Chuyên đề Quy trình thực hiện sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học

Nội dung text: Chuyên đề Quy trình thực hiện sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học

1. QUY TRÌNH THỰC HIỆN SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Mọi thay đổi đều tiềm ẩn rủi ro, nhưng rủi ro lớn nhất là không thay đổi gì cả.
2. MỤC TIÊU • Nhận thức về quy trình 4 bước của SHCM theo NCBH. • Thực hành 4 bước trong quy trình SHCM theo NCBH • Liên hệ trách nhiệm của TTCM trong việc tổ chức SHCM theo NCBH.
3. SINH HOẠT CM TRUYỀN THỐNG (DỰ GIỜ TRUYỀN THỐNG) 1. MỤC ĐÍCH - Đánh giá xếp loại giờ dạy của GV (10 tiêu chí). - GV dự chủ yếu quan sát hoạt động của GV dạy (phân tích, đánh giá, rút kinh nghiệm về ND, PP, tư thế ). - Thống nhất cách dạy, quy trình dạy để GV trong tổ, nhóm cùng nâng cao kĩ năng dạy.
4. 2. THIẾT KẾ BÀI HỌC - Bài dạy minh họa được phân công cho một GV. - Bài dạy thường quan tâm nhiều hơn đến phô diễn kiến thức, chứ ít xem xét nội dung kiến thức đó có phù hợp với đối tượng học sinh. - Tiến trình dạy học tuân theo đúng quy trình, các bước quy định - Đôi khi bài học thiếu tính tự nhiên, sáng tạo
5. 3. DẠY MINH HỌA – DỰ GIỜ NGƯỜI DẠY MINH HỌA - GV thường dạy hết nội dung kiến thức của bài bất luận nội dung kiến thức đó có phù hợp với HS của lớp mình hay không. Vì vậy GV thường quan tâm đến HS khá, giỏi, ít quan tâm đến HS yếu, kém - Đẩy bài dạy theo ý của mình, ít quan tâm xử lý tình huống trong lớp - Giờ dạy minh họa thường mang tính trình diễn.
6. NGƯỜI DỰ GIỜ - Ngồi cuối lớp học quan sát, ghi chép từng lời nói, việc làm của GV: tiến trình giờ học, nội dung bài học, phương pháp dạy học - Người dự chủ yếu quan sát GV dạy ít chú ý đến học sinh và không thể quan sát được những HS hoặc nhóm học sinh nào cần được giúp đỡ.
7. 4. THẢO LUẬN VỀ GIỜ DẠY MINH HỌA - Các ý kiến của GV dự tập trung vào nhận xét, đánh giá GV. - Các ý kiến thường mang tính chủ quan của người góp ý, đôi khi người dạy được đem ra mổ xẻ vì các thiếu xót. - Không khí đôi khi trở nên căng thẳng, nặng nề, dẫn đến mối quan hệ đồng nghiệp bị tổn thương. - Cuối buổi thảo luận người chủ trì tổng kết và thống nhất cách dạy.
8. 5. KẾT QUẢ - Đối với HS: Kết quả học tập ít được cải thiện, các em HS yếu, kém dễ bị bỏ quên. Khoảng cách giữa HS yếu, kém và HS khá, giỏi càng tăng. - Đối với GV: Ngại dạy minh họa, lo lắng, thậm chí máy móc theo đúng thiết kế; phương pháp dạy thường hình thức, quan hệ GV và HS thiếu thân thiện; quan hệ GV và GV có phần căng thẳng, thậm chí phủ nhận
9. QUY TRÌNH SHCM THEO NCBH • Chuẩn bị bài dạy minh họa • Tiến hành bài dạy và dự giờ • Suy ngẫm và thảo luận về bài học • Vận dụng vào bài dạy hàng ngày
10. QUY TRÌNH SHCM THEO NCBH 1 2 Chuẩn bị BDMH Tiến hành BD & dự giờ 4 3 Áp dụng vào dạy Suy ngẫm & thảo học hàng ngày luận
11. QUY TRÌNH SHCM THEO NCBH • Hoạt động 1. Thảo luận và chuẩn bị bài dạy minh họa 1. Chọn bài học (Hình thành KT lý thuyết, thực hành) 2. Xác định mục tiêu kiến thức và kỹ năng mà HS cần đạt được khi tiến hành nghiên cứu. Mục tiêu của bài học nghiên cứu được đề xuất bởi một thành viên trong tổ chuyên môn, sau đó được góp ý, hoàn thiện qua SHCM.
12. Hoạt động 1. Thảo luận và chuẩn bị bài dạy minh họa Lưu ý về mục tiêu bài học: + Mục tiêu bài học phải phù hợp với trình độ của học sinh. + Phù hợp với năng lực chuyên môn của GV. + Đúng với chuẩn kiến thức, kĩ năng của bài học. + Tôn trọng và khuyến khích được sự tự chủ và sáng tạo của GV khi soạn bài với ý tưởng mới.
13. Hoạt động 1. Thảo luận và chuẩn bị bài dạy minh họa 3. Những vấn đề cần thảo luận - Cách giới thiệu bài học như thế nào (trực tiếp, gián tiếp – tự nhiên)? - Sử dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học? - Sử dụng các phương tiện dạy học? - Nội dung kiến thức của bài học được phân chia như thế nào? - Dự kiến tổ chức mấy hoạt động trong một giờ học?
14. Hoạt động 1. Thảo luận và chuẩn bị bài dạy minh họa 3. Những vấn đề cần thảo luận - Dự kiến hình thức tổ chức lớp học: bình thường, chia nhóm - Dự kiến tích hợp nội dung giáo dục liên quan? - Dự kiến các tình huống xảy ra trong giờ? - Dự kiến cách kết thúc bài học
15. Hoạt động 1. Thảo luận và chuẩn bị bài dạy minh họa 4. GV trong tổ, nhóm nhận nhiệm vụ soạn và dạy Lưu ý: - GV dạy là người: CM, NLSP, Ý tưởng, Kinh nghiệm ? - Muc tiêu, nội dung và phương pháp do GV dạy minh họa chủ động. 5. Phân công các thành viên khác chuẩn bị: CSVC, HS, PTDH
16. Hoạt động 2. TIẾN HÀNH BÀI DẠY VÀ DỰ GIỜ THẢO LUẬN (15 Phút) 1. Về GV dạy: chọn GV như thế nào? 2. Về dự giờ: nên bố trí như thế nào? Tập trung quan sát việc dạy hay việc học? Quan sát việc học như thế nào? Phán đoán điều gì đang diễn ra trong lớp học? 3. Có gì giống và khác nhau giữa dự giờ truyền thống và dự giờ theo NCBH.
17. Hoạt động 2. TIẾN HÀNH BÀI DẠY VÀ DỰ GIỜ • Tiến hành bài dạy: Chuẩn bị lớp dạy minh họa, GV sẽ dạy minh họa bài học nghiên cứu ở một lớp cụ thể. Điều chỉnh số người dự vừa phải. • Dự giờ: - Bố trí dự giờ là một khâu quan trọng của SHCM theo NCBH. - Dự giờ là cơ sở để GV có cách nhìn mới, nhận ra các vấn đề liên quan đến công việc của bản thân và của đồng nghiệp.
18. DỰ GIỜ - Bố trí lớp học có đủ chỗ ngồi quan sát thuận lợi cho người dự giờ. - Điều chỉnh số người dự vừa phải (Quan sát HS, chia sẻ, giúp đỡ HS). - Đảm bảo không ảnh hưởng đến việc học của học sinh, không gây khó khăn cho người dạy. - Trọng tâm quan sát là việc học của HS, nên người dự hoặc ngồi dự ở hai bên lớp hoặc đứng ở phía trước lớp.
19. DỰ GIỜ - Có thể quay video để lấy tư liệu thảo luận. - GV dự giờ cần quan sát HS học, cách phản ứng của HS trong giờ học, cách HS làm việc nhóm, những sai lầm mà HS mắc phải Tập trung vào tất cả các đối tượng học sinh. - Người dự giờ thông cảm với những khó khăn của người dạy, đặt mình vào người dạy để phát hiện khó khăn HS gặp phải để tìm cách giải quyết.
20. VỊ TRÍ DỰ GIỜ SHCM THEO NCBH
21. Hoạt động 3. SUY NGẪM VÀ THẢO LUẬN - Suy ngẫm và chia sẻ sau khi dự giờ là công việc đặc biệt quan trọng và cần thiết nhất là đối với SHCM theo NCBH, là yếu tố quyết định đến chất lượng và hiệu quả của SHCM. + Mọi người được suy ngẫm; + Chia sẻ những suy ngẫm; + Lắng nghe và rút kinh nghiệm, trải nghiệm.
22. Hoạt động 3. SUY NGẪM VÀ THẢO LUẬN - Suy ngẫm chứ không đánh giá. Không dựa vào các tiêu chuẩn và tiêu chí để đánh giá giáo viên. - Người dự giờ từ bỏ thói quen quan sát và đánh giá người dạy, thay vào đó quan sát việc học của HS, đưa ra ý kiến, bằng chứng về những gì nhìn thấy để bổ sung, rút kinh nghiệm, đề ra biện pháp thích hợp để nâng cao hiệu quả bài học.
23. Hoạt động 3. SUY NGẪM VÀ THẢO LUẬN - Khi thảo luận cần tập trung trao đổi, nhận xét các hoạt động học tập của học sinh: hoạt động nào hiệu quả, chưa hiệu quả; tình huống học tập nào đáng lưu ý; học sinh nào, nhóm nào hoạt động hiệu quả; HS nào chưa tập trung còn chú ý vào việc khác, HS nào cần được giúp đỡ, HS nào gặp khó khăn trong giờ học
24. Hoạt động 3. SUY NGẪM VÀ THẢO LUẬN - Cần quan tâm đến thái độ, hành vi, suy nghĩ, sản phẩm học tập, thực tế việc học của các em học sinh và mối quan hệ của chúng với ý định tiến hành của GV. - Khi suy ngẫm, chia sẻ cần đảm bảo ai cũng phải có ý kiến riêng; phải tôn trọng và lắng nghe ý kiến của người khác; không phê bình, chỉ trích GV và HS.
25. Hoạt động 3. SUY NGẪM VÀ THẢO LUẬN - GV phải đặt mình vào hoàn cảnh của GV dạy minh họa đồng cảm và chia sẻ. Không nên quan tâm đến các tiêu chuẩn truyền thống của một giờ dạy để đánh giá họ. - Không xếp loại giờ dạy minh họa trong SHCM theo NCBH bởi giờ dạy là của chung mọi người, giờ dạy là giờ học cho HS và cho cả GV.
26. Hoạt động 3. SUY NGẪM VÀ THẢO LUẬN - Đối với người chủ trì: + cần tạo cơ hội cho tất cả người dự được phát biểu. + Lắng nghe và hiểu được những ý kiến của GV. + Tổng kết hoặc khuyến khích mỗi GV tự phát triển khả năng tổng kết của mình.
27. NGUYÊN TẮC CHIA SẺ • Tất cả GV dự giờ đều có ý kiến về suy ngẫm của riêng mình sau khi dự giờ. • Từ bỏ thói quen nhận xét, phê phán và đánh giá người dạy minh họa. • Trước khi phát biểu chia sẻ nên cảm ơn người dạy minh họa đã tạo cơ hội học hỏi cho mình. • Có bằng chứng quan sát tình huống học tập của HS khi chia sẻ (video, ảnh)
28. Hoạt động 4. VẬN DỤNG VÀO BÀI DẠY HỌC HÀNG NGÀY - Sau khi thảo luận về tiết dạy, tổ, nhóm CM suy ngẫm về việc tiếp tục thực hiện NCBH. - Trên cơ sở các câu hỏi của GV, tất cả cùng nhau xem xét, nghiên cứu để tiết dạy ở lớp sau hoàn thiện hơn. - Chú ý chỉnh sửa về cách nêu vấn đề, câu hỏi, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức, hoạt động của HS để cho phù hợp với HS.
29. NGUYÊN TẮC VẬN DỤNG VÀO BÀI DẠY HÀNG NGÀY • Hạn chế việc truyền thụ kiến thức bằng PP thuyết trình. • Vận dụng các PPDH có sự tham gia của HS. • Sử dụng thiết bị dạy học “thực tế”. • Tổ chức học theo nhóm 2 nam và 2 nữ. • Khuyến khích sự tích cực, sáng tạo của HS.
30. Hoạt động 5 ĐIỀU KIỆN ĐỂ THỰC HIỆN NCBH - Sự nhiệt tình và các sáng kiến của GV. - Nhóm GV hợp tác xây dựng giáo án. - Tiết học minh họa (không sắp đặt). - Phát giáo án của tiết học cho tất cả GV dự giờ. - Vị trí GV dự phải quan sát được nét mặt HS. - Các GV cần tinh tế trong quá trình quan sát HS.
31. Hoạt động 5 ĐIỀU KIỆN ĐỂ THỰC HIỆN NCBH - Nêu được ấn tượng của mình khi quan sát HS đang học. - Chỉ ra thực tế và bằng chứng những quan sát ấy (video ). - Không đánh giá cách dạy của GV. - Sự ủng hộ từ BGH nhà trường: quyết tâm, ủng hộ GV thay đổi.
32. Hoạt động 6: TỔ CHỨC THỰC HIỆN SHCM THEO NCBH SHCM phải thực hiện liên tục và qua 2 giaai đoạn: - Giai đoạn 1: Hình thành cách dự giờ suy ngẫm mới, xây dựng quan hệ đồng nghiệp mới. - Giai đoạn 2: tập trung phân tích các nguyên nhân, các mối quan hệ trong giờ học và tìm biện pháp cải tiến, nâng cao chất lượng các bài học.
33. Hoạt động 6: TỔ CHỨC THỰC HIỆN SHCM THEO NCBH - Giai đoạn 1: Hình thành cách dự giờ suy ngẫm mới, xây dựng quan hệ đồng nghiệp mới: + Luyện tập cách quan sát và suy nghĩ về việc học của HS trong giờ học, hiểu HS, phán đoán chính xác về HS. + Thay đổi cách nhìn, cách cảm nhận của GV về HS. + Hình thành thói quen lắng nghe, chia sẻ, cộng tác, thân thiện với đồng nghiệp.
34. Hoạt động 6: TỔ CHỨC THỰC HIỆN SHCM THEO NCBH - Giai đoạn 2: tập trung phân tích các nguyên nhân, các mối quan hệ trong giờ học và tìm biện pháp cải tiến, nâng cao chất lượng các bài học: + Đi sâu phân tích, nghiên cứu các phương án dạy học đáp ứng tốt việc học của HS. + Tăng cường vận dụng, thử nghiệm những ý tưởng sáng tạo khi dạy minh họa.
35. Hoạt động 7: CÁC LỢI ÍCH KHI THAM GIA NCBH - Học cách quan sát tinh tế, nhạy cảm việc học của HS (khả năng quan sát, phán đoán, phản ứng trước thông tin thu được từ học sinh). Đào sâu hiểu biết về công việc của mỗi GV về HS, đồng nghiệp, bản thân. - Cùng nhau xây dựng và tạo nên văn hóa nhà trường: xây dựng tình đồng nghiệp, mối quan hệ nhà trường thân thiện, học tập lẫn nhau Động lực của sự phát triển.
36. Hoạt động 7: CÁC LỢI ÍCH KHI THAM GIA NCBH - Tạo cơ hội cho CBQL, GV hiểu về mối quan hệ giữa các quy định, chính sách của ngành, công việc hằng ngày của cá nhân. - Tích lũy các kinh nghiệm, nâng cao năng lực chuyên môn và năng lực đổi mới PPDH, đổi mới KTĐG theo hướng dạy học tích cực, lấy HS làm trung tâm.
37. Hoạt động 8: MỘT SỐ KHÓ KHĂN CẦN KHẮC PHỤC - Thái độ của GV: hoài nghi, lo sợ - Tiến hành BH minh họa: diễn, đánh giá mình - GV dự giờ: ngồi sau, ít quan sát HS - Sự hợp tác của GV: xây dựng bài, thảo luận - Thái độ của GV sau dự giờ: thờ ơ, thiếu tính xây dựng, học hỏi
38. Hoạt động 9: SỰ KHÁC NHAU GIỮA SHCM TT (DGTT) VỚI SSCM THEO NCBH Thảo luận: 20 phút • Sự khác nhau về Mục đích; • Sự khác nhau về Thiết kế bài học; • Sự khác nhau về Dạy minh họa và dự giờ; • Sự khác nhau về Thảo luận sau giờ dạy.
39. Hoạt động 10: CÁC QUAN NIỆM SAI LẦM VỀ NCBH - NCBH là lập một kế hoạch cho một bài học. - NCBH là một kịch bản cứng nhắc. - NCBH là để đưa ra một giáo án tốt. - NCBH được thực hiện riêng lẻ, đơn độc bởi từng giáo viên.
40. KẾT LUẬN • Quy trình SHCM theo NCBH được thực hiện theo 4 bước: – Chuẩn bị bài dạy minh họa – Tiến hành bài dạy và dự giờ. – Suy ngẫm và thảo luận về bài học – Vận dụng vào bài dạy học hàng ngày. • Quy trình này được thực hiện ít nhất là 1 lần/tháng/nhóm CM. Đúng kỹ thuật SHCM theo NCBH.
41. Bài tập • Phân biệt SHCM truyền thống với SHCM theo NCBH. • Trách nhiệm của TTCM trong việc điều hành đổi mới SHCM như thế nào?