt hoµ tan - Lo·ng - §Ëm ®Æc Giáo viên Ngô Thị Nhinh Trường THCS Hồng An 1
2. Chuyên đề ôn tập Sinh học 8 Năm học 2019 - 2020 - ChÊt ®éc, chÊt cÆn b· - Cã Ýt - Cã nhiÒu - ChÊt dinh d­ìng - Cã nhiÒu - GÇn nh­ kh«ng cã 5. Thải nước tiểu - N­íc tiÓu chÝnh thøc t¹o thµnh ®æ vµo bÓ thËn, qua èng dÉn n­íc tiÓu xuèng tÝch tr÷ ë bãng ®¸i, sau ®ã ®­îc th¶i ra ngoµi nhê ho¹t ®éng cña c¬ bãng ®¸i vµ c¬ bông. 6. - C¸c t¸c nh©n cã h¹i cho hÖ bµi tiÕt n­íc tiÓu: + Vi khuÈn g©y bÖnh (vi khuÈn g©y bÖnh tai, mòi, häng ) + C¸c chÊt ®éc h¹i trong thøc ¨n, ®å uèng, thuèc, thøc ¨n «i thiu + KhÈu phÇn ¨n kh«ng hîp lÝ, c¸c chÊt v« c¬ vµ h÷u c¬ kÕt tinh ë nång ®é cao g©y ra sái thËn. 7. Các thói quen có lợi cho hệ bài tiết nước tiểu STT C¸c thãi quen sèng khoa häc C¬ së khoa häc - Th­êng xuyªn gi÷ vÖ sinh cho - H¹n chÕ t¸c h¹i cña vi sinh vËt 1 toµn c¬ thÓ còng nh­ cho hÖ bµi g©y bÖnh. tiÕt n­íc tiÓu. - KhÈu phÇn ¨n uèng hîp lÝ + Kh«ng ¨n qu¸ nhiÒu P, qu¸ mÆn, - Tr¸nh cho thËn lµm viÖc qu¸ qu¸ chua, qu¸ nhiÒu chÊt t¹o sái. nhiÒu vµ h¹n chÕ kh¶ n¨ng t¹o sái. 2 + Kh«ng ¨n thøc ¨n «i thiu vµ - H¹n chÕ t¸c h¹i cña chÊt ®éc h¹i. nhiÔm chÊt ®éc h¹i. + Uèng ®ñ n­íc. - T¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh läc m¸u ®­îc liªn tôc. - Nªn ®i tiÓu ®óng lóc, kh«ng nªn - H¹n chÕ kh¶ n¨ng t¹o sái ë bãng 3 nhÞn l©u. ®¸i. III. Bài tập vận dụng Bài tập trắc nghiệm: Chọn chữ cái đứng trước câu trả lời đúng 1) Hệ bài tiết nước tiểu gồm các cơ quan: a. Thận, cầu thận, bóng đái. b. thận, bóng đái, ống đái. c. Thận, ống thận, bóng đái. d. Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái. 2) Cấu tạo của thận gồm: a) Phần vỏ, phần tuỷ, bể thận, ống dẫn nước tiểu. b) Phần vỏ và phần tuỷ với các đơn vị chức năng của thận cùng với cá ống góp, bể thận. c) Phần vỏ, phần tuỷ, bể thận. 3) Mỗi đơn vị chức năng của thận gồm: a) Cầu thận, nang cầu thận. b) Nang cầu thận, ống thận. Giáo viên Ngô Thị Nhinh Trường THCS Hồng An 2
3. Chuyên đề ôn tập Sinh học 8 Năm học 2019 - 2020 c) Cầu thận, nang cầu thận, ống thận. 4) N­íc tiÓu ®Çu ®­îc h×nh thµnh lµ do: a. Qu¸ tr×nh läc m¸u x¶y ra ë cÇu thËn. b. Qu¸ tr×nh läc m¸u x¶y ra ë nang cÇu thËn. c. Qu¸ tr×nh läc m¸u x¶y ra ë èng thËn. d. Qu¸ tr×nh läc m¸u x¶y ra ë bÓ thËn. C©u 2: §¸nh dÊu X vµo ý ®óng trong b¶ng d­íi ®©y: STT Néi dung N­íc tiÓu N­íc tiÓu ®Çu chÝnh thøc 1 Nång ®é c¸c chÊt hoµ tan ®Ëm ®Æc. 2 Nång ®é c¸c chÊt hoµ tan lo·ng. 3 Nång ®é c¸c chÊt cÆn b· vµ chÊt ®éc thÊp. 4 Nång ®é c¸c chÊt cÆn b· vµ chÊt ®éc cao. 5 Nång ®é c¸c chÊt dinh d­ìng cao. 6 Nång ®é c¸c chÊt dinh d­ìng rÊt thÊp. Câu hỏi tự luận: 1. Bài tiết là gì? Có vai trò như thế nào đối với cơ thể sống? 2. Các sản phẩm thải chủ yếu của cơ thể là gì? Việc bài tiết chung do các cơ quan nào đảm nhiệm? 3. Các sản phẩm cần được bài tiết phát sinh từ đâu? 4. Hệ bài tiết nước tiểu gồm các cơ quan nào? 5. Cơ quan quan trọng nhất của hệ bài tiết là gì? 6. Nêu một số nguyên nhân có thể gây bệnh sỏi thận? 7. V× sao sù t¹o thµnh n­íc tiÓu diÔn ra liªn tôc mµ sù bµi tiÕt n­íc tiÓu l¹i gi¸n ®o¹n? 8. Kể tên các tác nhân có hại cho hệ bài tiết nước tiểu? 9. Câng phải làm gì để có hệ bài tiết nước tiểu khỏe mạnh? Giáo viên Ngô Thị Nhinh Trường THCS Hồng An 3